علی سعيدلو معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان تربيت بدنی ايران می‌گويد در سال ۱۳۸۹ شيرين‌ترين سال برای ورزش ايران رقم خورده است و دولت مستقر، به اندازه ۵۰ سال گذشته به ورزش اين کشور خدمت کرده است.
اداره کل روابط عمومی اين سازمان نيز تاکيد کرده که ايران در سالی که رو به پايان است، موفق شد به قله افتخار و افتخارآفرينی تکيه بزند.
اين اظهار نظرها با اتکا به ۲۰ مدال طلای ستارگان ورزش ايران در بازی‌های آسيايی ۲۰۱۰ گوانگجو مطرح می‌شود و به مجموعه‌ای از ناکامی‌های ايران در همان رقابت‌ها يا ساير رويدادهای جهانی و قاره‌ای که در طول سال رخ داد، اشاره نمی‌شود.
از طرفی در حين کشمکش بين سعيدلو و محمد علی آبادی رئيس کميته ملی المپيک ايران، بر سر سهمشان از ميزان موفقيت‌ها، اغلب قهرمانان بازی‌های آسيايی به ابراز نارضايتی از عملکرد دستگاه ورزش پرداختند و در صحبت‌های آنها، نه تاييدی بر عملکرد کميته المپيک ديده شد و نه تقدير از سازمان تربيت بدنی.
اين انتقادات بلافاصله پس از پايان بازی‌ها با مصاحبه‌های خديجه آزادپور سانداکار طلايی ايران آغاز شد. پس از آن بحث بيکاری ملی پوشان هندبال، خروج سرمربی اين تيم از ايران، استعفای رئيس فدراسيون دو و ميدانی، انتقادات شديد احسان حدادی، نابسامانی در تيم ملی فوتبال اميد و مسائلی از اين دست، يکی پس از ديگری طرح شدند و رخ دادند تا اين باور شکل بگيرد که اگر هم قله افتخاری در کار است، چندان تعلقی به ابتکارات ورزشی دولت دهم ندارد.
سال ۱۳۸۹ برای ورزش ايران با ناکامی علی سعيدلو در احراز سمت تشريفاتی نايب رئيسی غرب آسيا در کنفدراسيون آسيا، ناکامی تيم ملی فوتبال ايران در جام ملت‌های آسيا و قهرمانی تيم ملی کشتی فرنگی ايران در جام جهانی ۲۰۱۱ رو به پايان است.
در سالی که مسئولين ورزش آن را قله افتخار می‌نامند، برخی از ورزشکاران ايرانی در رقابت‌های مختلف بين‌المللی، با گريختن از اردوی تيم ملی ايران از کشور میزبان تقاضای پناهندگی کردند.
در زير، مروری شده است به اتفاقات مهم ورزش ايران در سال ۱۳۸۹.
کشتی فرنگی و آزاد
تيم ملی کشتی فرنگی ايران موفق‌ترين رشته ورزشی در سال ۱۳۸۹ بود. کسب دو مدال طلای حميد سوريان و اميرعلی اکبری در مسابقات جهانی مسکو، برای اولين بار در تاريخ ورزش ايران رخ داد.
اين تيم همچنين با ۴ مدال طلا، موفق‌ترين ورزش ايران در بازی‌های آسيايی گوانگجو بود. اميد نوروزی، سعيد عبد ولی، طالب نعمت پور و بابک قربانی، چهار مرد طلايی ايران در چين بودند.
شاگردان محمد بنا در بلاروس قهرمانی جام‌جهانی کشتی فرنگی را نيز با برتری مقابل ترکيه، کوبا، کره جنوبی، بلاروس و روسيه تصاحب کردند تا برای دومين سال پياپی قهرمان شوند.
در کشتی آزاد، ايران به تک مدال نقره صادق گودرزی و مدال برنز مراد محمدی در مسابقات جهانی مسکو بسنده کرد.
در بازی‌های آسيايی اما صادق گودرزی، جمال ميرزايی و رضا يزدانی روی سکوی برتر ايستادند.
بسکتبال
شانزدهمين دوره جام‌جهانی بسکتبال در ترکيه برگزار شد و در نهايت ايالات متحده آمريکا با شکست ميزبان به قهرمانی رسيد.
تيم ملی ايران اولين حضور خود را در جام‌جهانی تجربه کرد و با تيم‌های برزيل، آمريکا، اسلوونی، کرواسی و تونس در گروه ب قرار گرفت. در اولين بازی با نتيجه۸۱ بر ۶۵ مقابل برزيل شکست خورد. در دومين بازی با نتيجه ۷۵ بر ۵۴ به کرواسی باخت.
شاگردان ماتيچ در سومين بازی تونس را شکست دادند. ايران در چهارمين ديدار به مصاف آمريکا رفت و ۸۸ بر ۵۱ سومين شکست خود را تجربه کرد. ايران در آخرين بازی هم ۶۵ بر ۶۰ بازی را به اسلوونی واگذار کرد.
بسکتبال ايران در بازی‌های آسيايی گوانگجو نيز با برتری مقابل ژاپن ضمن جبران شکست مقابل اين تيم در مرحله مقدماتی، روی سکوی سوم ايستاد.
واليبال
رقابت‌های جهانی واليبال به ميزبانی ايتاليا برگزار شد و برزيل روی سکوی نخست ايستاد.
ايران در گروه نخست اين رقابت‌ها در کنار ايتاليا، مصر و ژاپن قرار گرفت. ايتاليا با ۳ پيروزی و ۶ امتياز در اين گروه اول شد. مصر و ژاپن هم دوم و سوم شدند. واليبال ايران با وجود برتری بر ژاپن و بازی درخشان مقابل ايتاليا که پنج گيم به طول انجاميد، در جايگاه آخر گروه قرار گرفت و حذف شد.
ايران در بازی های آسيايی نيز روی سکوی دوم واليبال ايستاد.
فوتبال
ناکامی تيم ملی اميد ايران در بازی‌های آسيايی گوانگجو، منجر به کناره‌گيری غلامحسين پيروانی از هدايت اين تيم شد. انتخاب سرمربی جديد اما تا پايان سال نيز به وقوع نپيوست و ايران با هدايت اناليزور سابق تيم ملی فوتبال، به مصاف اميدهای قرقيزستان رفت.
همچنين تيم ملی فوتبال ايران با يک بازی محتاطانه و انتقادآميز که به شکست مقابل کره‌جنوبی منجر شد، در مرحله يک چهارم نهايی جام ملت های آسيا از گردونه اين رقابت‌ها حذف شد تا طلسم قهرمانی ايران که از سال ۱۹۷۶ تاکنون امتداد داشته است، با احتساب چهار سال بعدی، ۳۹ ساله شود.
ايران در دور گروهش مقابل تيم‌های عراق، کره‌شمالی و امارات به پيروزی رسيده بود.
بعد از اين رقابت‌ها افشين قطبی که قول قهرمانی در اين جام را داده بود، برای ادامه مربيگری به تيم شيميزوی ژاپن رفت و حتی برای پاسخ دادن به چگونگی حذف تيم ملی به ايران بازنگشت!
همچنين در فوتبال دختران، ماجراهای کلاه و مقنعه، حاشيه‌های فراوانی برای فوتبال دختران ايران پديد آورد و حتی سپ بلاتر رئيس فدراسيون بين‌المللی فوتبال، خواستار اخراج تيم ايران از المپيک نوجوانان در سنگاپور شد اما با رايزنی‌ها و مذاکرات مقامات ايرانی، دختران ايرانی تا پايان در جدول رقابت‌ها باقی ماندند.
تکواندو
عليرضا نصرآزادانی، محمد باقری معتمد و يوسف کرمی روی سکوی برتر بازی‌های آسيايی ايستادند تا برای نخستين بار در تاريخ بازی‌های آسيايی، تکواندوی ايران بيش از يک مدال طلا بگيرد.
نصرآزادانی در ۷۴ کيلو در فينال مقابل نماينده ازبکستان با نتيجه۱۱ - ۲ به پيروزی رسيد تا اولين مدال طلای کاروان ايران را نصيب خود کند.
يوسف کرمی در ۸۷ کيلوگرم که در دوره قبلی بازی‌ها نيز روی سکوی شماره يک ايستاده بود، در فينال مقابل کره جنوبی با حساب ۴ - ۳ پيروز شد تا مدال طلا را به گردن بياويزد. باقری معتمد هم در فينال از سد کره جنوبی گذشته بود.
تکواندوی دختران هم با کسب دو نقره و سه برنز به کار خود پايان داد. پريسا فرشيدی و راحله آسمانی مدال نقره و سارا خوش جمال، سوسن حاجی پور و سمانه شش پری، مدال برنز را تصاحب کردند.
وزنه‌برداری
محروميت مادام العمر سعيد علی حسينی و قهرمانی بهداد سليمی در مسابقات جهانی آنتاليا، مهم‌ترين رويدادهای وزنه‌برداری ايران در سال ۱۳۸۹ بودند.
سليمی همچنين رکورد ملی حرکت يکضرب را در دسته فوق سنگين که در اختيار حسين رضازاده بود، به ميزان يک کيلوگرم جابه‌جا کرد و حدنصاب ۲۱۴ کيلوگرم را به جا گذاشت. اما به خاطر غير رسمی بودن رقابت ها، رکورد جهانی همچنان در اختيار رضازاده است.
ورزش‌های رزمی
در ووشوی بازی‌های آسيايی گوانگجو الهه منصوريان در ۵۲ کيلوگرم به مدال برنز
رسيد. اما خديجه آزادپور در ۶۰ کيلو، مدال طلا را به خود اختصاص داد. او که در نيمه نهايی رقيب تايوانی را شکست داده بود، در فينال بر هندوستان غلبه کرد و روی سکوی شماره يک بازی‌ها ايستاد.
ووشو اگرچه مدال‌های متعدد ديگری هم گرفت اما قهرمانی آزادپور از حيث پوشش خبری و واکنش افکار عمومی، مهم‌ترين اتفاق در کل کاروان اعزامی به بازی‌های آسيايی بود.
در بوکس، رئيس تغيير ناپذير اين فدراسيون يعنی احمد ناطق نوری همچنان روی نوار ناکامی بود. در کاراته ايران به نتايج خوبی در گوانگجو دست يافت و ناکامی‌های دو سال اخيرش را تا حدودی جبران کرد. جاسم ويشگاهی، بيستمين و آخرين مدال طلای ايران را در بازی‌های آسيايی گرفت.
جام باشگاه‌های آسیا
مهرام برای چهارمين سال پياپی جام قهرمانی بسکتبال باشگاه‌های آسيا را کسب کرد. گرچه اين رقابت‌ها با کيفيت بالايی به انجام نرسيد.
تيم واليبال پيکان نيز در جام باشگاه‌های آسيا با پيروزی ۳ بر ۱ مقابل العربی علاوه بر قهرمانی در آسيا به جام باشگاه‌های جهان راه پيدا کرد.
تيم فوتبال ذوب‌آهن اصفهان هم در فينال ليگ قهرمانان مقابل سئونگنام کره‌جنوبی شکست خورد تا طلسم قهرمانی نمايندگان ايران در آسيا ۱۸ ساله شود.
ساير رشته‌ها
جودو، دوچرخه‌سواری، شنا، بدمينتون، تنيس، پينگ پنگ، اسکواش، بيليارد، شيرجه، شمشير بازی، واترپلو، شطرنج، تيراندازی با کمان و بسياری ديگر از رشته‌های ورزشی، نتايجی جز ناکامی يا درجا زدن روی پله‌های نازل هميشگی را به جا نگذاشتند.
قايقرانی اگرچه در گوانگجو با درخشش محسن شادی و احمدرضا طالبيان دو مدال طلا گرفت اما بسياری از نفرات کاروان ۱۳۰ نفره اين رشته ورزشی در گروه‌های خود آخر شدند.
تيم تيراندازی ايران به لطف نشانه‌گيری دقيق دختران اعزامی، کارنامه نسبتاًخوبی در گوانگجو به جا گذاشت. تيم‌های ملی مردان و زنان ايران در رشته کبدی هم سال خوبی را سپری کردند.
اداره کل روابط عمومی اين سازمان نيز تاکيد کرده که ايران در سالی که رو به پايان است، موفق شد به قله افتخار و افتخارآفرينی تکيه بزند.
اين اظهار نظرها با اتکا به ۲۰ مدال طلای ستارگان ورزش ايران در بازی‌های آسيايی ۲۰۱۰ گوانگجو مطرح می‌شود و به مجموعه‌ای از ناکامی‌های ايران در همان رقابت‌ها يا ساير رويدادهای جهانی و قاره‌ای که در طول سال رخ داد، اشاره نمی‌شود.
از طرفی در حين کشمکش بين سعيدلو و محمد علی آبادی رئيس کميته ملی المپيک ايران، بر سر سهمشان از ميزان موفقيت‌ها، اغلب قهرمانان بازی‌های آسيايی به ابراز نارضايتی از عملکرد دستگاه ورزش پرداختند و در صحبت‌های آنها، نه تاييدی بر عملکرد کميته المپيک ديده شد و نه تقدير از سازمان تربيت بدنی.
اين انتقادات بلافاصله پس از پايان بازی‌ها با مصاحبه‌های خديجه آزادپور سانداکار طلايی ايران آغاز شد. پس از آن بحث بيکاری ملی پوشان هندبال، خروج سرمربی اين تيم از ايران، استعفای رئيس فدراسيون دو و ميدانی، انتقادات شديد احسان حدادی، نابسامانی در تيم ملی فوتبال اميد و مسائلی از اين دست، يکی پس از ديگری طرح شدند و رخ دادند تا اين باور شکل بگيرد که اگر هم قله افتخاری در کار است، چندان تعلقی به ابتکارات ورزشی دولت دهم ندارد.
سال ۱۳۸۹ برای ورزش ايران با ناکامی علی سعيدلو در احراز سمت تشريفاتی نايب رئيسی غرب آسيا در کنفدراسيون آسيا، ناکامی تيم ملی فوتبال ايران در جام ملت‌های آسيا و قهرمانی تيم ملی کشتی فرنگی ايران در جام جهانی ۲۰۱۱ رو به پايان است.
در سالی که مسئولين ورزش آن را قله افتخار می‌نامند، برخی از ورزشکاران ايرانی در رقابت‌های مختلف بين‌المللی، با گريختن از اردوی تيم ملی ايران از کشور میزبان تقاضای پناهندگی کردند.
در زير، مروری شده است به اتفاقات مهم ورزش ايران در سال ۱۳۸۹.
کشتی فرنگی و آزاد
تيم ملی کشتی فرنگی ايران موفق‌ترين رشته ورزشی در سال ۱۳۸۹ بود. کسب دو مدال طلای حميد سوريان و اميرعلی اکبری در مسابقات جهانی مسکو، برای اولين بار در تاريخ ورزش ايران رخ داد.
اين تيم همچنين با ۴ مدال طلا، موفق‌ترين ورزش ايران در بازی‌های آسيايی گوانگجو بود. اميد نوروزی، سعيد عبد ولی، طالب نعمت پور و بابک قربانی، چهار مرد طلايی ايران در چين بودند.
شاگردان محمد بنا در بلاروس قهرمانی جام‌جهانی کشتی فرنگی را نيز با برتری مقابل ترکيه، کوبا، کره جنوبی، بلاروس و روسيه تصاحب کردند تا برای دومين سال پياپی قهرمان شوند.
در کشتی آزاد، ايران به تک مدال نقره صادق گودرزی و مدال برنز مراد محمدی در مسابقات جهانی مسکو بسنده کرد.
در بازی‌های آسيايی اما صادق گودرزی، جمال ميرزايی و رضا يزدانی روی سکوی برتر ايستادند.
بسکتبال
شانزدهمين دوره جام‌جهانی بسکتبال در ترکيه برگزار شد و در نهايت ايالات متحده آمريکا با شکست ميزبان به قهرمانی رسيد.
تيم ملی ايران اولين حضور خود را در جام‌جهانی تجربه کرد و با تيم‌های برزيل، آمريکا، اسلوونی، کرواسی و تونس در گروه ب قرار گرفت. در اولين بازی با نتيجه۸۱ بر ۶۵ مقابل برزيل شکست خورد. در دومين بازی با نتيجه ۷۵ بر ۵۴ به کرواسی باخت.
شاگردان ماتيچ در سومين بازی تونس را شکست دادند. ايران در چهارمين ديدار به مصاف آمريکا رفت و ۸۸ بر ۵۱ سومين شکست خود را تجربه کرد. ايران در آخرين بازی هم ۶۵ بر ۶۰ بازی را به اسلوونی واگذار کرد.
بسکتبال ايران در بازی‌های آسيايی گوانگجو نيز با برتری مقابل ژاپن ضمن جبران شکست مقابل اين تيم در مرحله مقدماتی، روی سکوی سوم ايستاد.
واليبال
رقابت‌های جهانی واليبال به ميزبانی ايتاليا برگزار شد و برزيل روی سکوی نخست ايستاد.
ايران در گروه نخست اين رقابت‌ها در کنار ايتاليا، مصر و ژاپن قرار گرفت. ايتاليا با ۳ پيروزی و ۶ امتياز در اين گروه اول شد. مصر و ژاپن هم دوم و سوم شدند. واليبال ايران با وجود برتری بر ژاپن و بازی درخشان مقابل ايتاليا که پنج گيم به طول انجاميد، در جايگاه آخر گروه قرار گرفت و حذف شد.
ايران در بازی های آسيايی نيز روی سکوی دوم واليبال ايستاد.
فوتبال
ناکامی تيم ملی اميد ايران در بازی‌های آسيايی گوانگجو، منجر به کناره‌گيری غلامحسين پيروانی از هدايت اين تيم شد. انتخاب سرمربی جديد اما تا پايان سال نيز به وقوع نپيوست و ايران با هدايت اناليزور سابق تيم ملی فوتبال، به مصاف اميدهای قرقيزستان رفت.
همچنين تيم ملی فوتبال ايران با يک بازی محتاطانه و انتقادآميز که به شکست مقابل کره‌جنوبی منجر شد، در مرحله يک چهارم نهايی جام ملت های آسيا از گردونه اين رقابت‌ها حذف شد تا طلسم قهرمانی ايران که از سال ۱۹۷۶ تاکنون امتداد داشته است، با احتساب چهار سال بعدی، ۳۹ ساله شود.
ايران در دور گروهش مقابل تيم‌های عراق، کره‌شمالی و امارات به پيروزی رسيده بود.
بعد از اين رقابت‌ها افشين قطبی که قول قهرمانی در اين جام را داده بود، برای ادامه مربيگری به تيم شيميزوی ژاپن رفت و حتی برای پاسخ دادن به چگونگی حذف تيم ملی به ايران بازنگشت!
همچنين در فوتبال دختران، ماجراهای کلاه و مقنعه، حاشيه‌های فراوانی برای فوتبال دختران ايران پديد آورد و حتی سپ بلاتر رئيس فدراسيون بين‌المللی فوتبال، خواستار اخراج تيم ايران از المپيک نوجوانان در سنگاپور شد اما با رايزنی‌ها و مذاکرات مقامات ايرانی، دختران ايرانی تا پايان در جدول رقابت‌ها باقی ماندند.
تکواندو
عليرضا نصرآزادانی، محمد باقری معتمد و يوسف کرمی روی سکوی برتر بازی‌های آسيايی ايستادند تا برای نخستين بار در تاريخ بازی‌های آسيايی، تکواندوی ايران بيش از يک مدال طلا بگيرد.
نصرآزادانی در ۷۴ کيلو در فينال مقابل نماينده ازبکستان با نتيجه۱۱ - ۲ به پيروزی رسيد تا اولين مدال طلای کاروان ايران را نصيب خود کند.
يوسف کرمی در ۸۷ کيلوگرم که در دوره قبلی بازی‌ها نيز روی سکوی شماره يک ايستاده بود، در فينال مقابل کره جنوبی با حساب ۴ - ۳ پيروز شد تا مدال طلا را به گردن بياويزد. باقری معتمد هم در فينال از سد کره جنوبی گذشته بود.
تکواندوی دختران هم با کسب دو نقره و سه برنز به کار خود پايان داد. پريسا فرشيدی و راحله آسمانی مدال نقره و سارا خوش جمال، سوسن حاجی پور و سمانه شش پری، مدال برنز را تصاحب کردند.
وزنه‌برداری
محروميت مادام العمر سعيد علی حسينی و قهرمانی بهداد سليمی در مسابقات جهانی آنتاليا، مهم‌ترين رويدادهای وزنه‌برداری ايران در سال ۱۳۸۹ بودند.
سليمی همچنين رکورد ملی حرکت يکضرب را در دسته فوق سنگين که در اختيار حسين رضازاده بود، به ميزان يک کيلوگرم جابه‌جا کرد و حدنصاب ۲۱۴ کيلوگرم را به جا گذاشت. اما به خاطر غير رسمی بودن رقابت ها، رکورد جهانی همچنان در اختيار رضازاده است.
ورزش‌های رزمی
در ووشوی بازی‌های آسيايی گوانگجو الهه منصوريان در ۵۲ کيلوگرم به مدال برنز
رسيد. اما خديجه آزادپور در ۶۰ کيلو، مدال طلا را به خود اختصاص داد. او که در نيمه نهايی رقيب تايوانی را شکست داده بود، در فينال بر هندوستان غلبه کرد و روی سکوی شماره يک بازی‌ها ايستاد.
ووشو اگرچه مدال‌های متعدد ديگری هم گرفت اما قهرمانی آزادپور از حيث پوشش خبری و واکنش افکار عمومی، مهم‌ترين اتفاق در کل کاروان اعزامی به بازی‌های آسيايی بود.
در بوکس، رئيس تغيير ناپذير اين فدراسيون يعنی احمد ناطق نوری همچنان روی نوار ناکامی بود. در کاراته ايران به نتايج خوبی در گوانگجو دست يافت و ناکامی‌های دو سال اخيرش را تا حدودی جبران کرد. جاسم ويشگاهی، بيستمين و آخرين مدال طلای ايران را در بازی‌های آسيايی گرفت.
جام باشگاه‌های آسیا
مهرام برای چهارمين سال پياپی جام قهرمانی بسکتبال باشگاه‌های آسيا را کسب کرد. گرچه اين رقابت‌ها با کيفيت بالايی به انجام نرسيد.
تيم واليبال پيکان نيز در جام باشگاه‌های آسيا با پيروزی ۳ بر ۱ مقابل العربی علاوه بر قهرمانی در آسيا به جام باشگاه‌های جهان راه پيدا کرد.
تيم فوتبال ذوب‌آهن اصفهان هم در فينال ليگ قهرمانان مقابل سئونگنام کره‌جنوبی شکست خورد تا طلسم قهرمانی نمايندگان ايران در آسيا ۱۸ ساله شود.
ساير رشته‌ها
جودو، دوچرخه‌سواری، شنا، بدمينتون، تنيس، پينگ پنگ، اسکواش، بيليارد، شيرجه، شمشير بازی، واترپلو، شطرنج، تيراندازی با کمان و بسياری ديگر از رشته‌های ورزشی، نتايجی جز ناکامی يا درجا زدن روی پله‌های نازل هميشگی را به جا نگذاشتند.
قايقرانی اگرچه در گوانگجو با درخشش محسن شادی و احمدرضا طالبيان دو مدال طلا گرفت اما بسياری از نفرات کاروان ۱۳۰ نفره اين رشته ورزشی در گروه‌های خود آخر شدند.
تيم تيراندازی ايران به لطف نشانه‌گيری دقيق دختران اعزامی، کارنامه نسبتاًخوبی در گوانگجو به جا گذاشت. تيم‌های ملی مردان و زنان ايران در رشته کبدی هم سال خوبی را سپری کردند.