دلایل سفر وزیر خارجه اردن به ایران

ناصر جوده وزیر خارجه اردن جمعه شب در سفری غیرمنتظره به تهران رفت. وزیر خارجه اردن، در این سفر با مقامات ایرانی از جمله حسن روحانی رئیس جمهور، و محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار کرد.

روابط ایران و اردن در سال های گذشته و به ویژه با شروع تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا و پس از آن تحولات سوریه شاهد افت و خیز و تنش بوده است.

رادیو فردا در گفت‌وگو با علی مهتدی، پژوهشگر ارشد در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه در فرانسه، از انگیزه این سفر پرسیده است:

علی مهتدی در گفت‌وگو با کیان معنوی از اهمیت سفر وزیر خارجه اردن به ایران می‌گوید

علی مهتدی: بخشی از اهمیت این سفر به این برمی‌گردد که اردن بعد از اعدام خلبان خود معاذ الکساسبه که دنزد نیروهای داعش گروگان بود عملا‌ً در یک بازه زمانی تبدیل شده به رهبر نیروهای عرب که در ائتلاف با آمریکا دارند علیه داعش مبارزه می‌کنند. به این ترتیب نقش این کشور به شکل اتوماتیک در این مبارزه پررنگ شده و نیاز دارد به اینکه یک نوع هماهنگی را با دیگر کشورهای منطقه که در عراق و سوریه تاثیرگذار هستند، نجام دهد.

بخش دوم برمی‌گردد به مذاکرات ایران و ۱+۵ به خصوص مذاکرات ایران و آمریکا که به جاهای حساسی رسیده و این احتمال وجود دارد که در طی روزهای آینده یک توافق مقدماتی اعلام شود؛ حداقل، و در همین راستا اکثر کشورهای عربی سعی می‌کنند که موضع خودشان را در قبال این مذاکرات خیلی صریح مشخص کنند و بتوانند یک برنامه‌ای را پایه‌ریزی کنند که در آینده نتایج آن را به دست خواهند آورد.

روابط ایران و اردن در سالهای گذشته همواره با تنش‌ها و افت و خیزهایی همراه بوده در ارتباط با خاورمیانه به خصوص تحولات سوریه. فکر می‌کنید همچنان این اختلافات باقی خواهد ماند یا پس از این ممکن است که بهبود پیدا کند؟

من فکر نمی‌کنم اختلاف‌ها در آینده نزدیک بهبود پیدا کند؛ به گمانم مذاکراتی که اکنون صورت می‌گیرد و سفرهای غیرمنتظره این چنینی که اکنون اتفاق می‌افتد بیشتر یک امر موقتی است برای پیشبرد یک سری برنامه‌های خاصی که نیاز به هماهنگی دو کشور دارد.

در خود منطقه حتی بین کشورهای عربی معروف است که اردن روابط خیلی نزدیکی با اسرائیل دارد و خیلی از کشورهای عربی از اردن در ارتباطشان با اسرائیل به عنوان میانجی استفاده می‌کنند. این موضوع از دید مسئولان ایرانی هم پنهان نیست و همین عامل تتش دائمی میان ایران و اردن بوده.

منتها از آنجا که بخشی از تحلیلگران عرب معتقد هستند که مذاکرات ایران و آمریکا عملا‌ً‌ باعث می‌شود که اسرائیل نقش کمتری را در منطقه در آینده داشته باشد، باعث می‌شود که دو جبهه در بین کشورهای عرب ایجاد شود. جبهه اول به رهبری عربستان معتقد هستند کماکان ایران را باید در انزوا قرار داد. جبهه دوم که اردن هم جزو آن هست، معتقد هستند که مذاکراتی می‌شود با ایران داشت و استفاده‌هایی می‌شود از ارتباط با ایران برد. اما آن اختلافات به نظر من سرجایش خواهد بود و تنها در بعضی مواقع ممکن است هماهنگی‌هایی بین دو کشور صورت بگیرد.

همکاری احتمالی بین ایران و اردن در ارتباط با مبارزه با داعش مستلزم یک هماهنگی‌های نظامی است. فکر می‌کنید این هماهنگی‌ها باعث هماهنگی با آمریکا هم در منطقه بشود در مبارزه با داعش و نیروهای ائتلاف؟

قطعا‌ً‌ همینطور هست و آنچه که در رسانه‌های نه تنها عربی بلکه غربی هم منتشر شده ماهیت این دیدگاه است که مبارزه با داعش عملا‌ً به روند درآمدن ایران از انزوا کمک می‌‌کند به خاطر اینکه یک هدف مشترک هست بین ایران و غرب و آمریکا که بتوانند داعش را شکست دهند و همین موضوع ممکن است حتی اقدامات غیرمنتظره‌ای مثل هماهنگی‌های نظامی را هم بین دو کشور به خاطر این هدف خاص در پی داشته باشد.