تنها یک هفته بعد از آتشسوزیهای گسترده در جنگلهای شرق استان گلستان، آتشسوزیهای پراکنده و گسترده دیگری از پنجشنبه گذشته، در جنگلهای خزری استان گلستان و دو منطقه علیآباد کتول و مینودشت رخ داده است. آتشسوزیها چنان گسترده است که به گفته مسئولین استان گلستان، برای اطفای آن به یک هزار نیروی اطفای حریق و سه هلکوپتر نیاز است.
به گزارش خبرگزاری مهر، جنگلهای شرق استان گلستان مجدداً دچار آتشسوزی گسترده شده است. هفته گذشته نیز آتشسوزیهای گستردهای در جنگلهای خزری استان گلستان در شمال شرق ایران صورت گرفته بود و اکنون حریق به صورت پراکنده در جنگلهای این استان،علیآباد کتول و مینودشت گسترده شده است.
آن طور که خبرگزاری مهر مینویسد قسمتی از این آتشسوزی که از روز پنجشنبه چهارم آذرماه آغاز شد مهار شده است، اما اطفای حریق باقیمانده که بخشی از آن در ارتفاعات رخ داده چنان گسترده است که از نیروهای هلال احمر، سازمان محیط زیست، سازمان منابع طبیعی، لشگر ۳۰ گرگان، بسیج و مردم داوطلب نیز درخواست کمک شده است. در دو ماه گذشته نیز آتشسوزیهای متعددی در جنگلهای کردستان روی داده بود.
اما دلیل بروز آتشسوزیهای متعدد در جنگلهای ایران چیست؟
سام خسرویفرد، کارشناس محیط زیست، در گفتوگو با رادیو فردا دلیل آن را رویارویی جنگلهای مرطوب با دورانهای خشک میداند و در این باره میگوید: «به طور طبیعی آتشسوزی در جنگلهای مناطق مرطوب وقتی با یک دوره خشک مواجه میشود صورت میگیرد. مسئولان مرتبط با موضوع هم منتظر چنین وقایعی هستند.»
معاون عمران استاندار گلستان دلیل بروز آتشسوزی در جنگلهای این استان را پایین بودن رطوبت هوا، عدم بارندگی و خشکی بیش از حد منطقه دانسته است. او مهار کامل این آتشسوزیها را منوط کرده به اعزام سه هلیکوپتر و سازماندهی یک هزار نیرو چرا که بخش زیادی از حریق در ارتفاعات و مناطق صعب العبور در جریان است.
اما آیا میتوان آتشسوزی را پیشبینی کرد و از گسترش آن جلوگیری به عمل آورد؟
در کشورهای آسیای جنوب شرقی که آتشسوزی در جنگلها سابقه دارد روشهای پیشرفتهای را برای پیشبینی و جلوگیری از آتشسوزی به کار میبرند.
سام خسرویفرد دراین باره میگوید: «راههای بسیار زیادی وجود دارد، از جمله نصب سنسور در مناطقی که احتمال آتشسوزی میرود. این سنسورها به مراکزی که دراین زمینه وجود دارد خبر میدهند و این مراکز نیروهایی برای مهار آتش به منطقه اعزام میکنند. آتشسوزی در تایلند که کشور پیشرفتهای نیست و یا مالزی هم رخ میدهد، اما آنها سازمانهایی دارند برای مهار آتشسوزی در جنگلها.»
وی ادامه میدهد: «ما هم میتوانیم این کار را بکنیم اما متأسفانه این هماهنگی در ایران وجود ندارد و البته امکانات و وسایل لازم هم موجود نیست. به عنوان مثال چندی پیش آتشسوزی بخش عمدهای از جنگلهای منطقه کجور را نابود کرد و بعد از روزها حتی یک هلیکوپتر یا هواپیما برای مهار آتش به منطقه اعزام نشد.»
اما به نظر میرسد پیشبینی و مهار آتش در جنگلهای ایران همچنان در مراحل ابتدایی قرار دارد و هر بار آتشسوزی رخ میدهد دست کم قسمتی از جنگلها با خطر نابودی روبهرو میشود و برای احیای جنگل سوخته دهها سال وقت لازم است.
سام خسرویفرد در این زمینه معتقد است: «درمناطقی که آتشسوزی به طور طبیعی رخ میدهد و برای مهار آتش اقدامات کنترلی را در دستور کار قرار میدهند، زایش طبیعی و باز تولید جنگل به راحتی انجام میشود آن هم با گونههایی که مقاوم هستند و جای گونههای از بین رفته را میگیرند. اما در ایران نظر دادن دراین باره که چقدر طول میکشد و یا به چه شکل جنگلها خود را باز تولید میکنند، سخت است. این امر نیاز به کمک دارد مانند انسانی که بیمار میشود و نزد پزشک میرود، در این زمینه هم باید از کارشناسان مربوطه و متخصصین و نیروی انسانی مجرب کمک گرفت تا دوباره جنگل را بهسازی و احیا کرد.»
جنگلهای استان گلستان در وسعتی حدود ۴۵۰ هزار هکتار گسترده است و بخشی از جنگلهای منطقه خزر را در برمیگیرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، جنگلهای شرق استان گلستان مجدداً دچار آتشسوزی گسترده شده است. هفته گذشته نیز آتشسوزیهای گستردهای در جنگلهای خزری استان گلستان در شمال شرق ایران صورت گرفته بود و اکنون حریق به صورت پراکنده در جنگلهای این استان،علیآباد کتول و مینودشت گسترده شده است.
آن طور که خبرگزاری مهر مینویسد قسمتی از این آتشسوزی که از روز پنجشنبه چهارم آذرماه آغاز شد مهار شده است، اما اطفای حریق باقیمانده که بخشی از آن در ارتفاعات رخ داده چنان گسترده است که از نیروهای هلال احمر، سازمان محیط زیست، سازمان منابع طبیعی، لشگر ۳۰ گرگان، بسیج و مردم داوطلب نیز درخواست کمک شده است. در دو ماه گذشته نیز آتشسوزیهای متعددی در جنگلهای کردستان روی داده بود.
اما دلیل بروز آتشسوزیهای متعدد در جنگلهای ایران چیست؟
سام خسرویفرد، کارشناس محیط زیست، در گفتوگو با رادیو فردا دلیل آن را رویارویی جنگلهای مرطوب با دورانهای خشک میداند و در این باره میگوید: «به طور طبیعی آتشسوزی در جنگلهای مناطق مرطوب وقتی با یک دوره خشک مواجه میشود صورت میگیرد. مسئولان مرتبط با موضوع هم منتظر چنین وقایعی هستند.»
معاون عمران استاندار گلستان دلیل بروز آتشسوزی در جنگلهای این استان را پایین بودن رطوبت هوا، عدم بارندگی و خشکی بیش از حد منطقه دانسته است. او مهار کامل این آتشسوزیها را منوط کرده به اعزام سه هلیکوپتر و سازماندهی یک هزار نیرو چرا که بخش زیادی از حریق در ارتفاعات و مناطق صعب العبور در جریان است.
اما آیا میتوان آتشسوزی را پیشبینی کرد و از گسترش آن جلوگیری به عمل آورد؟
در کشورهای آسیای جنوب شرقی که آتشسوزی در جنگلها سابقه دارد روشهای پیشرفتهای را برای پیشبینی و جلوگیری از آتشسوزی به کار میبرند.
سام خسرویفرد دراین باره میگوید: «راههای بسیار زیادی وجود دارد، از جمله نصب سنسور در مناطقی که احتمال آتشسوزی میرود. این سنسورها به مراکزی که دراین زمینه وجود دارد خبر میدهند و این مراکز نیروهایی برای مهار آتش به منطقه اعزام میکنند. آتشسوزی در تایلند که کشور پیشرفتهای نیست و یا مالزی هم رخ میدهد، اما آنها سازمانهایی دارند برای مهار آتشسوزی در جنگلها.»
وی ادامه میدهد: «ما هم میتوانیم این کار را بکنیم اما متأسفانه این هماهنگی در ایران وجود ندارد و البته امکانات و وسایل لازم هم موجود نیست. به عنوان مثال چندی پیش آتشسوزی بخش عمدهای از جنگلهای منطقه کجور را نابود کرد و بعد از روزها حتی یک هلیکوپتر یا هواپیما برای مهار آتش به منطقه اعزام نشد.»
اما به نظر میرسد پیشبینی و مهار آتش در جنگلهای ایران همچنان در مراحل ابتدایی قرار دارد و هر بار آتشسوزی رخ میدهد دست کم قسمتی از جنگلها با خطر نابودی روبهرو میشود و برای احیای جنگل سوخته دهها سال وقت لازم است.
سام خسرویفرد در این زمینه معتقد است: «درمناطقی که آتشسوزی به طور طبیعی رخ میدهد و برای مهار آتش اقدامات کنترلی را در دستور کار قرار میدهند، زایش طبیعی و باز تولید جنگل به راحتی انجام میشود آن هم با گونههایی که مقاوم هستند و جای گونههای از بین رفته را میگیرند. اما در ایران نظر دادن دراین باره که چقدر طول میکشد و یا به چه شکل جنگلها خود را باز تولید میکنند، سخت است. این امر نیاز به کمک دارد مانند انسانی که بیمار میشود و نزد پزشک میرود، در این زمینه هم باید از کارشناسان مربوطه و متخصصین و نیروی انسانی مجرب کمک گرفت تا دوباره جنگل را بهسازی و احیا کرد.»
جنگلهای استان گلستان در وسعتی حدود ۴۵۰ هزار هکتار گسترده است و بخشی از جنگلهای منطقه خزر را در برمیگیرد.