خبرگزاری رویترز در گزارشی به نفوذ نیروهای نظامی ایران در عراق و نقش این نیروها در مقابله با گروه «حکومت اسلامی» یا داعش، پرداخته و نوشته که پیوند میان تهران، بغداد و نیروهای شبه‌نظامی عراقی تأثیر بسزایی در آینده عراق خواهد داشت.
به نوشته رویترز، این روزها در مرکز بغداد چندین تابلوی تبلیغاتی چهره مردی را به تصویر کشیده که به ظاهر فرمانده‌ای نظامی از ایران است. این تابلوها به تازگی اینجا نصب شده‌اند و گویای نفوذی هستند که ایران هم اینک در بغداد دارد.
بیشتر شهروندان عراق را عرب‌ها تشکیل می‌دهند. شهروندان عراقی، چه شیعه و چه سنی، از دیرباز به همسایه پارسی خود در شرق اعتماد چندانی نداشتند. اما در حالی که بغداد تمام تلاش خود را برای نبرد با گروه تندروی سنی‌مذهب «حکومت اسلامی» یا داعش به کار بسته، ایران - که دارای یک نظام دینی شیعی‌مذهب است - به هم‌پیمان اصلی عراق تبدیل شده است.
در این میان، شیعیان عراقی، از زمان عقب‌نشینی دسته‌جمعی ارتش کشور‌شان در برابر داعش، به شکلی فزاینده به گروه‌های شبه‌نظامی شیعه تحت حمایت ایران اعتماد کرده‌اند. ده‌ها گروه شبه‌نظامی زیر پرچم یک شاخه مخفی دولت عراق موسوم به «کمیته بسیج مردمی» یا «حشد الشعبی» جمع شده‌اند. این گروه را نخستین بار «حیدر العبادی» پایه‌گذاری کرد و اکنون در نوک پیکان عملیات امنیتی بغداد قرار گرفته است
اما تا به اینجای کار اطلاعات چندانی درباره بدنه کمیته بسیج مردمی منتشر نشده، با این وجود شخصیت‌های کلیدی عراقی درون این مجموعه در مصاحبه‌هایی با رویترز توضیح داده‌اند که همکاری‌های ایران با این گروه شبه‌نظامی چگونه است. به گفته این افراد «مشاورین نظامی ایران هم درون گروه و هم در خط مقدم جبهه فعالیت می‌کنند».
دو تن از کسانی که حاضر شدند با رویترز گفت‌وگو کنند از اعضای ارشد سازمان «بدر» هستند - که شاید قدرتمندترین گروه شبه‌نظامی شیعه در میان اعضای حشد الشعبی باشد. یک نفر هم از فرماندهان گروه «سرایا الخراسانی» موافقت کرد با رویترز صحبت کند. اعضای درون این گروه‌های شیعی می‌گویند بیشتر آنها به خواست آیت‌الله علی سیستانی سلاح به دست گرفته‌اند اما به حکم آیت‌الله علی خامنه‌ای هم اشاره می‌کنند، که در تصمیم این افراد برای جنگ-و به قول خودشان- «دفاع از عراق» مؤثر بوده است.
هادی العامری، رهبر سازمان بدر، به رویترز گفت: «اکثریت ما معتقد هستیم که...خامنه‌ای تمامی شرایط یک رهبر اسلامی را دارد. او نه تنها رهبر ایرانی‌ها که رهبر همه امت اسلامی است. من به این مسأله ایمان دارم و به آن افتخار می‌کنم.»
عامری تأکید دارد که نقش او به عنوان یک رهبر سیاسی و نظامی عراقی و وفاداریش به خامنه‌ای هیچ منافاتی با هم ندارند: «خامنه‌ای منافع مردم عراق را مقدم بر هر چیز دیگری قرار می‌دهد.»
از میدان جنگ تا بیمارستان
فرماندهی «حشد الشعبی» را «جمال جعفر محمد» بر عهده دارد که با نام کادری «ابومهدی مهندس» شناخته می‌شود. ابومهدی از فرماندهان پیشین بدر بوده و در سوابقش یک سوءقصد به جان صدام حسین و - آن طور که مقام‌های آمریکایی می‌گویند - بمب‌گذاری در سفارت ایالات متحده در کویت در سال ۱۹۸۳ به چشم می‌خورد.
مسئولان عراقی ابومهدی را دست راست «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس، می‌دانند. بعضی از جنگجویان گروه‌های شیعه اعتقاد دارند که ابومهدی مهندس «فرمانده همه نیروها» است و «کسی است که حرفش بُرش زیادی دارد».
مجموعه تحت فرماندهی ابومهدی هماهنگی همه‌چیز «از آماد تا عملیات جنگی» را در نبرد علیه داعش بر عهده دارد. اعضای این مجموعه می‌گویند دوستی نزدیک بین سلیمانی، عامری و ابومهدی میزان هماهنگی مؤثر را میان نیروها بالا برده است.
این حلقه کوچک بیش از ۲۰ سالی است که یکدیگر را می‌شناسند و، به گفته «معین کاظمی»، از رهبران سازمان بدر، نقشی اساسی در سازمان دهی «حشد الشعبی» داشته: «[این دوستی] به میزان قابل توجهی به سازمان‌دهی حشد الشعبی کمک کرده و آنچنان نیرویی را ایجاد کرده که به پیروزی‌هایی دست می‌یابند که ۲۵۰ هزار سرباز عراقی و ۶۰ هزار نیروی پلیس وزارت کشور از عهده آن بر نمی‌آیند.»
کاظمی درباره نقش سلیمانی در این همکاری گفت: «او از اول حمله تا آخر آن در مرکز فرماندهی عملیات شرکت می‌کند و بعد از اتمام عملیات برای عیادت زخمی‌ها به بیمارستان می‌رود.»
مقام‌های عراقی و کُرد شمار مشاوران ایرانی در عراق را «بین ۱۰۰ تا چندصد نفر» برآورد کرده‌اند، رقمی بسیار کمتر از نزدیک به ۳۰۰۰ افسر آمریکایی مستقر در عراق که آموزش نیروهای این کشور را بر عهده دارند.
مقام‌های عراقی می‌گویند دلیل شرکت تهران در نبرد علیه داعش عزم ایران در دفاع از مکان‌های مقدس شیعیان در عراق است. حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، پذیرفته که ایران «از همان روزهای اول سلاح و مهمات به نیروهای عراقی و شبه‌نظامیان داوطلب رسانده است.»
به گفته مقام‌های کُرد این کمک‌ها به ارسال اسلحه محدود نمانده و اعزام نیرو را هم دربرداشته است.
کاظمی تأیید می‌کند که مشاوران نظامی ایران در عراق «از تاکتیک‌های جنگی تا تجهیزات نظامی و از پهپاد تا رصد الکترونیک و ارتباطات رادیویی» را در اختیار نیروهای شبه‌نظامی عراقی قرار داده‌اند.
به گفته این فرمانده سازمان بدر «آمریکایی‌ها تمامی این سال‌ها با ارتش عراق بودند و هیچوقت به آنها روش استفاده از پهپاد یا نحوه انجام ارتباطات پیچیده یا شنود ارتباطات دشمن را آموزش ندادند، اما حشد الشعبی حالا، به کمک مشاوران نظامی ایرانی، یادگرفته پهپاد بسازد و آن را هدایت کند.»
کاظمی نقطه قوت فرماندهان نظامی ایران را در نحوه تعامل آنها با نیروهای عراقی می‌داند: «یک سرباز حشد الشعبی فرمانده‌اش را می‌بیند...یا حاجی هادی عامری یا حاجی مهندس یا حتی خود حاجی قاسم سلیمانی را در جریان عملیات می‌بیند، با آنها غذا می‌خورد، کنارشان روی زمین می‌نشیند و شوخی می‌کند. به همین خاطر آنها همیشه آماده رزم هستند و به یک نیروی شکست‌ناپذیر تبدیل شده‌اند.»