اروپا پراگ را به میزبانی سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای گالیله برگزید

وزرای کشورهای عضو اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند که «آژانس مکان‌یابی ماهواره‌ای» این اتحادیه موسوم به گالیله در جمهوری چک مستقر شود. این آژانس رقیبی خواهد بود برای جی.پی.اس «سیستم مکان‌یابی جهانی» دولت آمریکا.

براساس تصمیم وزرای اتحادیه اروپا شهر پراگ، پایتخت جمهوری چک، مرکز این آژانس جدید خواهد بود که وظیفه آن توسعه سیستم اروپایی مکان‌یابی ماهواره‌ای مووسم به گالیله است. این آژانس از زمان تأسیس خود حدود سه سال پیش در شهر بروکسل مستقر بود.

نخست‌وزیر جمهوری چک در مصاحبه‌ای با تلویزیون این کشور تصمیم اخیر اتحادیه اروپا را موفقیتی برای کل کشور توصیف کرد.

پتر نچاس در این زمینه گفت: «این یک موفقیت برای جمهوری چک است. این خبر بسیار خوبی است چون پیشرفته‌ترین فن‌آوری‌ها را به کشور ما خواهد آورد و بنابراین یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های تکنولوژی اتحادیه اروپا از این کشور کنترل و هدایت خواهد شد.»

مالکیت سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای موسوم به گالیله در سال ۲۰۰۷ و پس از شکست مشارکت بخش خصوصی در این طرح به عهده دولت‌های عضو اتحادیه اروپا گذاشته شد. این سیستم قرار است در سال ۲۰۱۴ فعالیت خود را آغاز کند.

برای میزبانی این پروژه چندین کشور عضو اتحادیه اروپا رقابت می‌کردند و در مرحله نهایی رقابت بین شهر پراگ و شهر نوردویک در هلند بود. قبل از تصمیم اخیر، جمهوری چک یکی از چهار کشوری بود که در سال ۲۰۰۴ به عضویت اتحادیه اروپا درآمده ولی تاکنون میزبانی هیچیک از نهادهای وابسته به این اتحادیه را به دست نیاورده بود.

وظایفی که برعهده پراگ، شهر میزبان، قرار خواهند گرفت عبارتند از تشخیص و تأمین امنیت و نیز مدیریت امور اجرایی در مرکز سیستم مکان‌یابی گالیله. علاوه بر این توسعه و مدیریت بخش تجاری سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای اتحادیه اروپا به عهده جمهوری چک خواهد بود.

یکی از اهداف اصلی این طرح که بودجه آن چهار میلیارد و پانصد هزار دلار است خودکفایی اتحادیه اروپا و پایان دادن به اتکای این اتحادیه به سیستم مکان‌یابی آمریکا جی.پی.اس است. در حال حاضر تنها سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای دیگر که دولت‌های اتحادیه اروپا و شهروندان این کشورها می‌توانند از آن استفاده کنند سیستم روسی «گلوناس» است.

بسیاری معتقدند که اتکای اتحادیه اروپا به سیستم‌های مکان‌یاب ماهواره‌ای خارجی، این اتحادیه را از نظر نظامی و امنیتی در موقعیت ضعیفی قرار می‌دهد.

در سال‌های اخیر چندین کشور جهان تلاش کرده‌اند تا به وابستگی خود به سیستم آمریکایی جی.پی.اس پایان دهند. چین در حال توسعه و تکمیل سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای خود به نام « بئی دو» است که در مراحل اولیه کار خود قرار است فقط مصارف نظامی داشته باشد. براساس اطلاعات «آژانس فضایی ملی» چین، این سیستم قرار است تا سال ۲۰۱۲ خاک چین و تا سال ۲۰۲۰ تمام جهان را پوشش دهد.

آلن بریمیکومبه، رئیس مرکز پژوهش‌های اطلاعات جغرافیایی در دانشگاه لندن، می‌گوید کشورهایی نظیر روسیه و چین نگران هستند که دولت آمریکا از کیفیت خدمات جی.پی.اس برای دیگر بخش‌های جهان کاسته و یا حتی ارائه این اطلاعات را متوقف کند. به گفته وی در اتحادیه اروپا نیز نگرانی مشابهی وجود دارد.

روز پنجم دسامبر پس از ناکام ماندن اعزام سه ماهواره روسی به مدار زمین سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای این کشور ضربه شدیدی خورد. موشک‌های حامل این سه ماهواره در ۱۵۰۰ کیلومتری شمال جزایر هاوایی در آب‌های اقیانوس آرام سقوط کردند.

پیش‌بینی می‌شود که این حادثه بیش از ۱۶۰ میلیون دلار خسارت در برخواهد داشت و روسیه را برای تکمیل پوشش سیستم مکان‌یابی خود با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد کرد.

دولت آمریکا همواره تأکید کرده است که سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای این کشور جی.پی.اس یک سرویس بی‌طرف است. اما در جریان جنگ روسیه و گرجستان در سال ۲۰۰۸ این اتهامات مطرح شد که اطلاعات مخابره شده توسط این سیستم در مواردی قطع و یا دریافت ان با اختلال روبه‌رو شده است. این موارد باعث شد تا روسیه بر تلاش‌های خود برای توسعه یک سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای مستقل بیافزاید.

اتحادیه اروپا سعی کرده است که از جلوه یافتن سیستم مستقل مکان‌یابی ماهواره‌ای خود به عنوان رقیبی برای جی.پی.اس آمریکایی پرهیز کند و تأکید دارد که مختصات فنی این سیستم جدید با جی.پی.اس همخوانی خواهد داشت.

در عین حال آن طور گفته می‌شود که سیستم اروپایی گالیله در مواردی بر سیستم جی.پی.اس برتری خواهد داشت. این سیستم به کاربران جهت‌یابی سریع‌تر و دقیق‌تری ارائه خواهد داد و دامنه دقت یا خطای آن از سیستم جی.پی.اس که حدود چندین متر است کمترخواهد بود.

اوایل سال جاری اتحادیه اروپا یک کنسرسیوم شامل شرکت‌های آلمانی و بریتانیایی را مأمور ساختن اولین فضاپیمای این سیستم کرد. اولین ماهواره‌های این سیستم قرار است تا سال ۲۰۱۲ آماده ارسال به فضا شوند و انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۱۴ سیستم مکان‌یابی ماهواره‌ای گالیله حدود ۱۶ ماهواره در اختیار داشته باشد.