حزب حاکم هند روز پنجشنبه با استقبال از تصویب پیمان همکاری اتمی دهلی نو و واشینگتن در کنگره آمریکا، این اقدام را دستاوردی تاریخی برای دولت هند دانست.
در چارچوب این پیمان که روز چهارشنبه به تصویب مجلس سنای آمریکا رسید، ایالات متحده سوخت اتمی در اختیار هند قرار می دهد و دهلی نو نیز در مقابل به بازرسان بین المللی اجازه می دهد تا از رآکتورهای غیرنظامی اش بازرسی کنند.
این پیمان از حمایت جرج بوش، رییس جمهوری آمریکا، برخوردار است. پیشتر او از نمایندگان مجلس سنا خواسته بود پیش از تعطیلات ماه اکتبر، پیمان همکاری هسته ای دو کشور را تصویب کنند.
مجلس سنای آمريکا، پیمان همکاری هسته ای با هند را با ۸۶ رای موافق در مقابل ۱۳ رای مخالف، تصويب کرد.
با تصويب اين پیمان که در سال ۲۰۰۵ امضا شده بود، دو کشور پس از سی سال، همکاری خود را در اين زمينه از سر می گيرند.
قبل از مجلس سنا، مجلس نمایندگان آمریکا این پیمان را تصویب کرده بود.
آقای بوش به تازگی در دیدار با مان موهان سینگ، نخست وزير هند، به او اطمينان داده بود که دولت آمريکا تمامی سعی خود را خواهد کرد تا پيمان همکاری اتمی دو کشور به زودی به تصويب برسد.
اقدام کنگره آمریکا در تصویب این پیمان از سوی آقای بوش « موجب تقویت تلاش های جهانی در راستای منع تولید و گسترش تسلیحات هسته ای، حفاظت از محیط زیست، اشتغال زایی و کمک به هند در تأمین نیازهای فزاینده این کشور » و « مسئولانه» توصیف شده است.
واکنش های منفی در آمریکا و هند
با این حال، امضای تصویب این پیمان که از سوی سخنگوی حزب حاکم هند، دستاوردی تاریخی و یک پیروزی بزرگ برای دولت مان موهان سینگ توصیف شده، برخی واکنش های منفی را در میان احزاب مختلف هند و نمایندگان کنگره و سنای آمریکا برانگیخته است.
برخی از قانونگذاران آمریکایی با اعتراض به همکاری های اتمی دو کشور، اعلام کرده بودند که فروش محصولات اتمی به هند، پیامی اشتباه برای کشورهایی مانند ایران و کره شمالی خواهد بود که مقررات بین المللی در مورد فعالیت های اتمی را زیر پا می گذارند.
در مقابل، احزاب مخالف هند از جمله کمونیست ها ضمن انتقاد از این پیمان اعلام کرده اند که هند به این ترتیب در آینده، حق خود را در انجام آزمایش های هسته ای از دست خواهد داد.
کمونیست ها که در ماه ژوئیه، تیر ماه، در اعتراض به انعقاد پیمان همکاری هسته ای با آمریکا، به حمایت خود از دولت آقای سینگ پایان دادند و از دولت خارج شدند، تصویب این پیمان را به عنوان نشانه وابستگی دهلی نو به واشینگتن ارزیابی کردند.
- پاکستان رقیب دیرینه هند که در سال ۱۹۹۸ اقدام به آزمایش هسته ای کرد، خواهان تواقفنامه مشابهی با ایالات متحده است
حزب ملی گرای بهاراتیا جاناتا نیز اعلام کرد که این پیمان به قیمت از دست رفتن حاکمیت و استقلال هسته ای هند به دست آمده است.
پاکستان در تعقیب هند
در میان کشورهای منطقه، پاکستان نیز که در سال ۱۹۹۸ اقدام به آزمایش هسته ای کرد، خواهان امضای پیمان مشابهی با ایالات متحده است و در نخستین واکنش، یوسف رضا گیلانی، نخست وزیر این کشور، رسماً اعلام کرد که اسلام آباد خواستار توافقی مشابه با آمریکا است.
هند و پاکستان در زمینه فعالیت های هسته ای از دیرباز با یکدیگر رقابت دارند. هند دو بار در سال های ۱۹۷۴ و ۱۹۹۸ اقدام به آزمایش اتمی کرد.
در همین حال، یک مقام بلندپایه وزارت امور خارجه هند به « آسوشیتدپرس» گفت: به محض آنکه رییس جمهوری آمریکا این قانون را امضا کند، خانم رایس به دهلی نو سفر خواهد کرد.
این مقام مسئول که نام وی برده نشده است، به زمان دقیق سفر خانم رایس به هند اشاره ای نکرد.