گاردین: همکاری دانشگاه ایرانی با یک شرکت آمریکایی در پروژه گداخت هسته‌ای

روزنامه گاردین گزارش داده است، یک شرکت آمریکایی به همراه دانشگاه آزاد اسلامی تهران موافقت کرده‌اند که به اتفاق هم در یک پروژه هسته‌ای مربوط به همجوشی اتمی (گداخت) همکاری کنند.

شرکت «لارنس ویل پلاسما فیزیک» که مقر آن در ایالت نیوجرسی آمریکا است با دانشگاه آزاد اسلامی تهران قراردادی در رابطه با مشارکت در یک پروژه هسته‌ای قراردادی کرده‌ است که هدف آن طراحی دستگاهی برای تولید انرژی پاک که ساخت آن در کشورهای درحال توسعه مقرون به صرفه باشد، اعلام شده است.

روزنامه گاردین چاپ بریتانیا روز شنبه طی گزارشی خبر داد رونوشت این قرارداد که اواخر هفته گذشته به امضا رسیده را مشاهده کرده است.

این گزارش می‌افزاید، امضای قرارداد مربوط به ازمایشهای گداخت هسته‌ای در گرماگرم تنش‌ها میان آمریکا و ایران بخاطر اتهاماتی که علیه تهران در رابطه با برنامه غنی سازی اورانیوم مطرح است، انجام پذیرفته است.

گداخت هسته‌ای یا فیوژن فرآیندی برعکس عمل شکافت هسته‌ای است که در غنی سازی اورانیوم و استفاده از آن بعنوان سوخت در رآکتور هسته‌ای یا بمب اتمی کاربرد دارد؛ همچنین در گداخت هسته‌ای، مشکلات پسمانده‌های سوخت هسته‌ای حاصل از فرآیند شکافت و معضل دفع آن نیز وجود ندارد.

تردید‌ها درباره اینکه چطور تحریمهای تجاری امریکا علیه ایران اجازه چنین توافقی را بدهد، وجود دارد، اما شرکت «لارنس ویل پلاسما فیزیک» طی یک بیانیه کتبی ادعا کرده است که قرارداد یاد شده بر اساس معافیتهای وزارت خزانه داری امریکا بر «مشارکت شرکتهای آمریکایی با موسسه‌های تحقیقاتی و آکادمیک در... ایجاد و اشاعه نشریات نوشتاری» منعقد شده است.

این شرکت روز جمعه طی گزارشی همکاری خود با دانشگاه ایرانی را به شواری مشاوران ریاست جمهوری امریکا در بخش علوم و فن آوری اعلام کرده است.

بسیاری از دانشمندان، پدیده گداخت هسته‌ای و مهار انرژی حاصل از آن را بعنوان یک نقطه عطف در تولید انرژی پاک قلمداد می‌کنند.

نمونه‌ای از عمل گداخت هسته‌ای، آن چیزی است که در خورشید روی می‌دهد؛ یعنی ایزوتوپهای عنصر سبک هیدروژن، دوتریوم و تریتیوم، با همدیگر همجوشی داده می‌شوند و عنصر سنگین‌تر هلیوم را تشکل می‌دهند. در این فرآیند مقدار زیادی انرژی تولید می‌شود.

نخستین آزمایش گداخت هسته‌ای در اوایل دهه ۱۹۵۰ انجام شد و امیدهای زیادی به تولید انرژی از این طریق و با استفاده از عنصر هیدروژن که در طبیعت به وفور یافت می‌شود وجود داشت.

اما بعد از گذشت ۶۰ سال این ایده هنوز در سطح یک رویا باقی مانده است، چرا که هنوز راهی برای مهار انرژی آزاد شده از طریق گداخت هسته‌ای که در کسری از ثانیه به وقوع می‌پیوندد، یافته نشده است و دانشمندان بر این عقیده‌اند که حداقل تا ۳۰ سال آینده این امر محقق نخواهد شد.

حتی، دو مرکز تحقیقات معتبر بین المللی با پشتوانه دولتی که درباره این موضوع تحقیق می‌کنند با انتقاد بسیاری از دانشمندانی مواجه هستند که سرمایه گذاری بر تحقیقات بر روی گداخت هسته‌ای را اتلاف پول می‌دانند.

یکی از این مراکز تحقیق «راکتور گرماهسته‌ای آزمایشی بین المللی»، آی تی‌ای آر، است که تنها راه اندازی فاز اول آن ۱۳ میلیارد دلار هزینه داشته است. در این پروژه بریتانیا، فرانسه، ژاپن، چین، هند، روسیه، امریکا و کره جنوبی سهیم هستند.

شرکت «لارنس ویل پلاسما فیزیک» یکی از چند شرکت کوچک بین المللی است که بر این باور است که زود‌تر از مرکز «آی تی‌ای آر» یا موسسه «مرکز اشتعال ملی»، ان‌ای اف، قادر به مهار انرژی حاصل از فرایند گداخت است.

دو ماه قبل، شرکت «لارنس ویل پلاسما فیزیک» با رساندن دمای یک نمونه گاز به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون درجه کلوین، رکورد قبلی دمای گاز ۱. ۱ میلیارد درجه کلوین را که در سال ۱۹۷۸ حاصل شده بود، شکست.

در آزمایش گداخت اگر دمای یک گاز مشتعل از ذرات باردار، پلاسما، به درجات بالایی افزایش یابد، پدیده همجوشی و تولید انرژی انجام می‌پذیرد.

قرار است این شرکت با دانشگاه آزاد اسلامی تهران پروژه‌ای متفاوت از روش دو مراکز تحقیقات قبلی که آزمایشهای آنها بر نوترون‌ها متمرکز است انجام دهد؛ به عبارتی در این روش که گداخت غیرنوترونی نامیده می‌شود، با حذف توربین‌ها، مستقیما از یونهای باردار می‌خواهند الکتریسیته تولید کنند.