دیدار سه روزه مصطفی نجار وزیر دفاع ایران از روسیه، بدون اعلام رسمی نتایج آن، در شرایطی به پایان رسید که بنا بر گزارش‌های منابع روسی ظاهراً قرار بود طی آن موضوع فروش سیستم دفاع هوایی پیشرفته موسوم به اس-۳۰۰ مابین دو کشور نهایی شود.
سفر دو روزه بورو دافکین معاون وزیر خارجه روسیه به تهران، که روز جمعه دوم اسفند به پایان رسید، نشانه تمایل مسکو به ادامه بررسی «جوانب سیاسی» همکاری‌های نظامی و اتمی دو کشور و به عبارت دیگر بی‌نتیجه ماندن مذاکرات اخیر نجار در روسیه است.
در تأیید به نتیجه نرسیدن مذاکرات نجار در مسکو و تعویق عقد قرارداد خرید سیستم دفاع هوایی اس-۳۰۰، روزنامه چاپ روسیه «کامرسانت» که در دسامبر گذشته نیز گزارش‌های دیگری پیرامون امکان انجام این معامله انتشار داده بود، موضوع را مورد تأیید قرار داد.
روزنامه یاد شده مدعی شد که عدم تمایل کنونی مسکو به نهایی کردن فروش موشک‌های اس-۳۰۰ و مشکلات سیاسی مربوط به آن، طی دیدار روز چهارشنبه نجار با آناتولی سردیکف وزیر دفاع روسیه به اطلاع طرف ایرانی بازدید کننده رسیده است.
این روزنامه روسی پیش‌بینی کرده است که موضوع تحویل موشک‌های پیشرفته دفاع هوایی اس-۳۰۰ به ایران دست کم تا بعد از دیدار آینده دیمیتری مدودف رییس جمهوری روسیه با باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، در واشنگتن، انجام نخواهد شد.
«کامرسانت» از جمله منابع مطلع و نزدیک به مراکز دفاعی روسیه بشمار می‌رود. همین روزنامه در سال ۲۰۰۷ به قلم یکی از افسران ارشد روسی که پس از ترک خدمت نظامی به کار تحقیق، مشاوره و نوشتن می‌پرداخت موضوع ارسال پاره‌ای از تجهیزات اس- ۳۰۰ از طریق جمهوری بلاروس به ایران را مطرح ساخت که متعاقباً از سوی مقامات روسی تکذیب شد. افسر سابق یاد شده چند ماه بعد در همان سال به نحوی مشکوک جان خود را از دست داد.
به نظر می‌رسد که مشکلات سیاسی تنها مربوط به انجام تعاملات حساس نظامی مابین تهران و مسکو نیست چرا که تکمیل قرارداد ساخت کارخانه برق هسته‌ای بوشهر نیز طی سال‌های اخیر به دلیل وجود همین مشکلات با تعویق‌های مکرر روبه‌رو بوده است.
در ادامه گفتگوهای دو روزه اخیر یورودافکین معاون وزیر خارجه روسیه با مقامات جمهوری اسلامی در تهران، قرار است طی هفته آینده، سرگئی کرینکو، رئیس شرکت دولتی «اتم روس» نیز به ایران سفر کرده و پیرامون مشکلات تکمیل کارخانه برق اتمی بوشهر با مقامات دولت ایران گفتگوهایی انجام دهد.
شرکت «اتم استروی اکسپورت» پیمانکار روسی کارخانه برق اتمی بوشهر تاکنون به دفعات با طرح بهانه‌های فنی و مالی، از انجام تعهدات خود و تکمیل نهایی طرح یاد شده طفره رفته و گاهی حتی مشکلات تأمین قطعات مورد نیاز کارخانه از خارج را دلیل تأخیرهای مکرر معرفی کرده است. (از جمله اعلام خودداری کشور کره جنوبی از فروش قطعات مورد نیاز در بخش گرمایشی و انتقال حرارت کارخانه یاد شده به پیمانکار به دلیل اعمال تحریم‌ها).
تحول چشمگیر دیگری که در ادامه روابط تهران–مسکو قابل دقت است، واگذاری ریاست کمیسیون مشترک همکاری‌های دو دولت به سرگئی اشماتکو وزیر انرژی روسیه است. در اعلام این انتصاب تازه منابع رسمی روسی توضیح داده‌اند که «الویت همکاری روسیه با ایران در عرصه‌های اقتصادی، نفت، گاز، انرزی هسته‌ای و برق است».
حال آنکه جلوتر از تمامی زمینه‌های یاد شده برای همکاری، خریدهای تسلیحاتی ایران از روسیه قرار دارند که ارزش آنها طی ۵ سال گذشته بالغ بر ۵ میلیارد دلار براورد شده است.
تنها یکی از اقلام خریدهای نظامی ایران از روسیه سیستم دفاع موشکی ام تور-۱ است که میزان مالی قرارداد آن حدود یک میلیارد دلار برآورد شده است. این سیستم طی دو سال گذشته به ایران تحویل شده و در صورت تحویل سیستم اس-۳۰۰ می‌تواند به عنوان واحد پشتیبانی سیستم یاد شده عمل کند.
ایران در زمینه ساخت و خرید موتور جت برای هواپیماهای نظامی و همچنین هواپیماهای آنتونف ۱۴۰، خرید تانک و هواپیماهای میگ و سوخو نیز قراردادهایی با مسکو در دست اجرا دارد. حجم معاملات تسلیحاتی ایران و روسیه چندین برابر همکاری‌های اقتصادی و خریدهای غیرنظامی از آن کشوراست.
به این دلیل تأکید روسیه بر اولویت همکاری‌های اقتصادی با ایران و گذشتن از کنار همکاری‌های نظامی، می‌تواند یک ژست سیاسی جدید تلقی شده و در حقیقت به عنوان چراغ سبز مسکو به واشنگتن و همچنین جامعه اروپا در راه اعلام آمادگی روسیه برای همکاری بیشتر با آنها در مورد ایران، قلمداد شود.
آمریکا و جامعه اروپا برای مقابله با برنامه اتمی ایران به همکاری نزدیک روسیه نیازمندند. روسیه نیز به جز نیاز مبرم به ادامه سرمایه‌گذاری‌های غرب در آن کشور که میزان آن سال گذشته بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار بوده است، همچنین حفظ بازار صادرات انرژی، نگران نفوذ ناتو در مناطق نزدیک به آن کشور است.
طرح استقرار سپر دفاعی در لهستان و جمهوری چک از جمله مصادیق این نگرانی‌هاست. به نظر می‌رسد مسکو در صورت آمادگی آمریکا، بیشتر مایل به تعطیل سپر موشکی آمریکا در لهستان است تا اصرار در فروش سیستم دفاع هوایی اس-۳۰۰ به ایران. معامله‌ای که آمریکا همواره آشکارا و طی دیدارهای دیپلماتیک مخالفت خود را با انجام آن اعلام داشته است.
بیشتر بخوانید:
در تأیید به نتیجه نرسیدن مذاکرات نجار در مسکو و تعویق عقد قرارداد خرید سیستم دفاع هوایی اس-۳۰۰، روزنامه چاپ روسیه «کامرسانت» که در دسامبر گذشته نیز گزارش‌های دیگری پیرامون امکان انجام این معامله انتشار داده بود، موضوع را مورد تأیید قرار داد.
روزنامه یاد شده مدعی شد که عدم تمایل کنونی مسکو به نهایی کردن فروش موشک‌های اس-۳۰۰ و مشکلات سیاسی مربوط به آن، طی دیدار روز چهارشنبه نجار با آناتولی سردیکف وزیر دفاع روسیه به اطلاع طرف ایرانی بازدید کننده رسیده است.
این روزنامه روسی پیش‌بینی کرده است که موضوع تحویل موشک‌های پیشرفته دفاع هوایی اس-۳۰۰ به ایران دست کم تا بعد از دیدار آینده دیمیتری مدودف رییس جمهوری روسیه با باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، در واشنگتن، انجام نخواهد شد.
«کامرسانت» از جمله منابع مطلع و نزدیک به مراکز دفاعی روسیه بشمار می‌رود. همین روزنامه در سال ۲۰۰۷ به قلم یکی از افسران ارشد روسی که پس از ترک خدمت نظامی به کار تحقیق، مشاوره و نوشتن می‌پرداخت موضوع ارسال پاره‌ای از تجهیزات اس- ۳۰۰ از طریق جمهوری بلاروس به ایران را مطرح ساخت که متعاقباً از سوی مقامات روسی تکذیب شد. افسر سابق یاد شده چند ماه بعد در همان سال به نحوی مشکوک جان خود را از دست داد.
به نظر می‌رسد که مشکلات سیاسی تنها مربوط به انجام تعاملات حساس نظامی مابین تهران و مسکو نیست چرا که تکمیل قرارداد ساخت کارخانه برق هسته‌ای بوشهر نیز طی سال‌های اخیر به دلیل وجود همین مشکلات با تعویق‌های مکرر روبه‌رو بوده است.
مشکلات سیاسی تنها مربوط به انجام تعاملات حساس نظامی مابین تهران و مسکو نیست چرا که تکمیل قرارداد ساخت کارخانه برق هسته‌ای بوشهر نیز طی سال‌های اخیر به دلیل وجود همین مشکلات با تعویق‌های مکرر روبه‌رو بوده است.
شرکت «اتم استروی اکسپورت» پیمانکار روسی کارخانه برق اتمی بوشهر تاکنون به دفعات با طرح بهانه‌های فنی و مالی، از انجام تعهدات خود و تکمیل نهایی طرح یاد شده طفره رفته و گاهی حتی مشکلات تأمین قطعات مورد نیاز کارخانه از خارج را دلیل تأخیرهای مکرر معرفی کرده است. (از جمله اعلام خودداری کشور کره جنوبی از فروش قطعات مورد نیاز در بخش گرمایشی و انتقال حرارت کارخانه یاد شده به پیمانکار به دلیل اعمال تحریم‌ها).
تحول چشمگیر دیگری که در ادامه روابط تهران–مسکو قابل دقت است، واگذاری ریاست کمیسیون مشترک همکاری‌های دو دولت به سرگئی اشماتکو وزیر انرژی روسیه است. در اعلام این انتصاب تازه منابع رسمی روسی توضیح داده‌اند که «الویت همکاری روسیه با ایران در عرصه‌های اقتصادی، نفت، گاز، انرزی هسته‌ای و برق است».
حال آنکه جلوتر از تمامی زمینه‌های یاد شده برای همکاری، خریدهای تسلیحاتی ایران از روسیه قرار دارند که ارزش آنها طی ۵ سال گذشته بالغ بر ۵ میلیارد دلار براورد شده است.
تنها یکی از اقلام خریدهای نظامی ایران از روسیه سیستم دفاع موشکی ام تور-۱ است که میزان مالی قرارداد آن حدود یک میلیارد دلار برآورد شده است. این سیستم طی دو سال گذشته به ایران تحویل شده و در صورت تحویل سیستم اس-۳۰۰ می‌تواند به عنوان واحد پشتیبانی سیستم یاد شده عمل کند.
ایران در زمینه ساخت و خرید موتور جت برای هواپیماهای نظامی و همچنین هواپیماهای آنتونف ۱۴۰، خرید تانک و هواپیماهای میگ و سوخو نیز قراردادهایی با مسکو در دست اجرا دارد. حجم معاملات تسلیحاتی ایران و روسیه چندین برابر همکاری‌های اقتصادی و خریدهای غیرنظامی از آن کشوراست.
به این دلیل تأکید روسیه بر اولویت همکاری‌های اقتصادی با ایران و گذشتن از کنار همکاری‌های نظامی، می‌تواند یک ژست سیاسی جدید تلقی شده و در حقیقت به عنوان چراغ سبز مسکو به واشنگتن و همچنین جامعه اروپا در راه اعلام آمادگی روسیه برای همکاری بیشتر با آنها در مورد ایران، قلمداد شود.
آمریکا و جامعه اروپا برای مقابله با برنامه اتمی ایران به همکاری نزدیک روسیه نیازمندند. روسیه نیز به جز نیاز مبرم به ادامه سرمایه‌گذاری‌های غرب در آن کشور که میزان آن سال گذشته بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار بوده است، همچنین حفظ بازار صادرات انرژی، نگران نفوذ ناتو در مناطق نزدیک به آن کشور است.
طرح استقرار سپر دفاعی در لهستان و جمهوری چک از جمله مصادیق این نگرانی‌هاست. به نظر می‌رسد مسکو در صورت آمادگی آمریکا، بیشتر مایل به تعطیل سپر موشکی آمریکا در لهستان است تا اصرار در فروش سیستم دفاع هوایی اس-۳۰۰ به ایران. معامله‌ای که آمریکا همواره آشکارا و طی دیدارهای دیپلماتیک مخالفت خود را با انجام آن اعلام داشته است.