دیده‌بان حقوق بشر روز دوشنبه اعلام کرد که بر پایه شواهد جدید، نیروهای دولتی سوریه از ماه دسامبر ۲۰۱۶ تاکنون در چهار حمله از جمله حمله خانشیخون که حدود ۱۰۰ کشته به جا گذاشت، از موادی مشکوک به مواد مخرب اعصاب، استفاده کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، دیده‌بان حقوق بشر در گزارش خود تصریح کرد که این حملات «بخشی از استفاده وسیع‌تر نیروهای دولتی سوریه از سلاح‌های شیمیایی است» که می‌توانند مصداق جنایت علیه بشریت باشند.
بر اساس این گزارش حمله خان شیخون و سه حمله دیگری که در آنها از مواد شيميايی مشکوک به تخریب سیستم عصبی استفاده شده است همه در نقاطی صورت گرفته‌اند که حملات گروه‌های معارض، پایگاه‌های هوایی ارتش سوریه را به خطر انداخته بود.
این گروه حقوق بشری می‌گوید توضیح شاهدان در موارد عوارض ناشی از این حملات شیمیایی با تأثیرات گازهای مخرب اعصاب که ساکنان سایر نقاط پس از حملات هوایی در شمال حما در ۳۰ مارس و یا حملات روز ۱۱ و ۱۲ دسامبر به مناطق تحت کنترل گروه داعش در شرق حما تجربه کرده‌اند، شباهت دارد.
دیده‌بان حقوق بشر در مورد حملات ماه دسامبر می‌گوید چهار شاهدی که از طریق تلفن با آنها گفت‌وگو شده و دو تن از پرسنل درمانی که با کمک واسطه و از طریق پیامک با آنها مکاتبه شده، شواهد یکسانی ارائه داده‌اند.
یکی از مقام‌های گروه‌های مخالف دولت سوریه و ساکنان منطقه نیز اسامی ۶۴ نفر از غیرنظامیان که بر اثر مواد شیمیایی جان خود را از دست داده‌اند، در اختیار دیده‌بان حقوق بشر قرار داده‌اند.
این گروه به نقل از ساکنان محل، پرسنل درمانی و اولین کسانی که به محل انفجارها رفته‌اند، می‌گوید بر اثر حملات ۳۰ مارس که ظن آن می‌رود در آن از سلاح های شیمیایی مخرب اعصاب استفاده شده، کسی کشته نشد ولی ده‌ها نفر زخمی شده‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر در گزارش روز دوشنبه خود می‌افزاید در خان شیخون ۹۲ نفر از جمله ۳۰ کودک توسط ساکنان و فعالان محلی به عنوان قربانیان سلاح‌های شیمیایی مرگبار شناسایی شده‌اند و پرسنل درمانی گزارش داده‌اند که صدها نفر دیگر نیز مجروح شده‌اند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌افزاید دیده‌بان حقوق بشر در بخش دیگری از گزارش خود برای اثبات این نکته که گسترده و سازمان‌یافته بودن این حملات شیمیایی ، سه روش مختلف از استفاده از سلاح‌های شیمیایی توسط نیروهای دولتی سوریه را ذکر کرده است.
از جمله این روش‌ها، پرتاب بمب‌های حاوی مواد شیمیایی مخرب اعصاب توسط هواپیماهای نیروی هوایی سوریه، و نیز پرتاب تسلیحات حاوی کلر، توسط هلی‌کوپترهای ارتش سوریه است که این روش به طور سازمان‌یافته‌تری استفاده شده است.
بر پایه این گزارش، روشی دیگری که نیروهای دولتی و یا شبه‌نظامیان طرفدار رژیم سوریه به آن رو آورده‌اند، استفاده از تسلیحات تغيير شکل يافته‌ای است که از سکوهای زمینی شلیک می‌شود و گلوله‌های آن مملو از گاز کلر است.
دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید حداقل در برخی از حملات به نظر می‌رسد که هدف اصلی تحمیل «صدمات شدید» به غیرنظامیان بوده است.
در این زمینه کنت روث، مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر تأکید کرده که «استفاده حکومت سوریه از مواد شیمیایی مخرب اعصاب، تشدید مرگبار کاربرد این تسلیحات و بخشی از یک الگوی کاملاً مشخص است».
او اضافه کرده که «در شش ماه گذشته حکومت سوریه از هواپیماها، هلی‌کوپترها و نیروی زمینی برای پرتاب و شلیک تسلیحات حاوی گازهای کلر و سارین در دمشق، حما، ادلب و حلب استفاده کرده، که کاربرد گسترده و سازمان‌یافته از سلاح‌های شیمیایی است.»
در همین حال کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، روز دوشنبه خبر داد که سازمان ملل، هیئتی جدید را برای شناسایی افرادی که در سوریه مرتکب جنایت شده‌اند مأمور کرده، و فعالیت این هیئت به زودی آغار می‌شود.
زید رعد الحسین، در این زمینه به خبرنگاران گفته است که به زودی و پس از اطمینان از تأمین مالی، یک قاضی سرشناس یا یک حقوقدان بین‌المللی برای هدایت این هیئت معرفی خواهد شد.
فعالیت این هیئت ویژه، در دسامبر ۲۰۱۶ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسیده، و تا کنون نیمی از بودجه ۱۳ میلیون دلاری مورد نیاز در این زمینه تأمین شده است. در عین حال آقای رعد الحسین ابراز خوش‌بینی کرده که با مشارکت کشورهای بیشتری، بقیه این بودجه هم تأمین شود.
محل استقرار این هیئت، ژنو سوئیس خواهد بود و به گزارش خبرگزاری فرانسه شواهدی که تا اینجا توسط کمیسیون تحقیق سازمان ملل در مورد سوریه جمع‌آوری کرده و نیز مدارک و شهادت‌هایی که گروه‌های جامعه مدنی ارائه کرده‌اند، پایه کار آن خواهد بود.