رهبر جمهوری اسلامی ضمن اعتراض به برداشته نشدن «یکباره» تحریمها علیه ایران، توافق اتمی وین را «یک تجربه بینتیجه» از مذاکره با آمریکا خواند و تاکید کرد که «مشکلات و چالشهای منطقهای» دو کشور با مذاکره قابل حل نیست.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آیتالله علی خامنهای روز دوشنبه، ۱۱ مرداد، گفت که توافق اتمی وین «بینتیجه بودن مذاکره با آمریکاییها، بدعهدی آنها و ضرورت بیاعتمادی به وعدههای امریکا را بار دیگر ثابت کرد».
به گفته آقای خامنهای، تیم مذاکره اتمی ایران در مذاکرات هفته گذشته با طرفهای غربی به آنها «گوشزد کردند که نقض عهد میکنید، به تعهدات عمل نمیکنید و همچنان مشغول مانعتراشی هستید».
ساعاتی پیش از سخنان رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر «بینتیجه» بودن توافق اتمی وین، رییس جمهوری ایران گفته بود که «تحریم برای ما عزت نداشت اما اولین چیزی که برجام برای ما آورد عزت بود».
حسن روحانی پیش از این نیز بارها تاکید کرده که توافق اتمی وین «سایه شوم جنگ» را از سر ایران دور کرده و «پیروزی سیاسی و سپس اقتصادی» را برای ایران به ارمغان آورده است.
مقامات ایرانی درعین حال بارها اعلام کردهاند که تحریمها علیه ایران روی کاغذ برداشته شده اما آمریکا و کشورهای اروپایی باید تلاش «بیشتری» کنند تا «فضای روانی موجود به ویژه در زمینه تعاملات بانکی» برطرف شود.
در عین حال مقامات وزارت خارجه ایران اعلام کردهاند که به جز نگرانیهای بانکهای اروپایی از تحریمها، «ضعف در انضباط مالی» بانکهای ایرانی در همکاری نکردن بانکهای اروپایی با آنان «بیتأثیر نبوده» که بانک مرکزی برای رفع این مشکل «تلاش میکند».
مقامهای آمریکایی نیز با رد ادعای ایران میگویند که حتی «فراتر از تعهدات» خود در توافق هستهای عمل کردهاند.
درهمین حال استیون مال، هماهنگ کننده ارشد وزارت خارجه آمریکا در اجرای توافق هستهای، گفته است تنها شش ماه از اجرای برجام گذشته و زمان میبرد تا تاثیرات آن بر زندگی مردم ظاهر شود.
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه گفت: «آیا پس از ۶ ماه هیچ تأثیر ملموسی در زندگی مردم دیده میشود؟ اگر نقض عهدآمریکاییها نبود آیا دولت نمیتوانست در این مدت کارهای فراوانی انجام دهد؟»
وی با استناد به گفته او، سخنان مقامات دولت حسن روحانی مبنی بر برداشته شدن «یکباره تحریمها»پس از اجرای تعهدات ایران در توافق اتمی وین، افزود: «اما اکنون، بحث رفع تدریجی تحریم ها مطرح میشود، چرا؟».
سخنان آقای خامنهای در حالی بیان شده است که عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، پیش از این خبر داده بود که در مذاکرات اتمی، با موافقت رهبر ایران از «چند مورد» از خطوط قرمز تعیینشده از سوی او، از جمله برداشته شدن یک جای تحریمها صرف نظر شده بود.
رهبر جمهوری اسلامی با وجود تایید توافق اتمی وین بارها از آن انتقاد کرده است.
در مقابل مصطفی تاجزاده، معاون سیاسی وزرات کشور در دوران ریاستجمهوری محمد خاتمی، در نامهای سرگشاده از زندان، از این رویکرد آیتالله خامنهای و نزدیکانش انتقاد کرده و نوشته بود که انتظار میرود رهبر جمهوری اسلامی «جانب اکثریت ملت را بگیرد».
رهبر جمهوری اسلامی روز دوشنبه همچنین با اشاره به تجربه توافق اتمی وین، مذاکره با آمریکا درباره مسائل منطقه را «سمّی مهلک» خواند و «مشکلات و چالشهای منطقه ای ایران و امریکا را با مذاکره، غیرقابل حل» دانست.
وی آمریکا را «بهوجود آورنده یا تشدید کننده مشکلات منطقه» خواند و از جمله گفت که «در قضایای اخیر ترکیه اتهامی قوی وجود دارد که کودتا با تدبیر و تدارک آمریکاییها انجام شده که اگر این مسئله ثابت شود، رسوایی بزرگی برای امریکا خواهد بود».
برخی مقامات ترکیه آمریکا را به جانبداری از کودتای ناکام اخیر دراین کشور متهم میکنند اما مقامات آمریکا این اتهام را رد کرده اند.
رهبر جمهوری اسلامی پیش از این بارها اعلام کرده که درخواست مقامات آمریکا برای همکاری در موضوعات منطقهای را رد کرده است.
از جمله او صبح دوشنبه، ۲۴ شهریور ۹۳ و هنگام مرخص شدن از بیمارستان گفته بود: «همان روزهای اولی که مسئله داعش در عراق پیش آمد آمریکاییها بهوسیله سفیرشان در عراق درخواست کردند که درباره داعش همکاری کنیم، من مخالفت کردم چون اینها دستشان آلوده است».
با این حال پس از توافق اتمی وین، ایران برای اولین بار برای شرکت نشست حل بحران سوریه دعوت شد.
درهمین حال جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده، هشتم تیر ماه گفته بود که حضور ایران در عراق، «که به وضوح بر نبرد با داعش متمرکز است» و این موضوع «منفعتی مشترک» بین دو کشور به شمار میرود، از جهاتی «مفید» بوده است.