در ادامه انتشار خبرهایی درباره زمین‌خواری معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رئیس جمهوری و علی شمس اردکانی، بنیانگذار منطقه آزاد قشم می‌گویند دست‌اندازی به زمین‌هایی که متعلق به عموم است، در ابعاد گوناگون انجام می‌گیرد.
Your browser doesn’t support HTML5
زمین‌خواری از سوی سازمان‌ها؛ گفت‌وگوی جواد کوروشی با فریبرز رئیس دانا و قاسم شعله سعدی
معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رئیس جمهوری در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا می‌گوید از همان ماه‌های اول دولت یازدهم ممیزی وضعیت مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به طور جدی مورد پیگیری قرار گرفت و معلوم شد در برخی نقاط تخلفات و تصرفاتی صورت گرفته است که مهمترین آنها در منطقه ورجین بود.
به گفته خانم ابتکار در این زمین‌خواری‌ها حداقل ۵۰ پرونده با حکم قضایی وجود داشت که در منزل یکی از مقامات حقوقی سابق اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران در دوره قبلی مخفی و اجرا نشده بود.
از سویی دیگر علی شمس اردکانی بنیا‌گذار منطقه آزاد قشم و نخستین مدیرعامل آن به روزنامه شرق می‌گوید حرص زمین‌خواری سازمان‌های دولتی در سواحل و جزایر بسیار زیاد است. آقای شمس اردکانی می‌گوید زمانی که بزرگراه ساحلی در این منطقه ساخته شد چهار تا پنج میلیون مترمربع اراضی بین بزرگراه و دریا را بیخود تصاحب کردند.
از فریبرز رئیس دانا اقتصاددان در تهران پرسیدم زمینه اقتصادی زمین‌خواری را چگونه می‌توان توضیح داد؟
«زمین بخشی از فضا است. فضا تولید می‌شود. خود فضا را تولید می‌کنند. نه لزوما‌ً به خاطر اینکه فضا کم است. در اقتصاد ایران مدت‌ها است که زمین کالا شده. چرا؟ برای اینکه می‌روند زمین را به عنوان یک فضا تملک می‌کنند و فضا را تولید می‌کنند. حتی با یک چهاردیواری. در اقتصاد ایران مدت‌های مدید است که سرمایه‌ها تمایل به فعالیت‌های واسطه‌گری، مالی و خرید و فروش زمین به اصطلاح مردم «زمین‌بازی» هم داشته. بنابراین وقتی این درآمدهای نفتی و این بودجه‌های تورم‌زا و پول‌زا در اختیار لایه‌‌های خاصی از جامعه قرار می‌گیرد آنها بلند می‌شوند می‌روند تملک زمین برای اینکه فضایی درست کنند که بسازندش. مثلا‌ً زمین را گرفتهاند برای یک سدی. زیر یک سدی. الان معلوم شده که آن سد مخرب است. این تعریف شده برای اینکه آن زمین‌ها گرفته شود. آزادراه تهران شمال همین است. چرا متوقف شد؟ برای اینکه از ابتدا خواستند این را بسازند بعد به دنبالش فضا یعنی زمین‌های جنگلی ساخته شود و تملک شود و بعد بیاید در نظام بازار خرید و فروش شود. این یک بحث در چارچوب ساز و کار اقتصادی‌شان. ولی عملا‌ً صاحبان قدرت در ایران که صاحبان ثروت هم هستند به ویژه وقتی این دو تا با هم مخلوط می‌شوند، دست می‌اندازند به مراتع. به زمین‌هایی که باید در اختیار مردم باشد، در اختیار جامعه باشد. عموما‌ً زمین‌های مرغوب خوش و آب وهوا است که تملک می‌کنند و بعدا‌ً اجازه می‌دهند ویلاسازی شود. مثل گردنه حیران. چون جریان‌های فساد و جریان‌های سوء استفاده وجود دارد، چون مکانیزم اقتصادی هم این جور تملک زمین را سود‌آور می‌کند، و چون ساخت قدرت هم کمک می‌کند این دست‌‌‌اندازی‌ها بر زمین ادامه پیدا کرده. عمده‌اش در واقع برای اینکه دولت و نهادهای دولتی قدرت اقتصادی بسیار زیاد و ناپاک‌خویی دارند.»
خبرگزاری ایلنا از شیراز به نقل از حسین معصوم مشاور و نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی در شورای حفظ بیت‌المال در اراضی و منابع طبیعی می‌نویسد: «زمین‌خواری‌هایی در شهرک صدرا انجام شده که بزرگ و تحت پوشش الفاظ مقدس بوده است.» به گفته آقای معصومی عده‌ای تحت پوشش وقف به دنبال سوء‌استفاده و تصاحب اراضی ملی بودند که پرونده این موضوع در محاکم دادگستری استان فارس در حال پیگیری است.
قاسم شعله سعدی، حقو‌دان و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در تهران درباره زمین‌خواری در شاز به رادیو فردا می‌گوید:
«واقعیت این است که بسیاری از اراضی را اراضی منابع طبیعی، اراضی ملی شده را افراد یا سازمان‌های متعددی آمده‌اند تملک کرده‌اند و یک رانت عجیب و غریبی در این زمین‌ها به وجود آمده. مثلا‌ً در شهرک صدرای شیراز یک وقتی مطرح شده بود که موسسه اهل‌البیت درخواستی کرده بودند که یک مقدار بسیار زمین را به موسسه واگذار کنند. یا اینکه من خودم در پرونده‌ای دخالت داشتم که ۷۰۰ هکتار زمین را سازمان تبلیغات اسلامی شناسایی کرده بود و به امور اراضی و منابع طبیعی گفته بود که این را به من واگذار کنید. واگذار کرده بودند. بعد هم فروخته بود به کسان دیگری و نهایتا‌ً یک جریان قضایی حقوقی پیدا کرده بود که من در آن پرونده وکالت داشتم علیه سازمان تبلیغات اسلامی. اخیرا‌ً هم کوه‌خواری مطرح شد. رفته‌اند در دامنه کوه‌ها اراضی را گرفتهاند. این اراضی را هم در بورس انداخته‌اند. چیز جدید جدید هم نیست. الان چندین سال است که در قوه قضاییه مرکز و ستادی درست شده برای اراضی عمومی و ملی بوده.»