خالد مشعل رییس دفتر سیاسی حماس تایید کرد که دیگر نامزد احراز این مقام نیست و پس از انتخابات داخلی برای تعیین رهبری این جنبش فلسطینی کنار میرود.
در ماههای اخیر گزارشهایی مبنی بر عزم خالد مشعل برای عدم نامزدی در انتخابات داخلی حماس منتشر شده بود اما این نخستین بار بود که وی در یک مراسم علنی از اراده خود برای کنار رفتن از رهبری حماس سخن گفت.
به گزارش خبرگزاریها، خالد مشعل شنبهشب سوم مهر در سخنرانی در جمع اعضای حماس در دوحه، پایتخت قطر گفت، «همانگونه که اسماعیل هنیه نخستوزیر پیشین حماس است من نیز به زودی رهبر پیشین خواهم شد».
انتخابات داخلی حماس نیمه نخست سال ۲۰۱۷ انجام میشود. حماس پاییز ۲۸ سال پیش پایهگذاری شد.
از اسماعیل هنیه که در حال حاضر معاون خالد مشعل است، به عنوان مهمترین نامزد ریاست دفتر سیاسی این جنبش در انتخابات آتی نام برده میشود.
اسماعیل هنیه که نخستوزیر پیشین حماس در باریکه غزه بود، ماه گذشته با عنوان حضور در حج از غزه به عربستان رفت و از آنجا راهی قطر شد و فعلا بازنگشته است.
از زمان خروج هنیه از غزه در مورد بازگشت او گزارشهای ضد و نقیضی منتشر شده است.
خانواده هنیه و برخی از اعضای حماس ابراز «اطمینان» کردهاند که او به غزه باز میگردد.
گروهی از تحلیلگران فلسطینی میگویند که اقامت هنیه در غزه، در پی رسیدن او به رهبری سیاسی حماس، شاخه سیاسی این جنبش را نیز در برابر شاخه نظامی آن که از غزه فعالیت میکند، به نسبت دوران رهبری مشعل بر این شاخه، تقویت خواهد کرد.
با این وجود، هنیه که در تمامی زندگی خود ساکن غزه بوده است، مانند خالد مشعل و موسی ابو مرزوق از ارتباطات گسترده با سران دنیای عربی و اسلامی برخوردار نیست.
حماس هرچند دولت خود را در غزه منحل کرد و دولت وحدت ملی را پذیرفت اما عملا حاکمیت غزه را هنوز در دست دارد و دولت تشکیلات خودگردان فلسطینی نتوانسته است سرپرستی امور غزه را عهدهدار شود.
حماس مطمئن است در یک انتخابات سراسری در غزه و کرانه باختری، قدرت را از فتح و رهبر هشتاد ساله آن محمود عباس، خلع خواهد کرد.
نفوذ حماس در کرانه باختری به تازگی افزایش یافته و حماس حکم روزهای گذشته دیوان فلسطینی را در مورد تعلیق موعد انتخابات شوراها ناشی از هراس فتح در شکست دانست.
زندگی مشعل
خالد مشعل، ۶۰ ساله، زاده کرانه باختری، دانشآموخته رشته فیزیک از دانشگاه کویت و عضو ارشد اتحادیه جهانی دانشجویان فلسطینی در دهه هفتاد میلادی، از آغاز برپایی حماس عضو ارشد و از موسسین آن بود.
مشعل از ۱۲ سال پیش که اسرائیل عبدالعزیز الرنتیسی یکی دیگر از سران حماس را با شلیک موشک به خانهاش کشت، ریاست شاخه سیاسی حماس را در دست داشته است.
مشعل سال ۱۹۸۷ ابتدا نماینده حماس در کویت بود و از سال ۱۹۹۱ در اردن زندگی کرد زیرا دولت اسرائیل با تروریستی نامیدن حماس سیاست خود را در نابودی سران و اعضای حماس، به تلافی دهها بمبگذاری مرگ بار در شهرهای اسرائیل، اعلام کرد.
نیروهای موساد اسرائیل در سال ۱۹۹۷ با پاشیدن قطرات یک کوکاکولای آلوده به زهر به درون گوش خالد مشعل، در حال رد شدن از کنارش در خیابانی در امان، پایتخت اردن، در صدد کشتن او برآمدند.
در حالی که مشعل به آستانه مرگ رسید، ملک حسین پادشاه وقت اردن که تازه با اسرائیل پیمان صلح امضا کرده بود، بهشدت از اسرائیل خشمگین شد و تهدید کرد که اگر اسرائیل پادزهر فوری برای مشعل نفرستد، او پیمان صلح را باطل خواهد کرد.
موساد اسرائیل آن روز با فرستادن پادزهر به بیمارستان اردن، جان مشعل را از مرگ نجات داد و اردن کوماندوهای موساد را که شماری از آنها با گذرنامه کانادایی در اردن دستگیر شده بودند، آزاد کرد.
با وجود نجات جان مشعل با اصرار پادشاه وقت اردن، ملک حسین او را در سال ۱۹۹۹ به اتهام تلاش برای ضربه زدن به امنیت اردن اخراج کرد.
خالد مشعل در دوره اخیر بهدلیل نرمش در برخی از دیدگاهها و از جمله بیان این احتمال که عبارت «فلسطین از نهر تا بحر» شاید بتواند تغییر کند؛ با این مفهوم تلویحی که جایی هم برای موجودیت اسرائیل باشد، مورد انتقاد زیاد جناحهای دیگری درون حماس بود.
خالد مشعل همچنین با تصمیم به خودداری از دخالت در جنگ سوریه به سود بشار اسد، مورد غضب حکومت سوریه و ایران قرار گرفت. سوریه او را اخراج و دفاتر حماس را مهر و موم کرد، و روابط حماس و ایران نیز در سالهای اخیر عملا سرد شد.
خالد مشعل در سالهای گذشته در دوحه در قطر زندگی کرده، به عربستان نیز نزدیک شده و با پادشاه سعودی هم ملاقات کرده است.
دور شدن خالد مشعل از ایران مورد انتقاد افرادی چون محمود الزهار وزیر خارجه اسبق حماس در غزه است. الزهار همواره برای نزدیک کردن حماس به ایران تلاش کرده و سخن گفته است.
اما اسماعیل هنیه نامزد قوی رهبری سیاسی حماس نیز مانند مشعل از معارضان سوری حمایت کرده است.