استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در حاشیه جنوبی خلیج فارس، بخشی از تعهداتی است که واشینگتن بهمنظور کاهش نارضایتیهای کشورهای عرب منطقه از نهایی ساختن توافق اتمی با تهران بر عهده میگیرد.
عمل به تعهدات استراتژیک آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه همکاریهای خلیج فارس بهمنظور دفاع از امنیت منطقه که در بیانیه مشترک کمپ دیوید مورد تاکید قرار گرفته، بر اساس شواهد، در حدود انتظارات پایه کشورهای عرب منطقه قرار دارد.
کشورهای یاد شده پیشتر خواستار عقد پیمان دفاع نظامی با آمریکا در مقابل تهدیدهای امنیتی ایران شده بودند و پادشاه تازه به قدرت رسیده عربستان سعودی نیز بعد از رد محترمانه دعوت به حضور در اقامتگاه تابستانی رئیس جمهور آمریکا به بهانه «اشتغال و کسالت»، هشدار داد که «در صورت حرکت ایران به سمت بمب اتمی، رقابت اتمی در منطقه شکل خواهد گرفت.»
آمریکا مدعی است که در صورت نهایی شدن توافق اتمی با تهران، فاصله جمهوری اسلامی با بمب اتمی به حدود یک سال افزایش خواهد یافت و این توافق از لحاظ امنیتی به سود کشورهای منطقه است.
با این وجود متحدان منطقهای آمریکا، از جمله اسرائیل و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، مراتب نگرانی و عدم رضایت و حتی مخالفت خود را نسبت به مذاکرات دو سال اخیر آمریکا با جمهوری اسلامی ایران در فرصتهای مختلف ابراز داشتند.
پیش از پذیرایی رئیس جمهور آمریکا از نمایندگان کشورهای عرب حاشیه جنوبی خلیج فارس در اقامتگاه تابستانی خود در کمپ دیوید، واشینگتن یک کمک نظامی با ارزش نزدیک به هشتصد میلیون دلار نیز در اختیارتل آویو قرار داد و روز جمعه ۱۶ ماه مه جاری اوباما با ارسال پیامی بسیار دوستانه به نخست وزیر اسرائیل ضمن تبریک به نتانیاهو بمناسبت تشکیل دولت ائتلافی او، اهمیت همکاریهای استراتژیک مابین دو کشور را مورد تاکید قرار داد.
واکنش تهران
بدون شک تهران به همان نسبت که اعراب و اسرائیل از توافقهای اتمی آمریکا با جمهوری اسلامی ایران ناراضی بهنظر میرسند، از توسعه تعهدات و گسترش حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس ناراضی است.
همزمان با نزدیک شدن «کشتی نجات» حامل کمکهای (غیر نظامی اعلام شده ایران) به سواحل یمن، تعدادی از کشتیهای ناوگان نظامی آمریکا به کاروان دریایی نه چندان بزرگ ایران نزدیک شدند.
در یک عمل متقابل، که به اقدام تلافیجویانه تهران تعبیر شد، قایقهای نظامی سپاه پاسداران یک فروند کشتی تجاری با پرچم جزایر مارشال را در آبهای نزدیک به تنگه هرمز محاصره و وادار به پهلو گرفتن در سواحل ایران ساختند.
آزاد ساختن این کشتی تجاری در بندر عباس و متعاقبا اعلام موافقت تلویحی با ادامه حرکت «کشتی نجات» ایران بهسوی یمن به شرط انجام بازرسی آن توسط نمایندگان سازمان ملل، به نوبه خود تنش موقتی را که میتوانست گفتوگوهای اتمی ایران-آمریکا را تحتالشعاع قرار دهد، خنثی ساخت.
در فاصلهای اندک، صدور بیانیه مشترک کمپ دیوید که در آن علاوه بر استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در حمایت از کشورهای عربی، موضوع همکاریهای مشترک برای مقابله با «تهدیدهای نامتقارن» نیز مورد تاکید قرار گرفته، واکنش تند تهران را بهدنبال آورد.
علی خامنهای روز شنبه طی سخنانی که بهنظر میرسد واکنش تهران نسبت به همکاریهای تازه نظامی آمریکا با اعراب است، تهدید کرد: «خلیج فارس ناامن، برای همه ناامن خواهد بود.»
سایر هزینهها
بر اساس بیانیه کمپ دیوید، آمریکا متعهد شده (بدون نام بردن از کشور خاص به عنوان عامل تهدیدکننده) در برابر تهدیدات سایبری و جنگهای نامتقارن و اقدامات تروریستی، با کشورهای عرب منطقه همکاری و در زمینههای متفاوت از جمله دادن آموزش و تجهیزات مورد نیاز و مبادله اطلاعات امنیتی آنها را مورد حمایت قرار دهد.
علاوه بر قبول تعهدات امنیتی مقابل اعراب منطقه و ارائه کمکهای نظامی سخاوتمندانه به اسرائیل، دولت آمریکا بهمنظور هموار ساختن مسیر رسیدن به توافق نهایی اتمی با جمهوری اسلامی، طی هفتههای اخیر در داخل نیز ناگزیر به سازش با کنگره و عقبنشینی در برابر کنگره شده است، با این امید که پیش از پایان ماه ژوئن سال جاری تلاشهای پیدا و پنهان سیاسی دو سال گذشته را به نتیجه برساند.
................................................................................................
نظر نویسنده الزاما بازتاب دیدگاه رادیو فردا نیست.