آلن ایر، سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه امریکا، برای گفت‌وگو و آشنایی با رسانه‌ها به لندن سفر کرده بود. در گفت‌وگویی که با این سخنگوی فارسی‌زبان ورازت خارجه او در عین حال تأکید قصد مشورت با همتاهای بریتانیایی‌اش را ندارد. در این گفت‌وگو نظرات خود او را بیشتر جویا شدم.
- این روزها یشتر تحلیلگران و کارشناسان مسایل ایران معتقدند اختلاف‌ها و شکاف‌های درونی جمهوری اسلامی و دولت به قدری شدت یافته که موجب فروپاشی از درون خواهد شد. ارزیابی شما چیست؟
همان گونه که رئیس‌جمهور اوباما اظهار کرد، آینده و سرنوشت مردم و هر ملتی در دست خود آن ملت است و من نمی‌خواهم زیاد در مورد امور داخلی ایران صحبت کنم چون مربوط به خودشان است. ولی اگر یک حکومت به مطالبات مشروع مردمش بتواند جواب دهد و عمل کند، برای پایداری و شکوفایی آن حکومت و ملت خوب است.
- آقای آیر! در گزارشی که اخیراً در مورد چگونگی شروع خیزش مردم در تونس ارائه شده است، به استناد مصاحبه‌هایی که با مردم این کشورانجام شده دست بر قضا وقتی گزارش ویکی‌لیکس منتشر شد و مردم این کشور در افشاگری های مربوط به تونس خواندند دولت‌های آمریکا و انگلیس از بن‌علی حمایت نمی‌کند دلگرم شدند و این جرقه مهمی بود برای اینکه مردم دست به تظاهرات بزنند. آیا این نکته در سیاست خارجی آمریکا در حال حاضر منظور شده است؟
معلوم و مبرهن است که یکی از ارکان اصلی سیاست خارجی آقای اوباما حمایت و طرفداری از این جنبش‌های مردمی و دموکراسی‌خواه منطقه خاورمیانه و آفریقای شمالی است و البته نوع و شکل این حمایت به مسایل مختلف بستگی دارد.
همان طور که خانم کلینتون، وزیر امور خارجه، اظهار کرده وضعیت هر کشور منحصر به فرد است. ولی به طور اصولی دولت آقای اوباما کاملاً از جنبش‌های مردمی حمایت می‌کند.
- با توجه به روش دولت ایران، آیا این چشم‌انداز وجود دارد که آمریکا سر میز با ایران بنشیند؟
البته، یعنی این آرزوی ما است. نه تنها آرزوی آمریکا بلکه آرزوی جامعه بین‌المللی و گروه ۵+۱ این است که حکومت جمهوری اسلامی ایران به پای میز مذاکرات برگردد.
- ایران تا به حال بارها سر میز مذاکره آمده ولی هرگز به نتیجه نرسیده است. با توجه به این مسئله آیا چشم‌اندازی وجود دارد که این بار به نتیجه برسیم؟
این کار خم رنگرزی نیست. یعنی همان گونه که مقامات ارشد دولت ما اظهار کرده‌اند، راه مذاکره باز است و ما مشتاقیم و منتظر این که ایران برگردد تا با هم وارد مذاکرات شویم. چون مذاکرات صلح‌آمیز بهترین راه برای دستیابی به یک راه حل است.
- سه میلیون از مردم ایران در سال ۲۰۰۹ به خیابان‌ها آمدند ولی دولت آنها را با زندان و شکنجه و اعدام به خانه‌ها فرستاد. البته هنوز عده‌ای به خیابان‌ها می‌آیند ولی نه به آن وسعت. فکر می‌کنید دولتی که چنین مردم خود را سرکوب کرده هرگز می‌تواند با مردم به آشتی برسد؟
ما به طور مکرر اصرار کردیم ایران نباید حقوق مردم را نقض کند، اما این کار را کرده و می‌کند. این روش راه حل خوبی نیست و به قول معروف «توپ تانک مسلسل، دیگر اثر ندارد». همان طور که پرزیدنت اوباما در پیام نوروزی خود گفت آخر و عاقبت و سرنوشت ایران در دست مردم ایران است.
- اما دولت ایران این سیاست را در پیش گرفته که اگر سرکوب‌ها را شدید کند می‌تواند دوام یابد.
همان طور که پرزیدنت اوباما در پیامش گفت ما از نظر حقوق بشر در کنار مردم ایران ایستاده‌ایم و یکی از اقداماتی که همراه با متحدانمان انجام دادیم تعیین گزارشگر ویژه حقوق بشر است. یعنی ایران نباید این نوع رویکرد را ادامه دهد.
به قول سعدی: «ترسم نرسی به کعبه ای اعرابی کین ره که تو می‌روی به ترکستان است»
- بسیاری از ایرانی‌ها و غیرایرانی‌ها از سیاست آمریکا انتقاد می‌کنند و می‌گویند سیاست یک بام و دو هوا دارد. به این معنی که مثلاً در ایران و لیبی و سایر کشورها طرفدار حقوق بشر و آزادی‌هاست ولی نسبت به عربستان سعودی و بحرین چنین سیاستی را دنبال نمی‌کند. نظر شما چیست؟
اصلاً این وصله‌ها به ما نمی‌چسبد و این طور نیست. سیاست ما اصولی است و همیشه از ملت‌های منطقه حمایت می‌کنیم ولی نمی‌توانیم کاسه داغ‌تر از آش باشیم. مردم هر کشور سرنوشتشان دست خودشان است و ما همراه آنها هستیم و حمایتشان می‌کنیم.
- اکثریت مردم بحرین شیعه هستند که به خیابان‌ها آمدند و اقلیت سنی که از طرف عربستان سعودی گذاشته شده را قبول ندارند. ولی عربستان آنها را سرکوب کرده و کسی در این مورد حرفی نمی‌زند.
همان طور که خانم کلینتون گفته ورود ارتش‌های خارجی گامی در مسیر اشتباه است و از این نظر تنها راه حل در بحرین و هر کشور دیگر راه حل سیاسی است، امنیتی نیست. از این نظر آمریکا همه گروه‌ها و احزاب را فراخواند تا به مذاکرات صلح‌آمیز و همه‌جانبه بپردازد.