احکام شرعی و سیاست افزایش جمعیت

تلاش برای راضی کردن مردم برای افزایش جمعیت در ایران اوج گرفته. موجی که با گزارش‌های کارشناسی در مورد مسن شدن جمعیت و کاهش نیروی کار در سال‌های آینده آغاز شده بود با محدود کردن دسترسی زنان و مردان به وسایل جلوگیری از بارداری ادامه یافته و حالا روحانیون از تریبون‌های مختلف فرهنگ‌سازی افزایش جمعیت را آغاز کرده‌اند.

ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه گفته که عمل‌های جلوگیری از بارداری در ایران باید جرم شناخته شود و قابل تعقیب باشد. جعفر سبحانی هم چند روز قبل خواستار حرام اعلام شدن عمل سزارین و جمع‌آوری ابزارهای جلوگیری از بارداری در ایران شده بود.

Your browser doesn’t support HTML5

ورود روحانیون به موضوع سیاست افزایش جمعیت در مجله صدای دیگر


مهرداد درویش‌پور جامعه شناس ساکن سوئد از تاثیر این حلال و حرام اعلام شدن‌های مذهبی بر زنان می‌گوید:

مهرداد درویش‌پور: «تمام تلاش روحانیون به ویژه برای تاثیر گذاشتن گروه‌های مذهبی‌تر برای افزایش جمعیت به استنباط من بازتاب درخوری پیدا نخواهد کرد. ارزیابی من این است که علاوه بر فشارهای اقتصادی ... ارزش‌های مدرنیته و کیفیت بخشیدن به زندگی است ... که درست نقطه مقابل تبلیغات روحانیون است که تلاش می‌کنند بگویند تعداد بچه‌ها را هفت تا بکنید، شش تا کنید، هشت تا کنید، یعنی یک رقم اصلا‌ً واقعا‌ً سرسام‌آور و فاجعه‌انگیز است... این تبلیغات به استنباط من در جامعه بازتابی را که روحانیون دنبال می‌کنند نخواهد داشت.»

در سال‌های اخیر بالابودن آمار ورود دختران به دانشگاه‌ها همیشه خبرساز بوده و اعمال محدودیت‌های مختلف تنها توانسته رشته‌های تحصیلی مورد نظر دختران را از دسترس آنها خارج کند. تا سال ۱۳۹۲ این محدودیت‌ها تاثیری بر تعداد دختران شرکت‌کننده در کنکور سراسری نداشته. بر اساس آمار موجود تنها در سال تحصیلی ۸۷-۸۸ از مجموع بیش از ۳ میلیون و ۳۴۰ هزار دانشجو در کشور بیش از یک میلیون و ۷۰۸ هزار نفر از آنها زن بودند.

مهرداد درویش‌پور: «بین میزان آموزش و درجه بارداری یک رابطه منفی وجود دارد. یعنی هرچه جامعه به ویژه زنان از سطح تحصیلات بالاتری برخوردار باشند،‌ از سطح آموزشی بالاتری برخوردار باشند،‌ کمتر به تولیدمثل خواهند اندیشید و بیشتر به استانداردهای بالاتری دست خواهند یافت. این تلاش‌هایی که برای افزایش جمعیت صورت می‌گیرد خواه ناخواه، دیر یا زود به آنجا سوق پیدا خواهد کرد که امکان حضور زنان در بازار کار را محدودتر کنند، امکانات آموزشی و تحصیلی زنان را کمتر کنند و از طریق خانه‌دار کردن یا خانه‌نشین کردن هرچه بیشتر زنان زمینه‌های رویکرد اینها را به باروری سوق بدهند.»

اما آسیه امینی فعال مسائل زنان ساکن نروژ می‌گوید که برای بررسی آثار این تبلیغات باید منتظر نتایج آن بود:

آسیه امینی: این که مولفه‌های مذهبی و افراد روحانی را وارد این بازی کردند به نظر من اصلا‌ً بخشی از بازی حکومت است. یعنی حکومت ایران می‌خواهد که اهرم‌های مذهبی در همه کارها به عنوان یک ابزار کار برایشان وجود داشته باشند. اما اینکه این ابزار واقعا‌ً چقدر نتیجه می‌دهد، به نظر من اولا‌ً هنوز برای جواب دادن زود است. بعد هم باید این ابزار را در کنار ابزار دیگری که مردم از آن اطلاعات کسب می‌کنند یا تصمیم‌هایشان را بر اساس آن برنامه‌ریزی می‌کنند بررسی کنیم. یکی از اینها آگاهی‌های مختلفی است که مردم از جاهای دیگر کسب می‌کنند...روحانیون سنتی .... نفوذ فکری‌شان در گستره وسیعی از جامعه کمتر و کمتر می‌شود. این واقعیت اجتناب‌ناپذیر است. ولی تاثیر عملیش را باید با آمار نشان بدهیم. با دلیل و سند نشان بدهیم. که هنوز این سندها نه کسب شده نه اتفاق افتاده است.

به مهرداد درویش پور برگردیم. جامعه شناسی که معتقد است سیاست‌های افزایش جمعیت قربانیانی هم خواهد داشت:


مهرداد درویش‌پور: به گمان من بی‌تردید قربانی اصلی افزایش جمعیت ... زنان جوان جامعه ایران خواهند بود.

اما نظر شما چیست؟ به نظر شما آیا این تبلیغات می‌تواند بر تعداد فرزندان یک خانواده تاثیر بگذارد و زنان را وادار کند که فرزندان بیشتری را به دنیا بیاورند؟ با ما تماس بگیرید و نظرات تان را در این مورد با ما و دیگر شنوندگان رادیو فردا در میان بگذارید. ZAN@RADIOFARDA.COM آدرس ایمیل ما است و ۰۰۴۲۰۲۲۱۱۲۲۱۱۲ شماره تماس ما است.