رؤسای جمهور ایران، و روسیه، شامگاه شنبه برای سومین بار در یک ماه اخیر، با یکدیگرگفتوگوی تلفنی داشتهاند، و بر پایه گزارشها «ادامه همکاری منطقهای»، «بحران سوریه» و «مبارزه با تروریسم بینالمللی» موضوع رایزنی آنها بوده است.
شامگاه شنبه خبرگزاری دولتی ایرنا، به نقل از دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری روسیه خبر داد که حسن روحانی و ولادیمیر پوتین در گفتوگوی تلفنی خود به بررسی «تحولات و شرایط کنونی سوریه پس از شکست گروههای تروریستی در حلب و پاکسازی این شهر از تروریستها» پرداختهاند.
ایران و روسیه حامیان اصلی حکومت بشار اسد در سوریه هستند و این حکومت همه گروههای مخالف خود را «گروه تروریستی» میداند.
در عین حال روسیه که با پشتیبانی هوایی خود زمینه را برای بازپسگیری حلب توسط نیروهای دولتی سوریه فراهم کرد، به تازگی از ابتکاری برای مذاکره طرفهای سوری در آستانه پایتخت قزاقستان خبر داده است و ایران هم از این ابتکار حمایت کرده است.
در این زمینه بر پایه گزارش ایرنا حسن روحانی و ولادیمیر پوتین موافقت کردهاند تا به «همکاری نزدیک بر سر مسائل مربوط به یافتن راه حلی سیاسی برای بحران سوریه، بویژه در ارتباط با برگزاری مذاکرات آستانه» ادامه دهند.
این سومین گفتوگوی تلفنی حسن روحانی و ولادیمیر پوتین در یک ماه گذشته است و دو طرف پیشتر در نهم، و بیستونهم آذرماه تلفنی بر سر سوریه رایزنی کرده بودند.
ساعتی پس از این انتشار این خبر، دفتر رئیسجمهور ایران هم گزارشی از گفتوگو رؤسای جمهور ایران و روسیه منتشر کرد که در آن از قول حسن روحانی تأکید شده «پیروزی در حلب، به تروریستها پیام داد که نمیتوانند به اهداف خود دست یابند و باید همزمان با این موفقیت و پیروزی، مذاکرات سیاسی آغاز و تداوم یابد».
آقای روحانی همچنین مذاکرات آستانه را «گامی رو به جلو» توصیف کرده و قزاقستان را «مکان مناسبی» برای مذاکرات صلح «میان گروههای مختلف معارض و دولت سوریه» ارزیابی است.
بر پایه همین گزارش ولادیمیر پوتین هم «همفکری و هماهنگی تهران و مسکو»، در راستای «سیاستی سازنده در عرصه بینالمللی» ارزیابی و تأکید کرده این همفکری و همکاری ادامه خواهد یافت.
آقای پوتین بازپسگیری حلب را «پیروزی بزرگ در مبارزه با تروریسم بینالملل» خوانده و آن را «دستاورد هماهنگی ایران و روسیه» دانسته است. او همچنین تأکید کرده که «این پیروزیها، همزمان با مبارزه با گروههای تروریستی، باید به سمت شروع مذاکرات سوق داده شود» و افزوده است که پیشنهاد کشورش این است که «روند صلح در سوریه در قزاقستان آغاز شود».
در جریان جنگ داخلی در نزدیک به شش سال گذشته، ایران و روسیه هیچگاه حمایت خود را از حکومت بشار اشد دریغ نکردهاند و در یک سال گذشته روسیه با حملات هوایی به مواضع مخالفان اسد، راه را برای عملیات زمینی ارتش دولتی سوریه هموار کرده است.
ایران هم که تا مدتها حضور خود در سوریه را تنها حضوری مستشاری توصیف میکرد، تنها در یک سال اخیر از کشته شدن بیش از یک هزار نیروی خود در سوریه خبر داده، و گرچه ایران نیروهای سازمانسافته خود در سوریه را «مدافعان حرم» توصیف میکند، اما شمار قابل توجهی از این نیروها، نه در دمشق که در درگیریهای حلب کشته شدهاند.
از جمله شاخصترین چهرههای ایرانی کشته شده در درگیریهای اطراف حلب، سرتیپ پاسدار حسین همدانی است که هدایت نیروهای ایرانی در سوریه را بر عهده داشت.
هر دو کشور ایران و روسیه از سوی دولتهای غربی متهمند که در جنایات دولت اسد علیه شهروندان سوری سهیمند، و در این زمینه باراک اوباما به تازگی در جریان عملیات بازپسگیری حلب توسط ارتش دولتی سوریه، ایران و روسیه را مسئول کشتار غیرنظامیان در حلب خوانده بود.
ایران و روسیه اخیراً با همراهی ترکیه محوری سهجانبه را برای رایزنی در مورد ترکیه تشکیل دادهاند، و در این راستا وزیران دفاع و وزیران خارجه سه کشور هفته گذشته دو نشست جداگانه را در مسکو برگزار کردند.