سفره پیچیده در هوا ایدهای بود که تبدیل به غرفه ایران در اکسپو ۲۰۱۵ میلان شد. غرفهای که ۵۰ طراح ایرانی به سرپرستی کامران صفامنش معمار کهنهکار ایرانی بیش از یک سال زمان صرف طراحی آن کردهاند.
این سفره ایرانی از خلیجفارس آغاز و به دریای خزر ختم میشود و در این مسیر از هر اقلیم طبیعی ایران، چند محصول شامل گیاهان، صنایع دستی و محصولات کشاورزی انتخاب شدهاند.
برای طراحی و ساخت این غرفه حدود شش میلیون یورو هزینه شده که حدود ۱٫۵ میلیون یورو آن صرف خرید ۵۰ متر نمایشگر منحنیشکل شده تا مانند پنچرهای مخاطبان و بازدیدکنندگان را با ایران آشناتر کند. در این نمایشگرها هر سه دقیقه یک فیلم درباره ایران پخش میشود و از داستان زعفران و زرشک گرفته تا شهرنشینی در تهران، روایتهای مختلفی هستند که در این فیلمها نقل میشود. روایتهایی که سعی میکند برخی نگاهها منفی در غرب را به ایران تغییر دهد تا هم راه را برای صادرات محصولات ایرانی به اروپا باز کنند و هم گردشگران بیشتری را برای سفر به ایران وسوسه کند.
تاکنون به طور متوسط روزی ۳۰ هزار نفر از غرفه ایران بازدید کردهاند که اگر این روند تا پایان نمایشگاه در همین اندازه بماند در طول شش ماه اجرای اکسپو بیش از ۵ میلیون نفر از غرفه ایران بازدید میکنند. این بدان معنی است که مسئولان وزارت صنعت معدن و تجارت ایران برای هر بازدید کننده حدود ۱٫۲ یورو هزینه کردهاند.
البته کشورهای دیگر بسیار بیش از ایران خرج طراحی و ساخت غرفه کردهاند. در مجموع ۱۴۴ کشور در اکسپو میلان شرکت کردهاند که از این تعداد ۵۳ کشور مانند ایران برای این نمایشگاه غرفه طراحی و ساختهاند.
هزینه طراحی غرفه آلمان به تنهایی ۴۴ میلیون یورو شده است. امارات که میزبان اکسپو ۲۰۲۰ است هم تنها به طراح غرفهاش ۳٫۵ میلیون یورو برای طرحش پرداخت کرده است.
موضوع اکسپو میلان تغذیه زمین و انرژی حیات است. بر اساس این موضوع هم هر کشوری سعی کرده بر اساس فرهنگ و داشتههای خود غرفهای طراحی کند. امااکسپو چیست و چراانقدر مهم است؟
اولین اکسپو که آن زمان نمایشگاه جهانی نام داشت در سال ۱۸۵۱ در هاید پارک لندن برگزار شد. شش میلیون نفر از این نمایشگاه بازدید کردند که برابر یکسوم جمعیت انگلستان بود. ایران در این اکسپو به دستور امیرکبیر شرکت کرده بود.
بسیاری از بناهای معروف مانند برج ایفل، برای اکسپوها ساخته شدهاند. بسیاری از اختراعات مانند لامپ، خودروهای اولیه، دستگاه اشعه ایکس در اکسپو ها معرفی میشدند. تا پیش از جنگ جهانی دوم اکسپو ها بیشتر محلی برای معرفی اختراعات بودند. بعد از جنگ جهانی دوم اکسپوها بیشتر شکل فرهنگی به خود گرفتند.
«آب» در اکسپوی ۱۹۹۸ لیسبون (پرتغال)، «انسان، طبیعت و تکنولوژی» در اکسپوی ۲۰۰۰ هانوفر (آلمان)، «خرد طبیعت» در اکسپوی ۲۰۰۵ آیچی (ژاپن) و «شهر بهتر، زندگی بهتر» در اکسپوی ۲۰۱۰ شانگهای (چین) موضوعهای اکسپو بودهاند.
هر غرفه در اکسپو با توجه به شعار نمایشگاه به گونهای ساخته میشود که با توجه به فرهنگ و ظرفیتهای هر کشور پیام خاص آن کشور را به دنیا برساند. معمولاً با بازدید از غرفه هر کشور میتوان به طور گذرا با آن کشور آشنا شد و شاید هر بازدید کننده با دیدن کل نمایشگاه سفری خواهد داشت به دور دنیا آن هم طی مدت چند روز.
در میان غرفههای امسال اکسپوی میلان غرفه ایتالیا به عنوان میزبان اکسپو ۲۰۱۵ یکی از شلوغترین غرفهها است. این غرفه برگرفته از طرح بیمارستان کودکان است که سمبل مراقبت از استعدادهای یک ملت است که برای رشد به توجه نیاز دارند. این غرفه با استفاده از سیمان مخصوصی ساخته شده که با جذب نور خورشید، آلودگی موجود در هوا را گرفته و تبدیل به نمک میکند.
غرفه فرانسه که غالباً از چوب چندلایه ساخته شده، نشان دهنده روشهای گوناگون تولید و توزیع غذاست و به گونهای مشابه با بازارهای سرپوشیده فرانسه و مطابق با فرهنگ غذایی این کشور طراحی شده است. شراب و آشپزی فرانسوی محورهای اصلی غرفه فرانسه هستند.
اسپانیا هم در کنار فرانسه روی آشپزی مدیترانهای خود مانور میدهد غرفه اسپانیا با مفهوم باغ درختان پرتغال طراحی شده است.
کره جنوبی غرفهاش را شبیه کوزههای سنتی برای انبار مواد غذایی که در مناطق کشاورزی این کشور و به صورت سنتی استفاده میشود ساخته است. آشپزی کرهای و استفاده از محصولات ارگانیک در تهیه غذا از محورهای اصلی غرفه کره جنوبی است.
در غرفه ژاپن که برگرفته از خانهها سنتی کیوتو است سنت و تکنولوژی این کشور با هم در هم آمیخته است. هر آنچه که از ژاپن تصور میکنید را در غرفه این کشور حس خواهید کرد. از انواع انیمیشنها، طبیعت ،ساموراییها و سبک زندگی تاریخی و مدرن ژاپن و همچنین تاکید بر رباتها همه مواردی هستنند که به دقت روی آنها در غرفه ژاپن کار شده است؛ البته تمام این موارد در خدمت یک هدف است و آن گسترش فرهنگ تغذیه به سبک ژاپنی است.
نظم ژاپنی از دیگر موارد مورد تاکید در غرفه ژاپن است برای نیم ساعت بازدید باید حدود ۹۰ دقیقه در صف منتظر بمانید در هر سالن هم به میزان تنها چند دقیقه وقت دارید مسئول هر سالن با ثانیه شماری در دست زمانی که وقتتان تمام شد شما را محترمانه از سالن خارج میکند.
در غرفه ژاپن رسانهها به صورت تعاملی با مخاطب ارتباط برقرار میکنند در یکی از جالبترین بخشهای غرفه ژاپن رستوران مجازی وجود دارد. جایی که بازدیدکنندگان با چوب غذای مخصوص ژاپنی غذاها را روی میز دیجیتال انتخاب کرده و درباره آن اطلاعات کسب میکنند. در کنار این رستوران مجازی یک رستوران حقیقی هم قرار دارد که پر مشتریترین رستوران نمایشگاه تاکنون بوده است.
در کنار غرفه ژاپن رستوران غرفه ایران یکی از پر مشتریترینها در اکسپو میلان است که به طور متوسط روزی هزار نفر مشتری دارد. زرشکپلو از محبوبترین غذاهای این رستوران است. کشک بادمجان هم بین گیاهخواران طرفداران زیادی پیدا کرده است. در این رستوران کباب کوبیده ۲۰، زرشک پلو ۱۸ و کشک بادمجان ۱۰ یورو قیمت دارند.
هر کشور یک روز خاص در نمایشگاه دارد در روز ایران در اکسپو میلان هم سالار عقیلی و گروهش به اجرای موسیقی سنتی ایران پرداختند.
رقص آذری از دیگر برنامههای اجرا شده در روز ایران در اکسپو میلان بود. برنامه رقص آواز البته کمی برای مخاطبان برنامه روز ایران غیرمنتظره بود آنها انتظار نداشتند روز ملی ایران در اکسپو میلان که توسط وزارت صنعت معدن و تجارت ایران برگزار میشود چنین باشد. سرمایهگذاران خارجی حاضر در برنامه ایران این موضوع را چرخشی از سوی ایران برای جذب خارجیها برای سرمایهگذاری در ایران تعبیر کردند.