جبهه ملی ایران، حزب ملت ایران، و حزب پان ایرانیست، در بیانیههایی با تشریح برخی از موانع برای اصلاحات و برگزاری یک انتخابات آزاد در ایران اعلام کردند که در انتخابات پیش رو شرکت نخواهند کرد.
جبهه ملی ایران اروپا در بیانیهای که در وبسایتهای نزدیک به این گروه منتشر شده، اعلام کرده است که به دلیل «سرکوب گسترده و ضدانسانیِ» سازمانهای امنیتی جمهوری اسلامی «هر کوششی از راه شرکت در رأیگیریها برای تغییر پایدار در توازن میان نیروهای حاکم در راستای اصلاح و بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی بینتیجه مانده است».
این گروه با یادآوری اینکه در سال ۸۸ مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کرده است، افزوده است «نه از جرگه تحریمکنندگان حرفهای و نه بخشی از امت رأیدهندگان حرفهایِ رأیگیریها در جمهوری اسلامی است».
جبهه ملی ایران-اروپا با تأکید بر اینکه در انتخابات پیش رو شرکت نخواهد کرد، «مشکل اساسی اصلاحات» در ایران را «ساختار سخت و پیچیده مراکز بهم تنیده و پر قدرت حکومتیـ مافیایی ـ مذهبی ـ اطلاعاتی» دانست که «جلوی اصلاحاتی که منافع آنان را به خطر بیاندازد، میگیرند».
این گروه در بیانیه خود سیاست «اصلاحات گام بهگام» را در شرایط کنونی «یک کوشش و شوخی بیهوده« خوانده که «سرانجام به ناامیدی، فرسودگی و خمودگی اجتماعی» منتهی خواهد شد.
در پایان این بیانیه تأکید شده «نیرویی که توان پس راندن و به کنار زدن گام به گام این اهریمنان را داشته باشد، تنها و تنها نیروی جنبشهای مدنی و اجتماعی است».
پیش از این انتشار بیانیه جبهه ملی ایران-اروپا، جبهه ملی ایران نیز در بیانیهای اعلام کرده بود که «حداقلی ازشرایط لازم برای انجام انتخاباتی عادلانه و سالم مانند آزادی فعالیت احزاب، آزادی مطبوعات، آزادی اجتماعات، آزادی کاندیدا شدن و آزادی بیان عقاید و برنامهها برای کاندیداها محقق نشده است».
این گروه اعلام کرده بود که «هیچگونه تصمیمی برای کاندیدا کردن اعضای خود اتخاذ نکرده است و اگر دو سه نفری چنین کاری را انجام داده باشند، حرکتی فردی و بدون کسب اجماع تشکیلاتی انجام دادهاند که هیچ ربطی به جبهه ملی ندارد».
Your browser doesn’t support HTML5
در این زمینه ادیب برومند، رئیس هیئت رهبری و شورای مرکزی جبهه ملی ایران در تهران، در گفتوگو با رادیو فردا، بر تصمیم این گروه سیاسی برای شرکت نکرده در انتخابات تأکید کرد.
کورش زعیم، از اعضای ارشد جبهه ملی نیز که چندی پیش گزارشهایی در مورد ثبت نام او در انتخابات منتشر شده بود، به رادیو فردا میگوید: «جبهه ملی در انتخاباتی که شرایط آن منطبق با اصول دموکراتیک نباشد، مسلماً شرکت نمیکند».
او اضافه کرده که در اعتراض به روش و قانون حاکم بر انتخابات، از طریق «همبستگی برای دموکراسی و حقوق بشر» که در سال ۷۷ تشکیل شده، حرکتی اعتراضی ترتیب دادیم.
آقای زعیم حضور خود در محل ثبتنام انتخابات مجلس دهم را حرکتی در جهت رسانهای کردن این اعتراض توصیف کرد.
به جز جبهه ملی ایران، برخی دیگر گروههای منتقد جمهوری اسلامی نیز انتخابات پیش رو را تحریم کردهاند.
از جمله حزب ملت ایران در بیانیهای ضمن برشمردن برخی از موانع برگزاری «انتخاباتی سالم» در وضعیت کنونی ایران اعلام کرده که در صورت رفع نشدن این موانع، «در انتخاباتی که جز مُهر تأیید بر نابسامانیهای موجود، ارزیابی دیگری نمیتوان بر آن متصور شد، شرکت نخواهد کرد».
«پدید آوردن فضای باز سیاسی»، «تأمین آزادی گفتار و نوشتار و گردهماییهای قانونی» و «جلوگیری از دخالت گروههای فشار و نهادهای انتظامی و نظامی»، «آزاد گذاردن سازمانها و حزبهای دگراندیش و نهادهای مدنی در چارچوب همین قانون اساسی» و «آزادی زندانیان عقیدتی و سیاسی و مدنی» از جمله شرایطی است که این حزب برای برگزاری انتخابات سالم مطرح کرده است.
دبیرکل کنونی حزب ملت ایران، خسرو سیف، در گفتوگو با رادیو فردا گفت که به دلیل دو مرحلهای بودن انتخابات، شورای نگهبان [در مورد نامزدها] نظر میدهد و ما فکر میکنیم کسانی که انتخاب میشوند، انتخاب شورای نگهبان هستند.
Your browser doesn’t support HTML5
آقای سیف با تأکید بر اینکه حزب ملت ایران در انتخابات شرکت نمیکند، یادآور شد که با توجه به نوع نظارت شورای نگهبان «آزادی در انتخابات لغو میشود».
او تصریح کرد که حزب ملت ایران از سال ۵۸ به این سو، در اطلاعیههایی دلایل عدم آزادی در انتخابات را اعلام کرده و به همین دلیل در طول این سالها در هیچ انتخاباتی شرکت نکرده است.
دبیرکل پیشین حزب ایران، داریوش فروهر بود که سال ۷۷ در جریان قتلهای زنجیرهای در ایران به قتل رسید.
حزب پانایرانیست هم از دیگر احزاب منتقدی است که بر شرکت نکردن در انتخابات تأکید کرده است.
Your browser doesn’t support HTML5
در این زمینه زهرا صفارپور، دبیرکل حزب پان ايرانيست، در گفتوگو با رادیو فردا با یادآوری فشارهایی که به این حزب سیاسی منتقد وارد شده، گفت که به دلیل این فشارها «حاضر به شرکت در انتخابات نبوده و نیستیم».
انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، همزمان با انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان، روز جمعه هفتم اسفند برگزار میشود، و در حالی که ثبت نام بیش از ۱۲ هزار تن برای نامزدی در این انتخابات بیسابقه توصیف شده، بود، اما با رد صلاحیتهای گسترده به ویژه توسط هیئتهای نظارت و شورای نگهبان، بسیاری از نامزدها از گردونه رقابت کنار رفتند.
این رد صلاحیتها به ویژه شماری زیادی از نامزدهای اصلاحطلب را در بر گرفت، اما به رغم این موضوع اصلاحطلبان، و گروههایی چون نهضت آزادی ایران گفتهاند که در انتخابات شرکت خواهند داشت.