دور تازه مذاکرات هسته‌ای؛ امید‌ها و دلنگرانی‌های اقتصادی

رادیو فردا - دور آخر گفت‌وگو‌های هسته‌ای ایران و ۱+۵ بر سر دستیابی به یک توافق نهایی احتمالی، چهارشنبه در وین آغاز می‌شود. رضا ولی‌زاده از فریدون حاوند استاد اقتصاد پرسیده است که محافل کار‌شناسی ایران چه واکنشی به این گفت‌وگو‌ها و سرنوشت آنها نشان می‌دهند ؟

دور تازه مذاکرات هسته‌ای؛ امید‌ها و دلنگرانی‌های اقتصادی؛ گفت‌وگوی رضا ولی‌زاده با فریدون خاوند

فریدون خاوند: هدف گفت‌وگو‌های روز چهارشنبه وین، پیشروی به طرف نهایی کردن تفاهمی است که بیست روز پیش بین ایران و گروه ۱+۵ در لوزان به دست آمد.

می‌دانیم که تفاهم لوزان در مجموع تغییر مهمی در بازار‌های ایران به وجود نیاورد. بازار ارز کم و بیش ثابت ماند. رکود در بازار مسکن ادامه یافت. بازار سهام هم بعد از چند روز جهش، دوباره گرفتار افت شد.

ثبات نسبی بازار‌ها یا نبود تغییر مثبت در آنها را می‌توان به نهایی نبودن تفاهم لوزان نسبت داد. بازار‌های گوناگون منتظرند ببینند تا سی‌ام ژوئن، ضرب‌الاجل تعیین شده برای دستیابی به یک توافق نهایی و دایمی، چه اتفاقی خواهد افتاد.

در برابر این چشم انداز، به نظر می‌رسد که محافل کار‌شناسی ایران در مجموع بر موفقیت این دور آخر شرطبندی کرده‌اند. در رسانه‌های اقتصادی تهران، سناریوی شکست گفت‌وگو‌ها و شدت گرفتن تحریم‌ها، خیلی به ندرت و به صورت حاشیه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد. سناریوی مسلط، امضای یک متن معتبر بین‌المللی در مورد پایان پرونده هسته‌ای و آغاز فرآیند لغو تحریم‌ها است.

تحقق این سناریوی خوشبینانه طبعا با امیدواری‌های زیاد همراه است، ولی در‌‌ همان حال نگرانی‌هایی را هم به وجود می‌آورد.

از امیدواری‌ها شروع کنیم. با امضای احتمالی توافق نهایی قرار است در صحنه اقتصادی ایران چه اتفاقی بیفتد؟

انتظار‌ها در مورد آغاز فرآیند لغو تحریم‌ها تا امروز به گونه‌های مختلف مورد بحث قرار گرفته‌اند.

مطالب زیادی گفته شده در مورد بر قراری دوباره پل‌های ارتباطی بین ایران و جامعه اقتصادی بین‌المللی در زمینه‌های بانکی، مالی و بازرگانی به خصوص صادرات نفت، بازگشت دارایی‌های بلوکه شده ایران در خارج، فراهم شدن زمینه ورود سرمایه و تکنولوژی خارجی به ایران و غیره...

امیدواری‌ها قابل درکند. ولی چرا محافل کار‌شناسی باید نسبت به پیامد‌های توافق نهایی احتمالی نگران باشند؟

این نگرانی وجود دارد که در دوره معروف به «پسا تحریم»، با بازگشت دارایی‌های بلوکه شده ایران در خارج و افزوده شدن درآمد‌های ارزی از محل صادرات مقدار بیشتری نفت،‌‌ همان ریخت و پاش‌های قدیمی از سر گرفته بشود، دولت یازدهم تن بسپارد به وسوسه‌های پوپولیستی و اصلاحات مورد نیاز برای تغییر ساختار‌های بیمار اقتصاد ایران، یکبار دیگر به فراموشی سپرده بشود.

هشدار در مورد این خطر را این روز‌ها، در رسانه‌های اقتصادی تهران، فراوان می‌شود دید.