۱۹ فروردین امسال برابر بود با شصتمین سالگرد خاموشی صادق هدایت، نویسنده صاحب نام ایرانی در خانه شماره ۳۷ خیابان شامپیونه پاریس. آقای هدایت در ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ در این مکان با استفاده از گاز به زندگی خود پایان داد.
درباره زندگی و آثار صادق هدایت، بنیاد میراث فرهنگی در لندن در دومین هفته نوروز سال ۱۳۹۰ میزبان نمایش اولین فیلم مستند درباره این نویسنده فقید پیشگام در زمینه رمان مدرن فارسی بود و نیز رونمایی از مجموعه مقاله‌هایی به زبان انگلیسی به نام صادق هدایت و دنیای شگفت‌انگیز او.
همایون کاتوزیان، ویراستار و نویسنده مقدمه و دو مقاله این کتاب و استاد ادب و تاریخ دانشگاه آکسفورد سخنران اصلی گردهمایی روز چهارشنبه بنیاد میراث فرهنگی در لندن میهمان پیک فرهنگ است تا هم درباره کتاب تازه بگوید و هم درباره اولین فیلم مستند درباره صادق هدایت به نام «خانه ۳۷».
این کتاب مجموعه مقالاتی است که در کنفرانس سده هدایت که کنفرانس بین‌المللی بود که بنده در دانشگاه آکسفورد سازمان دادم، در آن کنفرانس ارائه شد. در نتیجه کتاب مجموعه‌ای است از ۱۲ مقاله که سه مقاله از بنده است و ۹ تایش مال دیگران.
یکی از مقالات بنده مقدمه‌اش است که در آنجا زندگی و آثار هدایت را خلاصه کرده‌ام و ضمناً مختصراً شرح داده‌ام که ربط مقالات بعدی، مقالات دیگران را به زندگی و آثار هدایت نشان داده‌ام.
این کنفرانس و ارائه مقالات که حالا ما در این کتاب چاپ کرده‌ایم، یک مقدار بحث و گفت‌و‌گو درباره هدایت و آثارش را پیش‌تر برد. طبق معمول مقالاتی ارائه شده‌اند از جمله مال خود من، که در آن بعضی حرف‌هایی که یا نزده شده، زده نشده بود درباره آثار هدایت یا اینکه به حد کافی زده نشده بود، خیلی مختصر.
مثلاً خود بنده در کتاب‌هایم بعضی از مسائل را مطرح کرده بودم خیلی مختصر به صورت گذرا. که آنجا فرصت پیدا کردم در طی دو مقاله به خصوص، آن دو مقاله که تخصصی بودند یکی زن در آثار صادق هدایت و دیگری سگ ولگرد هدایت، در آنجا به تفصیل بیشتری به این موضوعات بپردازم. دیگران هم همینطور.
همه‌شان ارزش داشت. مثلاً محمد توکلی طرقی، درباره برخورد هدایت با ایدئولوژی ناسیونالیزم، این مطلبی بود که من سی چهل سال پیش مطرح کرده بودم و او دنبالش را گرفته بود و بحث خیلی جالبی کرده راجع به هدایت و ناسیونالیزم در چارچوب موج ناسیونالیستی دوره خودش. این خودش نکته‌ای است که هنوز جای تحقیق و بررسی دارد. از هر سو. چه از جهت زندگی هدایت و چه از جهت مسئله خود ایدئولوژی ناسیونالیستی.
خانم «سیمید چیه وا» درباره نوعی برخورد به هدایت به بوف کور به خصوص در ارتباط با ادبیات کلاسیک فارسی و قیاس با یکی از قصائد منوچهری دامغانی... خیلی کار بدیعی بود و جالب بود که کسی بیاید و قیاسی کند، نه اینکه بگوید این بوف کور نتیجه فلان قصیده منوچهری است ولی قیاسی کند بین آن شاعر هزار سال پیش و این نویسنده معاصر.
همچنین دیگران مثلاً خانم نسرین رحیمیه درباره برخورد هدایت با کافکا و به خصوص کتاب مسخ کافکا که ترجمه کرده بود. همینطور مقالات دیگری بود که همه جالب بودند.
اولاً خانه شماره ۳۷ خانه‌ای است در خیابان شامپیونه پاریس که در آن خانه صادق هدایت خودکشی کرد. به این جهت اسم فیلم را گذاشته‌اند خانه شماره ۳۷. اما این فیلم سابقه‌اش این بود که کسانی که این فیلم را ساختند پنج شش سال پیش با من تماس گرفتند و آمدند آکسفورد و با من مصاحبه مفصلی کردند و گفتند ما می‌خواهیم این مستند را درباره کار هدایت... البته یکی از دوستان توصیه‌شان کرده بود و گفته بود این‌ها آدم‌های جدی هستند.
بعد رفتند و چند سال طول کشید. ازشان خبری نشد و راستش من فکر می‌کردم مسئله را رها کرده‌اند. ولی بعد هفت هشت ماه پیش برای من نوشتند که ایمیل کردند که این کار انجام شده و میل دارند که این در لندن در یک محفل بالای فرهنگی مثل آکادمی بریتانیا که با ما همکاری کرد برای نشان دادنش، دلشان می‌خواست که در لندن در یک همچین محمل و محفلی نشان داده شود و من ازشان خواستم که یک حلقه از آن فیلم را برای من بفرستند.
فیلم را دیدم و دیدم که به عنوان یک کار مستند که برای اولین بار درباره کار و زندگی هدایت ساخته شده کار بسیار قابل قبولی است و این است که با میراث فرهنگی ایران تماس گرفتم و آن‌ها را در جریان گذاشتم و مسئله به این ترتیب دنبال شد.
درباره زندگی و آثار صادق هدایت، بنیاد میراث فرهنگی در لندن در دومین هفته نوروز سال ۱۳۹۰ میزبان نمایش اولین فیلم مستند درباره این نویسنده فقید پیشگام در زمینه رمان مدرن فارسی بود و نیز رونمایی از مجموعه مقاله‌هایی به زبان انگلیسی به نام صادق هدایت و دنیای شگفت‌انگیز او.
همایون کاتوزیان، ویراستار و نویسنده مقدمه و دو مقاله این کتاب و استاد ادب و تاریخ دانشگاه آکسفورد سخنران اصلی گردهمایی روز چهارشنبه بنیاد میراث فرهنگی در لندن میهمان پیک فرهنگ است تا هم درباره کتاب تازه بگوید و هم درباره اولین فیلم مستند درباره صادق هدایت به نام «خانه ۳۷».
- در مورد کتاب «صادق هدایت و دنیای شگفت‌انگیز او» برای مخاطبان رادیو فردا بگویید.
این کتاب مجموعه مقالاتی است که در کنفرانس سده هدایت که کنفرانس بین‌المللی بود که بنده در دانشگاه آکسفورد سازمان دادم، در آن کنفرانس ارائه شد. در نتیجه کتاب مجموعه‌ای است از ۱۲ مقاله که سه مقاله از بنده است و ۹ تایش مال دیگران.
یکی از مقالات بنده مقدمه‌اش است که در آنجا زندگی و آثار هدایت را خلاصه کرده‌ام و ضمناً مختصراً شرح داده‌ام که ربط مقالات بعدی، مقالات دیگران را به زندگی و آثار هدایت نشان داده‌ام.
این کنفرانس و ارائه مقالات که حالا ما در این کتاب چاپ کرده‌ایم، یک مقدار بحث و گفت‌و‌گو درباره هدایت و آثارش را پیش‌تر برد. طبق معمول مقالاتی ارائه شده‌اند از جمله مال خود من، که در آن بعضی حرف‌هایی که یا نزده شده، زده نشده بود درباره آثار هدایت یا اینکه به حد کافی زده نشده بود، خیلی مختصر.
مثلاً خود بنده در کتاب‌هایم بعضی از مسائل را مطرح کرده بودم خیلی مختصر به صورت گذرا. که آنجا فرصت پیدا کردم در طی دو مقاله به خصوص، آن دو مقاله که تخصصی بودند یکی زن در آثار صادق هدایت و دیگری سگ ولگرد هدایت، در آنجا به تفصیل بیشتری به این موضوعات بپردازم. دیگران هم همینطور.
- موضوعاتی که دیگران در موردش نوشته‌اند و شما فکر می‌کنید نکات مهمی داشته، کدام‌ها بودند؟
همه‌شان ارزش داشت. مثلاً محمد توکلی طرقی، درباره برخورد هدایت با ایدئولوژی ناسیونالیزم، این مطلبی بود که من سی چهل سال پیش مطرح کرده بودم و او دنبالش را گرفته بود و بحث خیلی جالبی کرده راجع به هدایت و ناسیونالیزم در چارچوب موج ناسیونالیستی دوره خودش. این خودش نکته‌ای است که هنوز جای تحقیق و بررسی دارد. از هر سو. چه از جهت زندگی هدایت و چه از جهت مسئله خود ایدئولوژی ناسیونالیستی.
خانم «سیمید چیه وا» درباره نوعی برخورد به هدایت به بوف کور به خصوص در ارتباط با ادبیات کلاسیک فارسی و قیاس با یکی از قصائد منوچهری دامغانی... خیلی کار بدیعی بود و جالب بود که کسی بیاید و قیاسی کند، نه اینکه بگوید این بوف کور نتیجه فلان قصیده منوچهری است ولی قیاسی کند بین آن شاعر هزار سال پیش و این نویسنده معاصر.
همچنین دیگران مثلاً خانم نسرین رحیمیه درباره برخورد هدایت با کافکا و به خصوص کتاب مسخ کافکا که ترجمه کرده بود. همینطور مقالات دیگری بود که همه جالب بودند.
- در مورد این فیلمی که برای اولین بار در خارج از ایران نمایش داده شد در انگلستان در لندن به نام خانه شماره ۳۷ درباره زندگی صادق هدایت چه نکته‌ای بود که توجه حاضران را جلب کرد؟
اولاً خانه شماره ۳۷ خانه‌ای است در خیابان شامپیونه پاریس که در آن خانه صادق هدایت خودکشی کرد. به این جهت اسم فیلم را گذاشته‌اند خانه شماره ۳۷. اما این فیلم سابقه‌اش این بود که کسانی که این فیلم را ساختند پنج شش سال پیش با من تماس گرفتند و آمدند آکسفورد و با من مصاحبه مفصلی کردند و گفتند ما می‌خواهیم این مستند را درباره کار هدایت... البته یکی از دوستان توصیه‌شان کرده بود و گفته بود این‌ها آدم‌های جدی هستند.
بعد رفتند و چند سال طول کشید. ازشان خبری نشد و راستش من فکر می‌کردم مسئله را رها کرده‌اند. ولی بعد هفت هشت ماه پیش برای من نوشتند که ایمیل کردند که این کار انجام شده و میل دارند که این در لندن در یک محفل بالای فرهنگی مثل آکادمی بریتانیا که با ما همکاری کرد برای نشان دادنش، دلشان می‌خواست که در لندن در یک همچین محمل و محفلی نشان داده شود و من ازشان خواستم که یک حلقه از آن فیلم را برای من بفرستند.
فیلم را دیدم و دیدم که به عنوان یک کار مستند که برای اولین بار درباره کار و زندگی هدایت ساخته شده کار بسیار قابل قبولی است و این است که با میراث فرهنگی ایران تماس گرفتم و آن‌ها را در جریان گذاشتم و مسئله به این ترتیب دنبال شد.