آیا خلافت اسلامی برای برنامه اتمی ایران خطری محسوب می‌شود؟

همزمان با خبرهای مربوط به ادامه پیشروی نیروهای حکومت اسلامی یا داعش در بخش‌هایی از سوریه و عراق، گزارش روز یکشنبه روزنامه ایندپندنت چاپ لندن، در باره طرح‌های این گروه برای ربودن اسناد محرمانه اتمی ایران، بازتاب گسترده‌ای داشت.

به گفته روزنامه انگلیسی، این طرح‌ها، در میان اسنادی بدست آمده که در جریان حمله به اقامتگاه یکی از فرماندهان داعش در ماه مارس گذشته، به دست نیروهای ویژه عراق افتاده است.

گزارش روزنامه انگلیسی در روز یکشنبه سیزدهم مهرماه می گوید که یکی از طرح‌های حکومت اسلامی، واگذاری میدان‌های گاز تحت کنترل این گروه در عراق به دولت روسیه، در برابر رها کردن ایران و برنامه اتمی‌اش و نیز تسلیم اسرار محرمانه اتمی تهران توسط کرملین به حکومت اسلامی بوده است.

گفت‌وگوی نادر صدیقی با هنری سوکولسکی درباره تهدیدات احتمالی دانش علیه برنامه اتمی ایران

روزنامه انگلیسی ایندپندنت به نقل از ساندی تایمز چاپ لندن اضافه کرده که طرح های افشا شده گروه حکومت اسلامی یا داعش، خواستار برچیده شدن کامل برنامه هسته ای ایران شده است. تدوین کننده طرح، همچنین ترور دیپلمات ها، بازرگانان و آموزگاران ایرانی را به فرماندهی داعش توصیه کرده است.

در این گزارش همچنین از قول خانم ترزا می، وزیر کشور بریتانیا آمده که در کنفرانس حزب محافظه‌کار این کشور گفته است: «اگر حکومت اسلامی به یکپارچه کردن قدرت خود در عراق و سوریه موفق شود، نخستین کشور واقعی تروریستی خواهد بود و می‌تواند سلاح‌های شیمیایی، بیولوژیکی و حتی هسته‌ای بدست آورد».

ولی هنری سوکولسکی، مدیر ارشد مرکز آموزش سیاست منع گسترش سلاح‌های استراتژیک در واشینگتن، یک اندیشکده مستقل، در گفت‌وگو با رادیو فردا احتمال اجرای چنین سناریویی را که روزنامه انگلیسی بازتاب داده، اندک می‌داند.

آقای سوکولسکی می‌گوید: «امکان چنین تهدیدی در حال حاضر، سئوال‌برانگیز است. مردم دوست دارند باور کنند که دستیابی تروریست‌ها به سلاح هسته‌ای و یا تولید چنین سلاحی، بسیار آسان است. اگر بخواهیم گمانه‌زنی کنیم، من فکر نمیکنم که تهدید داعش، براین اقدام استوار باشد. منظور افزایش نگرانی‌ها و دلهره‌ها نه تنها در غرب که در ایران است. یکی از مواردی که مقام‌های دولت ایران دلواپس آن خواهند شد، این است که کسی با طرفداران داعش همدستی و همکاری کند. در غرب هم نگرانی بطور کلی در باره مشکل درازمدت حفظ به اصطلاح تکنولوژی هسته‌ای و جلوگیری از انحراف آن توسط عوامل رادیکال برای مقاصد گوناگون است».

فرض کنید که گروه حکومت اسلامی در شرایطی قرار گیرد که به مقداری از این اسناد محرمانه اتمی دست پیدا کند، آیا اصولا این امر می تواند برای آنها فرصتی جهت تولید سلاح اتمی فراهم بیآورد؟

برای چنین امری، آنها به خیلی بیش از این اطلاعات نیاز دارند تا بتوانند سلاح اتمی تولید کنند و فکر نمی‌کنم که تنها آگاهی به فوت و فن این امر بتواند یک سازمان تروریستی، حتی به بزرگی گروه حکومت اسلامی را به تولید سلاح هسته‌ای قادر سازد. ساختن بمب اتمی، [علاوه بر تسلط به دانش فیزیک هسته‌ای] نیازمند داشتن مواد لازم است، بنابراین آنها به چیزی بیش از دانستن فوت و فن نیاز دارند، ولی فراتر از این، آنها باید قادر باشند که اجزای چنین سلاحی را به هم پیوند بدهند و برای اینکار هم داشتن صرف اطلاعات کافی نیست. از اینرو فکر نمی‌کنم که نگرانی فوری این باشد که کسی سلاح اتمی بدست می آورد، بلکه براین باورم که زنگ‌های خطر را در ایران، در مورد وفاداری کسانی که در این عرصه کار میکنند، به صدا در می‌آورد؛ و در مورد تشویشی هم که غرب باید داشته باشد، امنیت بسیاری از تاسیسات غیرنظامی و تضمین حسن نیت کارکنان چنین تاسیساتی است. این امر بسیار مهمی است. این افراد ممکن است اطلاعاتی را در اختیار گروهی مانند داعش قرار دهند. در چنین صورتی موضوع یک اقدام تروریستی می‌تواند باشد در برابر تروریسم اتمی که واقعا وحشت‌آور است».

نقش و مسئولیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حفاظت از تاسیسات و مواد هسته‌ای چیست؟

برای مقام های مسئول سازمان‌های بین‌المللی، همواره چنین نقشی در جهت افزایش امنیت و ایمنی تاسیسات اتمی وجود دارد؛ مشکل، اشتیاق آنها برای ایفای چنین نقشی نیست. آنها همیشه چگونگی ایمن نگاه داشتن و تامین امنیت تاسیسات هسته‌ای را یادآور می‌شوند، به ویژه آنکه این مسایل می‌توانند پیآمدهای نظامی داشته باشند، ولی من تصور نمی‌کنم که مثلا مقام‌های ایرانی، برای کمک در این زمینه از کارشناسان بین‌المللی دعوت به همکاری کنند. این یکی از دشواری‌هایی است که تنها به ایران محدود نمی شود. قابل درک است که هرکشوری سیاست امنیتی خود را اعمال کند و جزییات آن را در اختیار دیگران قرار ندهد».