روزنامههای یک شنبه ایران بخش قابل توجهی از سرمقالهها، یادداشتها و نیز تیترهای صفحه نخست خود را به بازتاب «انقلاب نان و آزادی» در تونس اختصاص دادهاند. «وداع همیشگی با بنزین ۱۰۰ تومانی»، «واکنش وزیر ارشاد اسلامی به تعطیلی کتافروشیها» که گفته «اتفاق خاصی نیفتاده»، و «برخورد با ۲۶ هزار تاکسی در جریان حذف یارانهها» از دیگر عنوانهای خبری روزنامههای ۲۶ دی ماه است.
بازتاب «انقلاب نان و آزادی» تونس در روزنامههای یکشنبه ایران
تحولات تونس در شماره یک شنبه در روزنامههای ایران بازتاب گستردهای داشته و اغلب روزنامهها تحلیل و تفسیرهایی این باره منتشر کردهاند.
در حالی که روز شنبه روزنامههای ایران از سقوط پر سرعت زینالعابدین بنعلی غافلگیر شده و تنها به انتشار گزارش خبری اکتفا کرده بودند، روزنامههای یک شنبه ایران از «انقلاب نان و آزادی» در تونس یاد کردهاند.
روزنامه جمهوری اسلامی در میان همه روزنامههای ایران بیشترین تحلیل و توجه به تحولات تونس را با انتشار چند یادداشت با تیترهای «فرار دو دیکتاتور در آخر هفته دی ماه»، «از محمدرضا شاه تا زینالعابدین بن علی»، «سرانجام جمهوری پادشاهی تونس»، سرمقالهای با عنوان «سقوط دیکتاتور تونس و آینده منطقه» و گزارشی با تیتر «شادمانی مردم تونس از فرار دیکتاتور» به نام خود ثبت کرده است.
این روزنامه در گزارش «شادمانی مردم تونس از فرار دیکتاتور» نوشته «قیام مردم تونس علیه حکومت زینالعابدین بنعلی از زمانی آغاز شد که یک دانشجوی بیکار در اعتراض به فشارهای اقتصادی و تنگنای معیشتی خود را در خیابان به آتش کشیده و همین حادثه جرقهای شد تا خشم فرو خفته مردم تونس شعلهور شده و در نهایت کاخ سلطه دیکتاتوری تونس را نابود سازد.»
به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی «وخامت اوضاع اقتصادی و افزایش بیسابقه نرخ تورم در طول سالهای اخیر را باید از عوامل اصلی قیام مردم تونس علیه دولت دانست» و نیز «افزایش شدید نرخ کالاهای اساسی و مورد نیاز اولیه مردم به خصوص طبقه کم درآمد» را، اما «وخامت اوضاع معیشتی، تنها انگیزه خیزش اخیر نبوده است چنانکه بسیاری از تظاهرکنندگان با دست نوشته و سردادن شعار تأکید میکردند که نیاز آنها فقط نان و مسکن نیست بلکه آنها طالب آزادی هستند.»
این روزنامه همچنین در یادداشت مهمی با تیتر «سرانجام جمهوری پادشاهی تونس» نسبت به «خطرات کشورهایی که تحت عنوان جمهوری، نوعی سیستم و نظام مستبدانه پادشاهی را بر کشور خود حاکم کردهاند» هشدار داده و نوشته «کشورهایی که با نظام پادشاهی بر مردم حکومت میکنند» از نظر مردم «حکومتهای خودکامههستند» اما «در رژیمهایی که به ظاهر با رأی مردم رئیسجمهور اداره حکومت را به دست میگیرد، مردم انتظار دارند منتخب آنها با ایجاد فضای باز سیاسی و انجام اصلاحات به خواستههای آنها گوش دهد.»
روزنامه جمهوری اسلامی با تأکید بر شعارهای مردم تونس نوشته که «دقیقاً شعارهای ملت تونس» مبنی بر اعتراض به «تقلب در انتخابات» و این نکته بوده که «از دیکتاتور نباید ترسید» و این «موضوع مورد ابتلائی است که دیگر جمهوریهای پادشاهی در منطقه» نیز باید به آن توجه کنند و «بیداری و آگاهی ملتهای خود را دست کم نگیرند.»
روزنامههای تهران امروز با طرح این پسش که «چرا انقلاب نان در تونس شکل گرفت؟» نوشته «رشد بیسابقه قیمتها و افزایش بیکاری افسار گسیخته در تونس که به علت پیوندهای تونس با اقتصاد جهانی بود، تنها بهانهای بود که به یک باره خیل عظیم تونسیها را راهی خیابانها کرد و سقوط دیکتاتوری را رقم زد.»
روزنامه کیهان به اشاره رسانههای منتقد یا مخالف به شباهت اعتراضات در تونس با اعتراضات در ایران نوشته «رسانههای رنگارنگ وابسته اپوزیسیون و غرب طبق معمول، در ماجرای فرار رئیس دست نشانده دولت تونس دست پیش را گرفتند.»
این روزنامه با تأکید براینکه این گروه از رسانه در گزارشهای خود «سرنگونی دولت تونس و فرار زینالعابدین بنعلی را اسباب روحیه و امید برای اپوزیسیون ضد انقلاب معرفی کردهاند» ادعا کرده که زینالعابدین بنعلی «دشمن جمهوری اسلامی» بوده است.
ادعای کیهان در حالی است که رسانههای رسمی حکومتی در ایران طی روزهای پس از انتخابات سال ۸۸ از «زینالعابدین بن علی رئیسجمهور تونس» به عنوان یکی از اولین سران کشورها نام بردهاند که برای محمود احمدینژاد پیام تبریک ارسال کرده بود.
نقش شبکههای اجتماعی، اینترنت و تلفن در انقلاب ۶ روزه تونس
روزنامه ابتکار در یادداشتی با تیتر «تونس توانست» به طور ضمنی به تیتر رسانههای اینترنتی درباره تحولات این کشور توجه نشان داده که طی روزهای اخیر نوشته بودند «تونس توانست، ما هم میتوانیم.»
این روزنامه نوشته «هیچ کس انتظار نداشت محمد البوعزیزی، جوان فروشنده دورهگرد تونسی که چرخدستیاش توسط پلیس ضبط و مصادره شد، به دست نیروی پلیس این کشور سیلی خورد و نهایتاً در اعتراض به این اقدامات، خود را در ملأ عام به آتش کشید، بتواند عامل براندازی یکی از دیکتاتورهای قرن ۲۱ شود.»
روزنامه ابتکار تأکید کرده که «طی این یک ماه جوانان تونسی همزمان با حضور درخیابانها، با استفاده از شبکههای اجتماعی توانستند صدای خود را به گونهای به گوش جهانیان برسانند.»
این روزنامه همچنین در تحلیلی با تیتر «انقلاب در شش روز، بدون ایدئولوژی، بدون رهبر» نوشته که در تونس «مردم شعار «نان میخواهیم آزادی میخواهیم بن علی استعفا بده» سر دادند، پوستر و تراکتها به دلیل عجله با ماژیک نوشته شده بودند، و هیچ عکسی از رهبر یا رهبران دیده نشده، گویا این انقلاب رهبر ندارد.»
ابتکار با تأکید براینکه «سرعت انقلاب همه را غافل گیر کرده» ویژگیهای جنبش اعتراضی مردم تونس را که به سقوط بن علی از قدرت منجر شد برشمرده و نوشته «جنبش مردم تونس در مرکز شهرها متمرکز شده و جوانان با تلفن و اینترنت اخبار را منتشر میکنند.»
این روزنامه با اشاره به اینکه «دو میلیون تونسی در فیسبوک فعال و تنها سی در صد مردم از اینترنت فعالانه استفاده میکنند» نوشته «اما چه چیز این جوانان و حتی میانسالان را سازماندهی میکند، پرسشی است که روزهای آینده روشن میشود.»
«وداع همیشگی با بنزین ۱۰۰ تومانی»
روزنامههای جام جم، ابتکار و دنیای اقتصاد از «وداع همیشگی با بنزین ۱۰۰ تومانی» خبر دادهاند.
به نوشته روزنامه جام جم براساس جدیدترین تصمیم دولت با تثبیت بنزین نیمه یارانهای یا همان بنزین ۴۰۰ تومانی خودروهای شخصی در ماه بهمن، اختصاص سهمیه «بنزین حمایتی» پایان یافت و به این ترتیب بنزین ۱۰۰ تومانی در ایران برای همیشه به تاریخ پیوست.
روزنامه دنیای اقتصاد نیز با تیتر «خداحافظی با بنزین۱۰۰تومانی از بهمنماه» نوشته «با ورود به دومینماه از اجرای قانون هدفمندی یارانهها، سهمیه بنزین نیمه یارانهای ۴۰۰ تومانی خودروهای عمومی و شخصی در دولت تعیین و نهایی شد» اما «با توجه به اینکه مصرف بنزین روزانه کشور کاهش قابل توجهی نیافته، احتمال اختصاص سهمیه بنزین ویژه- حمایتی خودروهای شخصی و عمومی با نرخ ۱۰۰ تومانی شده است.»
به گفته فرید عامری مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی دولت سهمیه ماهانه «خودروهای سواری بنزینی» را «۶۰ لیتر، سهمیه روزانه ۲ لیتر بنزین ۴۰۰ تومانی» تعیین کرده است.
«درخواست عجیب وزیر دادگستری از وکلا»
روزنامههای جام جم و ابتکار گزارشهایی درباره «درخواست عجیب وزیر دادگستری از وکلا» منتشر کرده و از قول وی خطاب به وکلا نوشتهاند «از موکلان فاسد دفاع نکنید.»
روزنامه ابتکار با تأکید براینکه سخنان «روز شنبه مرتضی بختیاری وزیر دادگستری خطاب به وکلا در علم حقوق عجیب به نظر میرسد» چرا که «وی از وکلا خواسته تا از بر عهده گرفتن وکالت پروندههای مفسدین خودداری کنند» و گفته «اگر وکیل به این نتیجه رسید که موکلش صاحب حق نیست موجب اطاله دادرسی نشود و بداند که در آن دنیا باید پاسخگو باشد و این پول حلال نیست.»
روزنامه ابتکار با اشاره به اینکه قانون آیین دادرسی کیفری، حضور وکیل در پروندههایی که مجازات آن رجم، اعدام، صلب یا قصاص نفس است اجباری بوده، نوشته که برخلاف اظهارات وزیر دادگستری، قانون دادگاه را ملزم کرده که اگر فرد خود متهم، وکیلی تعیین نکند، دادگاه برای او وکیل تسخیری تعیین کند.
این روزنامه همچنین با اشاره به اینکه «در قانون اساسی هیچگونه اختیار قضایی برای وزیر دادگستری پیشبینی نشده و وی حداکثر در صورت تفویض اختیار رئیس قوه قضائیه قادر خواهد بود به عنوان عالیترین مسئول برخی امور اجرایی دستگاه قضا شناخته شود» نوشته که «مرتضی بختیاری وزیر کنونی اما در اظهارات روز شنبهاش تنها به «اظهار نظر درباره برخی مسائل صرفاً قضایی پرداخته است.»
روزنامه ابتکار همچنین نوشته «تنها مرجع صالح برای اظهار نظر راجع به افعال و کردار وکلا، کانون وکلای دادگستری است، و این نهاد حتی از قوه قضائیه هم مستقل است، چه رسد به وزارت دادگستری، که بنا به نص قانون اساسی هیچگونه اختیار قضایی ندارد.»
واکنش وزیر ارشاد اسلامی به تعطیلی کتابفروشیها: اتفاق خاصی نیفتاده
روزنامهها جهان صنعت و جمهوری اسلامی «واکنش وزیر ارشاد اسلامی به تعطیلی یک به یک کتابفروشیها» را مورد توجه قرار دادهاند.
روزنامه جهان صنعت با یادآوری اینکه «چندی است اهل کتاب با نگرانی شاهد تعطیلی کتابفروشیهای پایتخت هستند» نوشته روز شنبه محمد حسینی وزیر ارشاد اسلامی درباره تعطیلی تعدادی از کتابفروشیها بهویژه کتابفروشیهای خیابان کریمخانزند تهران، گفته «میخواهم بگویم که اکنون اتفاق خاصی نیفتاده است که آنها حالا متوجه این موضوع شده باشند. البته باید حرفهایشان را بشنویم و در واقع، من در جریان نیستم که استدلال آنها چیست.»
روزنامه جهان صنعت از وزیر ارشاد اسلامی پرسیده که اگر تعطیلی یک به یک کتابفروشیها اتفاق خاص نیست، «پس چی شده» که کتابفروشیها تعطیل شدهاند.
روزنامه جمهوری اسلامی نیز واکنش محمد حسینی را «اعتراف وزیر ارشاد به درآمدزا نبودن کتابفروشیها» توصیف کرده، و نوشته در حالی که صاحبان کتابفروشیهای تعطیل شده میگویند که به دلیل سیاستهای وزارت ارشاد اسلامی «دچار خسران اقتصادی هستند و به همین دلیل دیگر نمیتوانند به این کار ادامه دهند»، وزیر ارشاد اسلامی گفته «شاید انتظاری که از این کار داشتهاند، برآورده نشده و دیدهاند درآمدزایی ندارد و به همین دلیل دنبال مشاغل دیگری رفتهاند.»
به نوشته این روزنامه وزیر ارشاد همچنین گفته «ممکن است یک کتاب اشکالاتی داشته باشد و به خاطر اینکه تصحیح شود و ایرادهایش برطرف شود، معطل شود؛ اما اینکه یک کتاب اینگونه بر یک کتابفروشی تأثیر بگذارد، استدلال بیاساسی است.»
برخورد با ۲۶ هزار تاکسی در جریان حذف یارانهها
روزنامه کیهان از قول رئیس پلیس راهور تهران خبر داده که در جریان حذف یارانه و آزاد سازی قیمتها «با ۲۶هزار تاکسی متخلف در تهران برخورد شده است.»
حسین رحیمی رئیس پلیس راهور تهران بزرگ گفته «۱۴۰تیم مشترک پلیس و تاکسیرانی تا به حال با ۲۶هزار تاکسی متخلف که خدمت به شهروندان ارائه نمیدادند برخورد کرده است.»
به نوشته کیهان این مقام نیروی انتظامی گفته که «با توجه به بحث هدفمند شدن یارانهها و افزایش استفاده مردم از حمل و نقل عمومی پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ به همراه تاکسیرانی تهران، از ابتدای دی ماه گشت نظارتی مشترک تشکیل دادهاند» و همین گشتها «از اول تا ۲۰ دی با ۲۶هزار متخلف برخورد و اعمال قانون کردهاند.»
درحالی که کل تاکسیهای نارنجی و سبز تهران حدود ۷۵ هزار دستگاه است، رئیس پلیس راهور تهران برخورد با ۲۶ هزار تاکسی را «برخورد با عدهای محدود» توصیف کرده و گفته «خوشبختانه تاکسیرانیها در این زمینه همکاری بسیار خوبی با پلیس داشته و تنها عده محدودی که قصد سوءاستفاده از سهمیه و امکاناتی که به تاکسیها داده شده را داشتند که توسط این گشتهای مشترک شناسایی شدند.»