روسیه و چین روز پنجشنبه برای سومین بار طی ماه‌های اخیر، پیش‌نویس قطعنامه‌کشورهای غربی در شورای امنیت را وتو کردند.
یازده کشور از ۱۵ کشور عضو شورای امنیت، به قطعنامه رای مثبت و دو کشور رای ممتنع دادند. اما وتوی روسیه و چین دو کشور از پنج کشور عضو دائم شورای امنیت، برای جلوگیری از تصویب قطعنامه کافی بود.
پیش‌نویس قطعنامه ارائه شده از سوی غرب، پیشنهاد صلح کوفی عنان فرستاده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب برای پایان دادن به بحران سوریه را تحت ماده ۴۱ فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد در می‌آورد.
در صورت تصویب قطعنامه، شورای امنیت سازمان ملل متحد اجازه داشت چنانچه نظام بشار اسد نیرو‌ها و سلاح خود را ظرف مدت ۱۰ روز پس از تصویب قطعنامه از مناطق مسکونی خارج نکند، تحریم‌های جدیدی علیه آن اعمال کند.
به گزارش رویترز، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه چهارشنبه پس از انفجار ساختمان سازمان امنیت ملی سوریه در دمشق که به کشته شدن دستکم چهارتن از سران امنیتی این کشور انجامید، گفته بود که تصویب قطعنامه مورد نظر غرب، حمایت مستقیم از مخالفان بشار اسد به شمار می‌آید.
روسیه و چین پیش از این دو بار قطعنامه‌هایی که خشونت‌های دولتی در سوریه محکوم می‌کند را وتو کرده بودند.
شبکه‌های خبری الجزیره و العربیه گزارش دادند که احتمال دارد بریتانیا پیش نویس قطعنامه‌ای به شورای امنیت ارائه دهند که طی آن مدت زمان ماموریت ناظران سازمان ملل در سوریه را به مدت ۳۰ روز تمدید کند.
واکنش‌‌‌ها
پس از پایان رای‌گیری در شورای امنیت سازمان ملل متحد بر سر قطعنامه، نمایندگان کشورهای غربی انتقادهای تندی متوجه روسیه و چین ساختند. آنها در انتقادهای خود تاکید کردند که پیش‌نویس ارائه شده، مقدمه مداخله نظامی در سوریه نبود.
نماینده بریتانیا در سازمان ملل متحد گفت که مسکو و پکن در پذیرش مسئولیت خود شکست خوردند. او همچنین روسیه و چین را متهم به سنگ‌اندازی در مسیر فعالیت‌های اکثریت شورای امنیت و حمایت از نظام «سرکوبگر» دمشق کرد.
از سویی سفیر فرانسه تاکید کرد که روسیه و چین تمام فعالیت‌های چند ماه گذشته به منظور دستیابی به راه حلی مسالمت‌آمیز برای بحران سوریه را با شکست مواجه کردند. او گفت که وتوی قطعنامه به نظام بشار اسد اجازه ادامه خشونت را می‌دهد و تمام ابزارهای کوفی عنان برای وارد کردن فشار به منظور اجرای طرح صلح خود را از میان بر می‌دارد.
سوزان رایس نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد هم تاکید کرد که پیش نویس ارائه شده از سوی غرب، هیچ‌گونه زمینه سازی برای مداخله نظامی در سوریه نمی‌کرد. او روسیه و چین را متهم به معطل سازی شورای امنیت کرد.
رایس گفت که قطعنامه ارائه شده، پشتیبانی سیاسی را از ماموریت عنان ارائه می‌داد. او همچنین با اشاره به افزایش خشونت‌ها در سوریه نسبت به استفاده نظام بشار اسد از اسلحه شیمایی علیه معترضان هشدار داد. او گفت که انفجار روز چهارشنبه ساختمان سازمان امنیت ملی سوریه نشان از بحرانی‌تر شدن اوضاع در این کشور دارد.
نماینده آلمان نیز روسیه و چین را متهم کرد که تمام تلاش‌ها برای متحد کردن شورای امنیت در خصوص سوریه را به شکست کشانده‌اند.
در مقابل نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد از مواضع غرب علیه وتو انتقاد کرد. او گفت که پیش‌نویس ارائه شده یک جانبه بود چرا که تهدید به تحریم تنها نظام بشار اسد را هدف قرار داده بود در حالی که هیچ اشاره‌ای به مخالفان نکرده بود. این موضع را نماینده چین هم تکرار کرد.
نمایندگان روسیه و چین در شورای امنیت گفتند که باید تهدید به اعمال تحریم، دو طرف بحران سوریه را در بر گیرد. در همین حال نماینده روسیه گفت که پیش‌نویس قطعنامه، به مداخله نظامی در سوریه اشاره دارد. نمانیده چین هم تاکید کرد که این قطعنامه در صورت تصویب می‌توانست بحران را به کل منطقه منتقل کند.
از سویی بشار الجعفری نماینده سوریه در سازمان ملل متحد از وتوی چینی-روسی پیش‌نویس قطعنامه ارائه شده از سوی غرب، تمجید کرد. او همچنین از محکوم کردن از محکوم کردن فوری دولت سوریه توسط شورای امنیت و محکوم نکردن انفجار روز چهارشنبه ساختمان سازمان امنیت ملی این کشور توسط این شورا، ابراز شگفتی کرد.
مواضع خارج از شورای امنیت
کوفی عنان روز پنجشنبه ناخرسندی خود را از شکست قدرت‌های جهانی در دستیابی به موضعی واحد در خصوص سوریه براز کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، احمد فوزی سخنگوی کوفی عنان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آقای عنان از ناتوانی شورای امنیت در اتحاذ موضعی واحد و قاطع که امید دستیابی به آن را داشت بسیار ناخرسند است. او معتقد است هنگامی که اعضای شورای امنیت همچون یک فردی واحد حرکت کنند، صدایشان رسا‌تر خواهد بود.»
از سویی کاخ سفید وتوی روسی-چینی قطعنامه شورای امنیت در خصوص سوریه را محکوم کرد. جی کارنی سخنگوی کاخ سفید با صدور بیانیه‌ای اظهار داشت: «بسیار متاسفیم. این به معنی آن است که نباید مدت زمان فعالیت ناظران سازمان ملل در سوریه را تمدید کرد.»
ویلیام هیگ وزیر امور خارجه بریتانیا هم گفت که از وتوی چینی-روسی نه می‌توان دفاع کرد نه می‌توان آن را توجیه کرد. او در ادامه گفت: «هنگامی که زمان تحرک برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه رسید، خود را کنار کشیدند و به مردم سوریه در سخت‌ترین شرایطش پشت کردند.»
وزیر امور خارجه بریتانیا افزود: «معتقدم که روسیه و چین بهای خطرناکی به خاطر دیپلماسی و سیاست‌های خود را خاورمیانه پرداخت خواهند کرد.»
شدت گرفتن درگیری‌ها در دمشق
این تحولات در حالی است که درگیری‌ها در این کشور میان مخالفان مسلح و نیروهای دولتی به ویژه در پایتخت شدت گرفته است.
در کنار اخباری که از فرار صدها نفر از غیر نظامیان از دمشق منتشر شده است، یک منبع امنیتی لبنانی به خبرگزاری رویترز گفته است که در ۲۴ساعت گذشته، حدود ۲۰هزار سوریه به لبنان گریختند.
از سوی دیگر مخالفان سوری تصاوری در شبکه اینترنت منتشر کردند که کنترل دو پاسگاه مرزی را توسط آنها نشان می‌دهد. یکی ازپاسگاه باب الهوا نام دارد که میان سوریه و ترکیه است و دیگری آل بوکمال میان سوریه و عراق است. این نخستین بار است که مخالفان بشار اسد موفق به کنترل ایستگاه‌های مرزی می‌شوند.
یازده کشور از ۱۵ کشور عضو شورای امنیت، به قطعنامه رای مثبت و دو کشور رای ممتنع دادند. اما وتوی روسیه و چین دو کشور از پنج کشور عضو دائم شورای امنیت، برای جلوگیری از تصویب قطعنامه کافی بود.
پیش‌نویس قطعنامه ارائه شده از سوی غرب، پیشنهاد صلح کوفی عنان فرستاده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب برای پایان دادن به بحران سوریه را تحت ماده ۴۱ فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد در می‌آورد.
در صورت تصویب قطعنامه، شورای امنیت سازمان ملل متحد اجازه داشت چنانچه نظام بشار اسد نیرو‌ها و سلاح خود را ظرف مدت ۱۰ روز پس از تصویب قطعنامه از مناطق مسکونی خارج نکند، تحریم‌های جدیدی علیه آن اعمال کند.
به گزارش رویترز، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه چهارشنبه پس از انفجار ساختمان سازمان امنیت ملی سوریه در دمشق که به کشته شدن دستکم چهارتن از سران امنیتی این کشور انجامید، گفته بود که تصویب قطعنامه مورد نظر غرب، حمایت مستقیم از مخالفان بشار اسد به شمار می‌آید.
روسیه و چین پیش از این دو بار قطعنامه‌هایی که خشونت‌های دولتی در سوریه محکوم می‌کند را وتو کرده بودند.
شبکه‌های خبری الجزیره و العربیه گزارش دادند که احتمال دارد بریتانیا پیش نویس قطعنامه‌ای به شورای امنیت ارائه دهند که طی آن مدت زمان ماموریت ناظران سازمان ملل در سوریه را به مدت ۳۰ روز تمدید کند.
واکنش‌‌‌ها
پس از پایان رای‌گیری در شورای امنیت سازمان ملل متحد بر سر قطعنامه، نمایندگان کشورهای غربی انتقادهای تندی متوجه روسیه و چین ساختند. آنها در انتقادهای خود تاکید کردند که پیش‌نویس ارائه شده، مقدمه مداخله نظامی در سوریه نبود.
نماینده بریتانیا در سازمان ملل متحد گفت که مسکو و پکن در پذیرش مسئولیت خود شکست خوردند. او همچنین روسیه و چین را متهم به سنگ‌اندازی در مسیر فعالیت‌های اکثریت شورای امنیت و حمایت از نظام «سرکوبگر» دمشق کرد.
از سویی سفیر فرانسه تاکید کرد که روسیه و چین تمام فعالیت‌های چند ماه گذشته به منظور دستیابی به راه حلی مسالمت‌آمیز برای بحران سوریه را با شکست مواجه کردند. او گفت که وتوی قطعنامه به نظام بشار اسد اجازه ادامه خشونت را می‌دهد و تمام ابزارهای کوفی عنان برای وارد کردن فشار به منظور اجرای طرح صلح خود را از میان بر می‌دارد.
سوزان رایس نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد هم تاکید کرد که پیش نویس ارائه شده از سوی غرب، هیچ‌گونه زمینه سازی برای مداخله نظامی در سوریه نمی‌کرد. او روسیه و چین را متهم به معطل سازی شورای امنیت کرد.
رایس گفت که قطعنامه ارائه شده، پشتیبانی سیاسی را از ماموریت عنان ارائه می‌داد. او همچنین با اشاره به افزایش خشونت‌ها در سوریه نسبت به استفاده نظام بشار اسد از اسلحه شیمایی علیه معترضان هشدار داد. او گفت که انفجار روز چهارشنبه ساختمان سازمان امنیت ملی سوریه نشان از بحرانی‌تر شدن اوضاع در این کشور دارد.
نماینده آلمان نیز روسیه و چین را متهم کرد که تمام تلاش‌ها برای متحد کردن شورای امنیت در خصوص سوریه را به شکست کشانده‌اند.
در مقابل نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد از مواضع غرب علیه وتو انتقاد کرد. او گفت که پیش‌نویس ارائه شده یک جانبه بود چرا که تهدید به تحریم تنها نظام بشار اسد را هدف قرار داده بود در حالی که هیچ اشاره‌ای به مخالفان نکرده بود. این موضع را نماینده چین هم تکرار کرد.
نمایندگان روسیه و چین در شورای امنیت گفتند که باید تهدید به اعمال تحریم، دو طرف بحران سوریه را در بر گیرد. در همین حال نماینده روسیه گفت که پیش‌نویس قطعنامه، به مداخله نظامی در سوریه اشاره دارد. نمانیده چین هم تاکید کرد که این قطعنامه در صورت تصویب می‌توانست بحران را به کل منطقه منتقل کند.
از سویی بشار الجعفری نماینده سوریه در سازمان ملل متحد از وتوی چینی-روسی پیش‌نویس قطعنامه ارائه شده از سوی غرب، تمجید کرد. او همچنین از محکوم کردن از محکوم کردن فوری دولت سوریه توسط شورای امنیت و محکوم نکردن انفجار روز چهارشنبه ساختمان سازمان امنیت ملی این کشور توسط این شورا، ابراز شگفتی کرد.
مواضع خارج از شورای امنیت
کوفی عنان روز پنجشنبه ناخرسندی خود را از شکست قدرت‌های جهانی در دستیابی به موضعی واحد در خصوص سوریه براز کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، احمد فوزی سخنگوی کوفی عنان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آقای عنان از ناتوانی شورای امنیت در اتحاذ موضعی واحد و قاطع که امید دستیابی به آن را داشت بسیار ناخرسند است. او معتقد است هنگامی که اعضای شورای امنیت همچون یک فردی واحد حرکت کنند، صدایشان رسا‌تر خواهد بود.»
از سویی کاخ سفید وتوی روسی-چینی قطعنامه شورای امنیت در خصوص سوریه را محکوم کرد. جی کارنی سخنگوی کاخ سفید با صدور بیانیه‌ای اظهار داشت: «بسیار متاسفیم. این به معنی آن است که نباید مدت زمان فعالیت ناظران سازمان ملل در سوریه را تمدید کرد.»
ویلیام هیگ وزیر امور خارجه بریتانیا هم گفت که از وتوی چینی-روسی نه می‌توان دفاع کرد نه می‌توان آن را توجیه کرد. او در ادامه گفت: «هنگامی که زمان تحرک برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه رسید، خود را کنار کشیدند و به مردم سوریه در سخت‌ترین شرایطش پشت کردند.»
وزیر امور خارجه بریتانیا افزود: «معتقدم که روسیه و چین بهای خطرناکی به خاطر دیپلماسی و سیاست‌های خود را خاورمیانه پرداخت خواهند کرد.»
شدت گرفتن درگیری‌ها در دمشق
این تحولات در حالی است که درگیری‌ها در این کشور میان مخالفان مسلح و نیروهای دولتی به ویژه در پایتخت شدت گرفته است.
در کنار اخباری که از فرار صدها نفر از غیر نظامیان از دمشق منتشر شده است، یک منبع امنیتی لبنانی به خبرگزاری رویترز گفته است که در ۲۴ساعت گذشته، حدود ۲۰هزار سوریه به لبنان گریختند.
از سوی دیگر مخالفان سوری تصاوری در شبکه اینترنت منتشر کردند که کنترل دو پاسگاه مرزی را توسط آنها نشان می‌دهد. یکی ازپاسگاه باب الهوا نام دارد که میان سوریه و ترکیه است و دیگری آل بوکمال میان سوریه و عراق است. این نخستین بار است که مخالفان بشار اسد موفق به کنترل ایستگاه‌های مرزی می‌شوند.