درحالیکه دیپلمات‌های ایران و گروه پنج به علاوه همچنان برای دستیابی به یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه هسته‌ای ادامه می‌دهند، سرمایه‌گذاران و فعالان حوزه اقتصادی در جامعه بین‌الملل به بازار ایران چشم دوخته‌اند. در این میان، صاحبان سرمایه در آمریکا نیز فرصت را غنیمت شمرده و در تلاش برای بررسی این بازار ِ‌بالقوه هستند.
Your browser doesn’t support HTML5
گزارش هانا کاویانی از سفر گردشگردان آمریکایی به ایران با اهداف تجاری
این اولین بار نیست که گروهی آمریکایی که دستی در عرصه اقتصاد و سرمایه‌گذاری راهی تهران می‌شوند اما آنطور که روزنامه فاینشیال تایمز نوشته این اولین بار است که جلسه‌ای عمومی با این افراد در تهران انجام شده است؛ البته از بیم مخالفت‌ها، این جلسه به صورت غیررسمی در رستورانی در شمال تهران برگزار شد. بنا بر گزارش‌ها بیش از ۲۰ شهروند آمریکایی که بیشتر از صاحبان سرمایه، کارآفرینان و مدیران شرکت‌های بزرگ هستند، با عنوان گردشگر به ایران سفر کردند و هفته گذشته باگروهی از فعالان عرصه اقتصادی در ایران نیز دیدارکردند.
مهرداد عمادی کارشناس مسایل اقتصادی در لندن درباره سفر این گروه به ایران، به می‌گوید: « این سفر که تنها سفر نبوده در حقیقت به نوعی رفتن به محیط اجتماعی-بازرگانی ایران است تا از نزدیک شرایط را ببینند. برای صاحبان سرمایه و سرمایه‌گذاران بالقوه آمریکایی این مهم است تا ببینند فضا نسبت به همکاری با شرکت‌های آمریکایی چگونه است. چراکه بیش از سی سال تصویرهایی که از ایران داشتیم، در آنها ارتعاشاتی منفی بوده است. اما هم این گروه و هم گروه‌های پیشین به نظر می‌رسد که با پیام یا بازنگری بسیار مثبتی برگشتند.»
به گزارش روزنامه نیویورک تایمز نِد لمونت سیاستمدار پیشین آمریکایی که هم‌اکنون فعال اقتصادی و همچنین استاد دانشگاه است از جمله افراد حاضر در این گروه است که به این روزنامه گفته همه آنها را در ایران دوست دارند.
سفر این گروه بنا بر گزارش نیویورک تایمز سومین سفر به ایران بوده است که توسط سازمان مدیران جوان برنامه‌ریزی شده بود. دیک سایمون از موسسان این سازمان که منتقد استفاده از اصطلاح «دیگران» برای جوامع ناشناخته‌تر نیز هست، درباره سفر اخیر به ایران به نیویورک تایمز گفته است چشم‌انداز تغییرات در ایران بسیار جالب است و اگرچه که آنها گردشگر هستند اما طبیعی است که بسیاری از اعضای سازمان او ممکن است در آینده در ایران فعالیتی را آغاز کنند؛ چرا که آنها از جمله پیشروان در عرصه‌های مهم اقتصادی هستند. یک مقام آمریکایی هم در گفت‌وگو با «گلف نیوز» این موضوع را غیر ممکن ندانسته. استفان سِلیگ، معاون امور تجارت بین‌الملل در وزارت بازرگانی آمریکا در مورد سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در صورت توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم ها گفته است که دو کشور ایران و آمریکا برای مدت زیادی ارتباط تجاری نداشته‌اند و کارهای زیادی باید انجام شود تا این رابطه دو جانبه بازرگانی و تجاری برقرار شود.
چالش‌های متعدد برای روابط اقتصادی بین دو کشور ایران و آمریکا، در کنار تحریم‌ها، به مسایل دیگری نیز مربوط می شود. مهرداد عمادی کارشناس اقتصادی با اشاره به نمونه حضور شرکت‌های غربی در روسیه، پس از فروپاشی شوروی، و شعارنویسی روی دیوار کمپانی‌هایی چون فورد و جگوار، درباره حضور احتمالی شرکت‌های آمریکایی در ایران می‌گوید: « گروه‌هایی هستند که آمدن سرمایه آمریکا و حتی اروپایی را – البته حساسیت سیاسی روی آمریکا بیشتر است- به نوعی کم توان شدن و کمرنگ شدن کنترل آنها روی بخشی از صنایع ایران و به ویژه صنعت انرژی و تجارت خارجی می‌بینند. من تصور می‌کنم که بیشتر در رده این باشد که ما اگر بازگشت سرمایه‌های آمریکایی و شرکت در پروژه‌های مشترک را ببینیم ،برای این مدیرانی که باید در ایران باشند، در سطح کوچه و خیابان و در سطح زندگی عادی چالش‌هایی خواهد بود؛ من خیلی کم انتظار دارم که ما شاهد چالش ایجاد کردن توسط مقام‌های دولتی باشیم.»
اظهارات درباره احتمال حضور آمریکایی‌ها در بازار ایران در پی رفع تحریم‌های بین‌المللی، از داخل ایران هم شنیده می‌شود. آنطور که ایسنا گزارش داده، یک عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان ایران از ارسال پیام خودروسازان آمریکایی و ابراز تمایل به حضور در ایران خبر داده است. اظهار نظری که هنوز از سوی مقام‌های دیگر تایید یا تکذیب نشده است، اما کارشناسان می‌گویند از یک سو نشان‌دهنده تمایل ایران به جلب سرمایه و فناوری آمریکاست، و از سوی دیگر هشداری برای سایر رقبای اروپایی و آسیایی تا شاید در اقدام برای سرمایه‌گذاری در ایران سریعتر عمل کنند.