رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از تکمیل امضاهای «سند باز طراحی» رآکتور اراک خبر داد و گفت که اجرای توافق اتمی وین و رفع تحریم‌ها به «سرعت اقدامات» جمهوری اسلامی در اجرای تعهدات خود «بستگی دارد».
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، علی‌اکبر صالحی، روز پنجشنبه ۲۸ آبان، همچنین گزارش اخیر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را «نسبتاً خوب» توصیف کرد و گفت که آژانس «به تدریج در مسیر درست خود قرار گرفته است».
به گفته آقای صالحی، کشورهای گروه ۵+۱ و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در «سند باز طراحی» رآکتور اراک اعلام کرده‌اند که «در طراحی، تأمین تجهیزات و مراحل مختلف کار» باز طراحی این رآکتور با جمهوری اسلامی همکاری خواهند داشت.
وی با اشاره به شرط رهبر جمهوری اسلامی برای آغاز باز طراحی رآکتور اراک افزود: «همزمان مذاکرات در سطح تجاری با چین را آغاز کرده‌ایم و امیدواریم تا بعد از ۱۵ دسامبر-۲۴ آذر- همه زمینه‌های لازم برای اجرای کامل برجام فراهم شود».
تأسیسات آب سنگین اراک یکی از موضوع اختلافی ایران و کشورهای غربی بود، اما ایران بر اساس توافق اتمی وین پذیرفت که قلب رآکتور اراک خارج شده و منافذ آن با بتن پر شود به طوری که مجدداً قابلیت استفاده نداشته باشد.
طبق این توافق، ایران با کمک آمریکا و چین در خطوط تولید سوخت خود در اراک تغییراتی فنی ایجاد خواهد کرد تا متناسب با رآکتور جدید شود.
نمایندگان ایران، آمریکا و چین، ۲۶ مهرماه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده بودند که نوسازی و بازطراحی رآکتور اراک «با مدیریت و رهبری ایران» انجام خواهد شد.
با این حال آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در نامه به رئیس‌جمهور ایران برای اجرای توافق اتمی وین، اقدام در مورد بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک و معامله اورانیوم غنی‌شده موجود در برابر کیک زرد را «تنها هنگامی» مجاز دانسته که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «پایان» پرونده ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی ایران را اعلام کند.
بر اساس توافق محرمانه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ذیل عنوان «نقشه راه» در روز ۲۳ تیرماه امضا شد، قرار است ابهام‌های مربوط به ابعاد نظامی احتمالی پیشین برنامه اتمی ایران یا «پی‌ام‌دی» حل و فصل شود.
در همین حال یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس، در گزارش جدید خود با اشاره به تکمیل اقدامات مربوط به «نقشه راه» اعلام کرده است که روز ۱۵ دسامبر گزارش نهایی خود را به شورای حکام سازمان تحت نظارت خود ارائه خواهد کرد.
آقای صالحی گزارش جدید مدیر کل آژانس را «نسبتاً خوب» توصیف کرد و افزود: «اگر به اظهارات اخیر آقای آمانو در بروکسل و نیویورک نیز توجه کنیم، به نظر می‌رسد آژانس به تدریج در مسیر درست خود قرار گرفته است».
این گفته‌ها در حالی که تنها یک روز پیش از آن رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گزارش جدید این سازمان درباره ایران را «تکرار محتویات گزارش‌های قبلی» خوانده بود.
آقای نجفی افزوده بود که «متأسفانه گزارش بار دیگر شامل جزئیات فنی و غیرضروری است که بارها مورد اعتراض ما و جنبش عدم تعهد بوده است».
او در عین حال گفته بود که «این گزارش همچنین نشان می‌دهد همه فعالیت‌های هسته‌ای در تأسیسات ایران تحت نظارت آژانس ادامه دارد و هیچ انحرافی از مقاصد صلح‌آمیز نداشته است».
اقدامات ایران پس از ابلاغ قانون برجام آغاز شده است
آقای صالحی همچنین با اشاره به گزارش آژانس درباره جمع آوری سانتیریفیوژها در تأسیسات هسته‌ای ایران گفت که جمهوری اسلامی اقدامات «بازگشت‌پذیر و زمان‌بر» مربوط به اجرای توافق اتمی وین را «بلافاصله» بعد از ابلاغ قانون اجرای این توافق شروع کرده است.
او تأکید کرد که پس از بسته شدن احتمالی پرونده ابعاد نظامی احتمالی پیشین برنامه اتمی ایران در شورای حکام آژانس انرژی اتمی، اجرای توافق اتمی وین «به سرعت اقدامات» ایران بستگی دارد، چرا که اروپا و آمریکا دستورالعمل‌های لازم درباره رفع تحریم‌ها را صادر کرده‌اند.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: «برای ما مهم است که این زمان ضمن در نظر گرفتن اصل تضمین‌های طرف مقابل، هرچه کوتاه‌‌تر باشد وتا حد ممکن از تأخیر در اجرای برجام و رفع کامل تحریم‌ها در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک جلوگیری شود».
ایالات متحده و اتحادیه اروپا روز یکشنبه ۲۶ مهر گام‌های رسمی مربوط به برچیده شدن تحریم‌ها در صورت عمل کردن ایران به تعهدات مندرج در برجام را اتخاذ کردند.
در همین حال خبرگزاری دولتی ایرنا، روز شنبه ۲۳ آبان، خبر داده بود که «نشست مشورتی» اتحادیه اروپا و آمریکا با ایران، برای تنظیم متن دستورالعمل‌ها و بیانیه‌های مربوط به توافق اتمی وین درباره رفع تحریم‌ها علیه ایران در ژنو برگزار شده است.