رادیو فردا - ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران، سه‌شنبه ۲۰ اسفند، گفت مقدمات اجرای ارز تک‌نرخی در سال آینده خورشیدی فراهم شده است.
فهیمه خضر حیدری از فریدون خاوند پرسیده است که آیا اقتصاد ایران از شرایط لازم برای پیشروی به سوی تک‌نرخی شدن دوباره ارز برخوردار است؟
Your browser doesn’t support HTML5
فریدون خاوند در گفت‌وگو با فهیمه خضر حیدری از شرایط تک‌نرخی شدن ارز می‌گوید
فریدون خاوند : در حال حاضر دو نرخ ارز در ایران وجود دارد، یکی دلار مبادله‌ای به قیمت ۲۷۹۳ تومان که مورد قبول بانک مرکزی است و دوم دلار بازار آزاد که بین ۳۳۸۰ تا ۴۰۰۰ تومان معامله می‌شود. البته نرخ ارز دیگری هم هست که دلار در بودجه بر اساس آن سنجیده می‌شود و در سال جاری خورشیدی ۲۶۵۰ تومان در نظر گرفته شده.
اگر دلار بودجه را کنار بگذاریم، نظام ارزی ایران دو نرخی است - مبادله‌ای و آزاد - و بین آنها ۵۹۰ تا ۶۰۰ تومان اختلاف است.
به گفته آقای سیف، شورای پول و اعتبار در نشست دوشنبه شب خودش تصمیم گرفته مقدمات تک‌نرخی شدن ارز را در سال ۹۴ فراهم بکند. با این حال رئیس کل بانک مرکزی این تحول را تلویحا موکول کرده است به موفقیت گفت‌وگو‌های هسته‌ای، چون، به گفته او، پیش نیاز استمرار و موفقیت در فرآیند تک‌نرخی شدن ارز این است که نظام بانکی ایران از لحاظ ارتباطات بین‌المللی‌اش، در وضعیت مناسبی قرار بگیرد.
آیا بازسازی ارتباط‌های بین‌المللی نظام بانکی تنها شرط بازگشت نظام تک‌نرخی به اقتصاد ایران است؟
بدون عادی شدن وضعیت نظام بانکی ایران در عرصه روابط بانکی بین‌المللی، تک‌نرخی شدن ارز در ایران غیر ممکن است.
به عنوان نمونه بانک‌های ایرانی، به دلیل تحریم، از شبکه معروف به «سوییفت»، که کانون اصلی مبادله پیام میان هزاران بانک در دنیا است، حذف شده‌اند. بازگشت ایران به این شبکه راه را برای اصلاح نظام ارزی در کشور باز می‌کند.
ولی به جز عادی شدن روابط بانکی بین‌المللی، شرایط دیگری هم باید وجود داشته باشد برای انجام و تداوم تک‌نرخی شدن ارز. مثلا سقوط قیمت نفت می‌تواند با ایجاد تنش شدید در بازار ارز، این فرایند را با مشکل روبرو کند، مگر اینکه ایران بتواند ارز مورد نیازش را از راه‌هایی غیر از نفت تامین کند.
اگر ارز در ایران تک‌نرخی بشود، نرخ واحد به دلار مبادله‌ای نزدیک خواهد بود یا به دلار بازار آزاد؟
این بستگی دارد به عواملی که پیش‌بینی آن کار آسانی نیست، از جمله اینکه در صورت آغاز فرایند لغو تحریم‌ها، چه مقدار از ارز بلوکه شده ایران در خارج به کشور بر می‌گردد، و یا اینکه بازار جهانی نفت در چه مسیری حرکت خواهد کرد.
این رویداد‌ها با تاثیر گذاشتن بر عرضه ارز، طبعا بر نرخ آن تاثیر عمده خواهند داشت. شاخص‌های کلان اقتصاد ایران هم بر تحولات آتی نرخ ارز تاثیر خواهند گذاشت، به خصوص نرخ تورم.