ایران چقدر می‌تواند نفت صادر کند؟

رادیو فردا - بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران به سازمان‌های تابع خود دستور داده بلافاصله بعد از تعلیق کامل تحریم‌ها برای افزایش ضربتی صادرات نفت آماده بشوند. رضا ولی‌زاده از فریدون خاوند اقتصاددان مقیم پاریس پرسیده که اصولا ظرفیت صادرات نفت ایران چقدر است و تا چه اندازه می‌تواند بالا برود؟

ظرفیت تولید نفت ایران؛ گفت‌وگوی رضا ولی‌زاده با فریدون خاوند

فریدون خاوند: بر پایه آمار سازمان اوپک، ایران در حال حاضر روزی دو میلیون و ۷۷۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند که نزدیک به یک میلیون بشکه آن صادر می‌شود.

پیش از تحریم‌ها، ایران نزدیک به چهار میلیون بشکه نفت تولید می‌کرد که دو میلیون و دویست هزار بشکه آن صادر می‌شد. بنابراین از لحاظ کلی می‌توان گفت که ایران در صورت تصویب توافق نهایی در ماه ژوئن، از ظرفیت تولید نزدیک به چهار میلیون و صدور دو میلیون و دویست هزار بشکه نفت در روز برخوردار است، البته به شرط اینکه به دلیل مشکلات ناشی از تحریم سه سال گذشته، دستگاه تولید نفت آن آسیب ندیده و ظرفیتش پایین نیامده باشد.

مساله دیگر، زمان دقیق تعلیق تحریم‌های مربوط به صادرات نفت است و همین طور آهنگ لغو تحریم‌ها، در رابطه با تضمین‌هایی که در مورد برنامه هسته‌ای از ایران درخواست شده و یا در توافق نهایی درخواست خواهد شد.

با توجه به همه این ابهام‌ها و اما‌ها و چرا‌ها، شماری از کار‌شناسان مسایل انرژی پیش‌بینی می‌کنند که افزایش توان صادراتی ایران پیش از سال آینده میلادی اتفاق نخواهد افتاد.

خبرگزاری مهر به نقل از پیروز موسوی، مدیر عامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران، خبر می‌دهد که توان صادراتی نفت ایران می‌تواند به شش میلیون بشکه در روز برسد. آیا این سناریو را می‌توان جدی تلقی کرد؟

پیش از انقلاب، تولید نفت ایران به نزدیک شش میلیون بشکه در روز رسید و چون مصرف داخلی نفت بسیار پایین‌تر از امروز بود، بیش از پنج میلیون بشکه آن صادر می‌شد.

اگر گفته این مقام نفتی را در مورد توانایی‌های بالقوه ایران به افزایش صادراتش تا مرز شش میلیون بشکه در روز قبول کنیم، تولید نفت کشور باید به هشت میلیون بشکه در روز برسد. روی کاغذ، دستیابی به چنین هدفی تا حدود ۱۰ سال دیگر غیرممکن نیست، به شرط آنکه ایران بتواند معتبر‌ترین شرکت‌های نفتی دنیا را، با ده‌ها میلیارد دلار سرمایه و پیچیده‌ترین تکنولوژی‌ها، به کشور بیاورد.

در ورای این سناریوی بلند پروازانه، واقع‌بینانه‌ترین هدف تولید پنج میلیون بشکه نفت در روز است در میان مدت، که البته این هدف هم بدون جذب حجم قابل توجهی سرمایه و تکنولوژی خارجی تحقق‌پذیر نیست.

با توجه به چشم‌انداز توافق نهایی هسته‌ای، درآمد نفتی ایران در ۱۳۹۴ چقدر می‌شود؟

برای مشاهده تاثیر رفع تحریم‌ها بر درآمد نفتی ایران، باید به انتظار سال ۱۳۹۵ نشست.

در سال جاری، اگر قیمت نفت بین هر بشکه پنجاه تا شصت دلار نوسان کند، در آمد نفتی کشور با مقدار صادرات فعلی احتمالا ۱۸ تا ۲۲ میلیارد دلار خواهد بود.