این روزها فیلمی در تهران جلوی دوربین است که در آن به موضوع «داعش» و ماجراهای پیرامون آن پرداخته می‌شود. این فیلم که کارگردانش عباس رافعی است، چند هفته پیش در جنوب لبنان کلید خورد و گروه پس از فیلمبرداری هشتاد درصد از کار به تهران آمدند تا سکانس‌هایی را که امکان ضبط آنها در لبنان وجود نداشته، در ایران مقابل دوربین ببرند.
این سکانس‌ها که در تهران و رباط کریم با نصب و ساخت دکورهای لازم فیلمبرداری می‌شود، مربوط به صحنه‌های درگیری و جنگ داعش با سایر گروه‌هاست.
پروژه‌های سفارشی با مضامین خاص
نهادهای دولتی در ایران همواره علاقه خاصی به حمایت مالی از پروژه‌هایی با مضامین مورد دفاع حاکمیت داشته‌اند و طی سال‌های گذشته بودجه‌های قابل توجهی را صرف ساخت فیلم‌هایی با مضمون جنگ ایران و عراق و یا درگیری‌های مردم فلسطین و لبنان با اسرائیل کرده‌اند. این‌گونه آثار که وجوه سفارشی و تبلیغاتی‌شان بیشتر از جنبه‌های هنری آنها بوده، غالبا یا به اکران عمومی درنیامده‌اند و یا با استقبال بسیار اندک مردم مواجه شده‌اند.
با گسترش بحران‌های منطقه و درگیری‌های داعش، برخی فیلمسازان با آماده کردن فیلمنامه‌هایی با موضوع داعش، درصدد جلب نظر نهادهای دولتی برای تأمین بودجه مورد نیاز ساخت فیلمشان برآمدند.
اولین پروژه مرتبط با داعش با نام «آوازهای سرزمین من»، توسط عباس رافعی که سابقه ساخت چند فیلم سینمایی مانند «کیمیا و خاک» با موضوع انقلاب ۵۷ و «آزاد راه» با موضوع روحانیت را در کارنامه‌اش دارد، به تهیه‌کنندگی امیرحسین شریفی و با سرمایه‌گزاری مرکز بین‌الملل صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران چندی پیش در لبنان کلید خورد.
حمایت مادی و معنوی حزب‌الله لبنان و اعضای خانواده
اما فیلم «آوازهای سرزمین من» که به نوعی محصول مشترک ایران و لبنان محسوب می‌شود، از حمایت‌های مادی و معنوی حزب‌الله لبنان هم بی‌بهره نیست و حتی سیدجواد حسن نصرالله، فرزند سیدحسن نصرالله (دبیرکل حزب‌الله لبنان) سر صحنه فیلمبرداری این اثر در لبنان حضور پیدا کرده است. جالب اینکه سیدجواد حسن نصرالله، چند ماه پیش به همراه فاطمه مغنیه (دختر عماد مغنیه) در ایران حضور یافتند و در مراسم اختتامیه جشنواره مقاومت، از آنها تجلیل شد.
جواد حسن نصرالله، فرزند دبیرکل حزب‌الله لبنان (نفر دوم از چپ)، سر صحنه فیلمبرداری «آوازهای سرزمین من» در لبنان
از دیگر نکات قابل توجه فیلم «آوازهای سرزمین من»، حضور زینب مغنیه، خواهر عماد مغنیه (از فرماندهان سابق حزب‌الله لبنان) به عنوان بازیگر در این فیلم است. زینب مغنیه که علاقه ویژه‌ای به بازیگری و به خصوص تئاتر دارد، چندی پیش حتی برای آموزش دوره تئاتر خیابانی به ایران سفر کرده بود و زیر نظر افرادی چون دکتر قطب‌الدین صادقی، مجید امرایی و شهرام کرمی آموزش دیده بود.
او که پیش از این حتی سابقه بازیگری در یک سریال عربی را نیز داشته است، در گفت‌وگویی در باره علاقه عماد مغنیه به سینما و موسیقی ایران گفته است: «حاج عماد خیلی به موسیقی و سینمای ایران علاقه داشت. به خصوص به موسیقی سنتی ایران، این علاقه به گونه‌ای بود که یک ساعت پیش از شهادت آهنگ امشب در سر شوری دارم محمد اصفهانی را گوش می‌داد...»
وقتی سرها بریده می‌شود
«آوازهای سرزمین من» ماجرای پسری مسلمان به نام ناصر و دختری مسیحی به نام سارا است که رابطه عاشقانه آنها با حمله داعش به جنوب لبنان دچار تغییر و تحولاتی می‌شود. به گفته کارگردان این اثر، ماجرای این فیلم از یک داستان واقعی گرفته شده که در روستای «ربله» در کشور سوریه اتفاق افتاده است.
اما گویا عوامل سازنده این فیلم تلاش کرده‌اند تا آخرین اتفاقات و وقایع مهم رخ داده در عراق و سوریه توسط داعش را در فیلمشان به نوعی به تصویر بکشند. ماجرای بریده شدن سر چند گروگان آمریکایی و انگلیسی توسط داعش که بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت، از جمله این نکات است.
به گفته امیرحسین شریفی، تهیه‌کننده این فیلم، قرار است صحنه بریده شدن سر یک امدادگر انگلیسی که چند وقت پیش اتفاق افتاد، در یک سکانس کوتاه نشان داده شود.
از سوی دیگر عباس رافعی، کارگردان فیلم، درباره وجود صحنه‌های خشونت آمیز در فیلمش به خبرگزاری فارس گفته است:«ما در این فیلم کشته شدن خبرنگار آمریکایی را نشان می‌دهیم ولی به دلیل خشونت بیش از حدِ لحظه سربریدن این خبرنگار، از به تصویر کشیدن لحظه ذبح این خبرنگار پرهیز کردیم و فقط لحظه‌ای را که خون این خبرنگار روی دوربین می‌پاشد، نشان دادیم.»
داعشی‌ها در جشنواره فجر
قرار است اولین نمایش «آوازهای سرزمین من» در جشنواره فجر امسال باشد. این فیلم که با حضور عوامل ایرانی و بازیگران عرب زبان ساخته می‌شود، با دوبله فارسی در ایران به نمایش درخواهد آمد. بخش عمده فیلم در جنوب لبنان ساخته شده و پس از اتمام فیلمبرداری در تهران، گروه برای ادامه کار به شمال لبنان سفر می‌کنند.
به نظرمی‌رسد این فیلم، تنها اثر مرتبط با داعش در جشنواره فجر امسال نباشد. چند کارگردان دیگر هم مانند حمید بهمنی و مهدی فیوضی که سابقه ساخت فیلم‌های سفارشی با بودجه‌های دولتی را در کارنامه خود دارند، گفته‌اند که فیلمنامه‌هایشان با موضوع داعش آماده ساخت است.
حتی منوچهر محمدی تهیه‌کننده با سابقه سینمای ایران که فیلم‌هایی مانند «مارمولک»، «زیرنورماه» و «از کرخه تا راین» را تولید کرده است، از ساخت فیلمنامه‌ای با نام «برای بهشت باید آدم کشت» خبر داده که در آن به موضوع داعش پرداخته می‌شود.
این فیلم که به گفته تهیه‌کننده‌اش بخشی از آن در بریتانیا فیلمبرداری خواهد شد، درباره خانواده‌ای سنی است که در بریتانیا زندگی می‌کنند و فرزند آنها بنا به دلائلی راهی قطر می‌شود تا از آنجا به داعش بپیوندد.
با توجه به سلیقه مدیران سینمایی به نظر می‌رسد، »داعش» یکی از سوژه‌های مورد علاقه داوران در جشنواره فجر امسال باشد. حتی با توجه به جدا شدن بخش سینمای ایران از بین‌الملل و برگزاری بخش بین‌الملل در اردیبهشت سال آینده، احتمالاً توجه ویژه‌ای به این نوع مضامین در بخش خارجی جشنواره خواهد شد و از هیمن حالا بودجه‌های کلانی به این امر اختصاص خواهد یافت.