چند روز پس از بازداشت شماری از دانشجويان در تبريز، همچنان خبری از سرنوشت آنها در دست نيست و فعالان مدافع حقوق بشر نگران اند که اين بازداشت شدگان با بدرفتاری نيروهای امنيتی جمهوری اسلامی مواجه باشند.
بنا به گزارش منابع دانشجويی در ايران، برادر يکی از بازداشت شدگان نيز پس از مراجعه به زندان تبريز برای پيگيری وضعيت برادرش، بازداشت شده است.
همين گزارش ها می افزايند که نهادهای امنيتی در تبريز، با تحت فشار قرار دادن خانواده افراد بازداشت شده، آنها را از مصاحبه با رسانه ها بر حذر می دارند.
حسن رحيمی، فعال حقوق بشر در تهران، که در ارتباط نزديک با خانواده بازداشت شدگان است، در گفت وگو با راديو فردا، در مورد بازداشت شدگان در تبريز گفت: «سجاد رادمهر، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مکانيک و عضو سابق شورای انجمن اسلامی دانشکده فنی، به همراه آقای فراز زهتاب و آيدين خواجه ای، هفته گذشته در مقابل درب دانشگاه تبريز توسط ماموران امنيتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند و تا اين لحظه هم هيچ خبری به دست نيامده است. آنها در حال ترک جلسه دفاعيه پايان نامه آقای رادمهر بودند که بازداشت شدند.»
رادیو فردا: آيا افراد ديگری هم در تبريز بازداشت شده اند؟
حسن رحيمی: اين سه نفر دانشجوي دانشگاه تبريز هستند و علاوه بر آنها، مهندس داريوش حاتمی هم که از دوستان نزديک اين سه نفر است، بازداشت شده است.
ماموران پس از بازداشت او به منزل همه اين افراد رفتند و آنجا را جستجو کردند، اما مدرک خاصی پيدا نکردند. صبح روز يکشنبه هم برادر آقای حاتمی، شاهرخ حاتمی، که دانشجوی دندانپزشکی در ترکيه است، در منزل شخصی خود در تبريز توسط ماموران بازداشت شد و از محل ايشان هم اطلاع دقيقی در دست نيست.
- «ممکن است در بين افرادی که معمولا در آذربايجان بازداشت می شوند، کسانی هم باشند که ادعای استقلال آذربايجان را داشته باشند، ولی من به قطعيت می توانم بگويم که بيشتر اين افراد، حداقل در فعاليت های خود اين طور نشان داده اند که قائل به قانون اساسی جمهوری اسلامی و منشورهای بين المللی حقوق بشر هستند.»
تا به حال درباره اتهام اين افراد چه گفته شده است؟ خانواده هايشان که به نهادهای انتظامی و قضائی در تبريز مراجعه کرده اند، چه جوابی گرفته اند؟
تاکنون مراجعه خانواده اين افراد به زندان و اداره اطلاعات تبريز، نتيجه ای نداشته است. به اينها گفته شده است که بعد از چند روز احتمالا خبر مشخصی در اين رابطه به آنها اعلام می شود. البته گفته شد که سجاد رادمهر روز شنبه تماس تلفنی کوتاهی با خانواده اش داشته و لباس گرم خواسته است.
سابقه اين افراد چه بوده؟ آيا دليلی برای بازداشت آنها وجود دارد؟
هر پنج نفر بازداشت شده، در فعاليت های خود کاملا از شيوه های مدنی، استفاده می کردند و به هيچ عنوان روش های غير مدنی را در پيش نمی گرفتند. سجاد رادمهر يکی از اعضای انجمن ادبی سهند بود و همچنين مدير مسئولی و سردبيری چند نشريه دانشجویی را هم به عهده داشت.
ظاهرا دليل اصلی اين دستگيری، تحصن بيست و دوم ارديبهشت ماه آقای رادمهر است، که در اعتراض به کارشکنی مسئولان دانشگاه تبريز، در برگزاری جلسه دفاع از پايان نامه اش، تحصن کرد و اين اقدام پس از همراهی تعداد زيادی از دانشجويان، و با قول مساعد مسوولان دانشگاه به پایان رسيد.
جلسه پايان نامه ايشان چندين بار توسط مسئولان دانشگاه لغو شده بود و آقای رادمهر ناگزير شد که به تحصن و اعتصاب غذا در دانشگاه اقدام کند.
آقايان آيدين خواجه ای و فراز زهتاب نيز که از دانشجويان رشته حقوق و عضو انجمن اسلامی دانشکده علوم انسانی هستند، آقای رادمهر را در اين تحصن همراهی کرده بودند و همچنين اين دو نفر، به دليل مشارکت در تحصن خرداد ۸۶، به دو ترم تعليق از تحصيل نيز محکوم شده بودند. مهندس داريوش حاتمی فعاليت خاصی نداشته، ايشان افسر وظيفه ارتش است.
بيستم خردادماه هم آقای عسگر اکبرزاده، که از دانشجويان هويت طلب دانشگاه پيام نور است، بازداشت شد که چند روز قبل به قيد وثيقه از زندان آزاد شده است.
حميد والائی، از اعضای مجمع دانشگاهيان آذربايجانی، نیز نيز بيست و پنجم تيرماه، زمانی که در ستاد خبری اطلاعات شهر تبريز حاضر شده بود، بازداشت شد.
شما در معرفی يکی از دانشجويان، او را به عنوان فعال «هويت طلب» معرفی کرديد. آيا می توان اين عنوان را برای همه دانشجويان بازداشت شده اخير در تبريز به کار برد؟
همه اين دانشجويان به نوعی در ارتباط با خواسته های هويت طلبانه بازداشت شده اند و فعاليت های اين تعداد نيز بيشتر در راستای احقاق حقوق انسانی مردم آذربايجان بوده است.
اين عنوان «فعاليت هويت طلبانه» يا «هويت طلبی» به چه معنا است که مخالفت مقامات رسمی را در پی دارد؟
در حال حاضر، فعالان هويت طلب، به کسانی اطلاق می شود که در راه احقاق حقوق مردم آذربايجان درحال فعاليت هستند. خواسته اين ها، به رسميت شناخته شدن زبان ترکی در مناطق ترک نشين و رفع تبعيضات زبانی و فرهنگی و همچنين رفع تبعيض های اقتصادی در منطقه آذربايجان است.
ولی متاسفانه دولت حتی از ظرفيت های قانون اساسی جمهوری اسلامی و همچنين آنچه در منشورهای بين المللی حقوق بشر نيز موجود هست، استفاده نمی کند.
متاسفانه در مناطق غير فارس نشين، شاهد تبعيض های مختلفی هستيم و بالطبع، دانشجويان اين مناطق در راستای احقاق حقوق قانونی خود تلاش می کنند و به ناچار هزينه هایی را هم پرداخت می کنند.
آيا اين درست است که عنوان «فعاليت های هويت طلبانه» داشتن، به عنوان فعاليت های تجزيه طلبی تلقی می شود؟
ممکن است در بين افرادی که معمولا در آذربايجان بازداشت می شوند، کسانی هم باشند که ادعای استقلال آذربايجان را داشته باشند، ولی من به قطعيت می توانم بگويم که بيشتر اين افراد، حداقل در فعاليت های خود اين طور نشان داده اند که قائل به قانون اساسی جمهوری اسلامی و منشورهای بين المللی حقوق بشر هستند.
آنها خواستار رفع تبعيض های موجود در آذربايجان هستند و در فعاليت های اين افراد به هيچ عنوان فعاليت های تجزيه طلبانه ديده نمی شود. مگر در مواردی بسيار خاص، که اگر بوده هم اين عده توسط نيروهای امنيتی بازداشت شده اند. ولی در بين همين افرادی که در چند روز اخير بازداشت شدند، فعاليت های تجزيه طلبانه به هيچ عنوان مشاهده نمی شود.