انتقاد نمایندگان کنگره آمریکا از عدم اعمال فشار بر شرکت‌های چینی مرتبط با ایران

امضای قرارداد ۱.۷ میلیارد دلاری نفتی بین ایران و چین در دی‌ماه ۸۷

همراهی شرکت‌های چینی با ایران در صنایع نفت و انرژی و تکنولوژی‌های موشکی که تخطی از تحریم‌های وضع شده علیه جمهوری اسلامی است، خشم نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه کنگره را برانگیخته و موجب انتقاد آنان از دولت اوباما به دلیل عدم اعمال فشار بر شرکت‌های چینی مرتبط با ایران شده است.
برخی از اسناد افشا شده توسط ویکی‌لیکس حاکی از آن است که چین اطلاعات دقیقی از یک محموله قطعات موشکی به مقصد ایران داشته و ایالات متحده با آگاهی از این موضوع، از دیپلمات‌های آمریکایی خواسته بود که نگرانی ایالات متحده را در بالاترین سطح ممکن [برای طرف چینی] تشریح کنند.

این اسناد همچنین، به نقل از دیپلمات‌های آمریکایی، از انتقال ۱۹ موشک دوربرد با برد نزدیک به سه هزار کلیومتر از کره شمالی به ایران خبر می‌دهد. فاصله‌ای که به صورت بالقوه نقاطی در اروپای غربی در تیررس آن است یا حتی با فرض حمل کلاهک هسته‌ای می‌تواند روسیه را هدف قرار دهد.

علاوه بر این حضور شرکت‌های چینی در صنایع نفت و گاز ایران نیز بر نگرانی‌های قانونگذاران آمریکایی افزوده است چرا که کنگره آمریکا سال گذشته تحریم‌های یکجانبه‌ای را در زمینه مشارکت در پروژه‌های نفت و گاز ایران به تصویب رساند و در حالی که شرکت‌های غربی از زمان اعلام این تحریم‌ها یک به یک در حال قطع رابطه با ایران هستند، تهران تلاش‌هایی را برای جلب همکاری دیگر کشورها از جمله چین در دستور کار دارد.

در این زمینه هاوارد برمن، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، روز چهارشنبه گفته است: «شکی در این نیست که شرکت‌های چینی به دنبال سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی و فروش محصولات نفتی به ایران هستند.»

این عضو دموکرات مجلس نمایندگان از اینکه در مورد برخی شرکت‌های چینی تحریمی اعمال نمی‌شود ابراز تعجب کرده است چرا که به گفته وی، این گونه شرکت‌ها به طور شفاف اقدام‌هایی انجام می دهند که تحت تحریم هستند.

لینا رز لتینن از اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا، نیز دولت چین را متهم کرده است که مشتاقانه به گسترش روابط تجاری خود با ایران می‌پردازد و به عنوان پشتیبان و متحد کلیدی جمهوری اسلامی، روشن کرده است که از تهران در قبال فشارها حمایت خواهد کرد.

وی افزوده است که کمک معنی‌دار چین برای تسهیل انتقال محموله اجزای موشک‌های پیشرفته و سلاح‌های شیمیایی کره شمالی به ایران نقض صریح قطعنامه‌های تحریمی سازمان ملل متحد [علیه جمهوری اسلامی] بوده است.

چندین قانونگذار دیگر آمریکایی نیز هشدار داده‌اند که چنانچه تحریم‌های جدید علیه ایران به طور بی‌طرفانه‌ای اعمال نشوند، شرکت‌های چینی مشتاقانه خلأ ناشی از خروج شرکت‌های غربی در ایران را پر خواهند کرد.

در این زمینه براد شرمن، نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا گفته است که چین در زمینه‌های مختلف از اقتصاد و امنیت ملی آمریکا را مورد تهاجم قرار داده است.

وی چین را متهم کرده است که «برای محافظت از ایران» به قطعنامه‌های شورای امنیت رأی می‌دهد.

آقای شرمن در این زمینه رفتار واشینگتن را سرزنش‌بارتر از پکن خوانده است و خواستار برخورد تندتر ایالات متحده با چین شده است به این امید که چین در رفتار و سیاست‌های خود تغییر ایجاد کند.

اد رویس، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان نیز از کاخ سفید خواسته‌است تا بر چین به خاطر ارتباطش با ایران سخت‌تر گرفته شود.

وی افزوده است که رفتار بخشی از [حاکمیت] چین که تخطی از تحریم‌ها و کمک به ایران برای توسعه تکنولوژی موشکی و جنگ‌افزار هسته‌ای باید سریعاً متوقف شود و تصریح کرده است که عدم توقف چنین رفتاری باعث خواهد شد که کنگره به وضع قانون علیه چین روی آورد.

چین از اصلی‌ترین متحدان تجاری جمهوری اسلامی است و با وجود آنکه به هر چهار قطعنامه تحریمی سازمان ملل علیه ایران رأی مثبت داده است اما با تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده و دیگر کشورها علیه ایران همواره مخالفت کرده است.

شرکت‌های چینی همچنین پس از امتناع برخی از صادرکنندگان بین‌المللی بنزین برای صدور محصولات خود به ایران، نقش قابل توجهی در تأمین این فرآورده نفتی مورد نیاز ایران بازی کرده‌اند و همزمان با خروج شرکت‌های غربی از میادین نفت و گاز ایران به توافق‌هایی برای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌های ایران دست یافته‌اند.

مقام‌های ایالات متحده در حالی که رایزنی‌های گسترده‌ای را برای متقاعد کردن چین به همراهی با تحریم‌های جدید علیه ایران به عمل آورده‌اند، در ماه‌های اخیر به مناسبت‌های مختلف نسبت به اثرگذاری این تحریم‌ها ابراز اطمینان کرده‌اند.

در تازه‌ترین اظهار نظر در این زمینه ویلیام برنز، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا، روز چهارشنبه ابراز عقیده کرد که تحریم‌های اعمال شده از سوی شورای امنیت و نیز تحریم‌های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا، دستیابی ایران را به خدمات مالی بین‌المللی دشوار کرده و ممکن است ده‌ها میلیارد دلار به این کشور زیان وارد کند.

آقای برنز، در جمع اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفت که تحریم‌های جهانی علیه ایران ممکن است، باعث شود این کشور ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار از سرمایه‌گذاری‌های در بخش انرژی خود را از دست داده و نتواند به فناوری‌های حساس و دانش فنی شرکت‌های بزرگ بین‌الملل دست یابد.

وی همچنین به قانونگذاران آمریکایی اطمینان داده است که دستگاه حاکمه اوباما تمام تلاش خود را برای تغییر رفتار پکن خواهد کرد.