جمعه شب گذشته دوم مرداد، چهل و یکمین دوره از جشنواره «اوهرسکه هرادیشته» در شرق جمهوری چک با حضور میکا کوریسماکی و دیگر میهمانان بینالمللی افتتاح شد.
شهر اوهرسکه میزبان بزرگترین فستیوال غیررقابتی فیلم در جمهوری چک است که هر سال در کنار نمایشهای ویژه، منتخبی از فیلمهای روز سینمای جهان را بر مبنای تم سالانه انتخابی خود روی پرده میبرد و علاوه بر آن به طور جدی با رویکردهای نو و با تمرکز بر مضامین جذاب، به سینمای کلاسیک اروپا و آمریکا میپردازد.
سیاستهای این جشنواره با نگاه غالب در اکثر جشنوارههای دنیا متفاوت است. در حالی که فستیوالهای فیلم عمدتا بر خبرسازی و حواشی ستارگان و سینماگران و فیلمها متمرکزند و فرش قرمز برایشان معنا و اهمیت ویژهای دارد، این جشنواره عمدتا به منظور ایجاد یک جشن دلپذیر برای سینمادوستان واقعی تدارک دیده میشود و مخاطبان آن، کسانی هستند که سینما را به طور جدی دنبال میکنند و بیش از آن که به فکر امضا گرفتن از سینماگران و یا گرفتن عکسهای یادگاری با آنها باشند، مشتاق رویارویی و پرسش و پاسخهای جدی با نامهای بزرگ سینما و تماشای آثار آنها با حضور خودشان هستند. از همین روست که جشنواره، حتی عنوان فستیوال را روی خود ندارد و نام اصلیاش «فیلم سامر اسکول» یا مدرسه تابستانی فیلم است؛ عنوانی که باعث میشود بسیاری از کسانی که در جستجوهای اینترنتی به آن بر می خورند به اشتباه تصور کنند که این واقعا یک مدرسه تابستانی سینماست.
اما اینها تنها بخشی از جذابیتهای این جشنوارهاند. تقدیر و بزرگداشت چهرههای برتر سینمای دنیا و مرور آثارشان هرساله یکی از مهمترین جاذبههای این فستیوال سینمایی است که «سینهفیل»های بسیاری را از سرتاسر کشور و حتی کشورهای همسایه به این شهر کوچک در ایالت زلین میآورد. تنها در پنج سال گذشته بزرگانی همچون عباس کیارستمی، تری گیلیام، بلا تار، امیر کوستوریتسا، کن لوچ، پیتر گرینوی، میکا کوریسماکی، ایشتوان ژابو، کارلوس سائورا، گادفری رجیو و بسیاری دیگر در این جشنواره حضور داشتهاند و جایزه یک عمر دستاورد هنری به آنها اهدا شده.
محسن مخملباف، فیلمساز صاحبنام ایرانی یکی از سینماگرانی است که امسال در همین چارچوب از او دعوت شده تا جایزه یک عمر فعالیت حرفهای به او اهدا گردد و در روز دوشنبه هفته بعد نیز در یک مستر کلاس در جمع علاقمندان و دانشجویان حاضر شود. در حاشیه این بزرگداشت چهار فیلم بایسیکل ران، سلام سینما، گبه و پرزیدنت از وی به نمایش در میآیند. پرزیدنت برنده هوگوی طلایی جشنواره شیکاگو و نامزد بهترین فیلم جشنواره لندن، آخرین فیلم محسن مخلملباف است که در سال ۲۰۱۴ برای نخستین بار در جشنواره ونیز به نمایش در آمد.
میکا کوریسماکی دیگر چهره نامدار سینماست که امسال در شب افتتاحیه جشنواره حضور داشت و تا سه روز دیگر در سالنهای سینمای فستیوال، پس از نمایش فیلمهایش در جلسات پرسش و پاسخ با تماشاگران حاضر خواهد شد.
هرسال سینمای یک کشور در فوکوس جشنواره قرار میگیرد و فنلاند انتخاب امسال جشنواره است. در این بخش هشت فیلم از میکا کوریسماکی، منتخبی از فیلمهای میکو نیسکانن فیلمساز برجسته فنلاندی و مجموعهای نادر از آثار کلاسیک کمتر دیده شده سینمای فنلاند به نمایش در میآید.
دوستداران سینمای اکشن و فانتزی در این دوره از جشنواره شاهد نمایش فیلمهایی زیر عنوان «منتخبی از فیلمهای تولیدات کانن» خواهند بود. نیروی دلتا و چاک نوریس، رویای مرگ و چارلز برانسون، قطار فرار کرده و جان وویت بخشی از عناوین جذاب این مجموعه اند.
بخش بزرگداشت سینماگران کلاسیک، امسال به اورسون ولز اختصاص دارد . در این بخش نسخههای ترمیم شده هفده عنوان از فیلمهایی که ولز به عنوان بازیگر در آنها حضور داشته – از جمله نشانی از شر، جین ایر، سفر به درون ترس، مرد سوم و امبرسونهای باشکوه – به نمایش در میآید.
میدان بزرگ مرکزی شهر محل سینمای روباز جشنواره است که هر شب پس از تاریک شدن هوا، یک یا دو فیلم به طور رایگان برای تماشاگران به نمایش در میآید. مهمترین جذابیت سینمای روباز جشنواره این است که فیلمهای صامت به نمایش در آمده درآن با اجرای زنده موسیقی متن همراه است.
صد سالگی تکنی کالر موضوع دیگری است که امسال مورد توجه جشنواره قرار گرفته است و هشت فیلم برجستهای که به این شیوه فیلمبرداری شدهاند-ماجراهای رابین هود (مایکل کورتیز) ستارهای متولد میشود (ویلیام ولمن)، شبح اپرا، جادوگر شهر از، مرد آرام، آواز در باران، نارکیسوس سیاه (مایکل پاول) و به بهشت واگذارش کن- در این بخش به روی پرده میروند.
سینمای سیاسی دهه شصت و هفتاد ایتالیا با نمایش۱۳ فیلم در بخش «پلیس، عدالت و مافیا!» مرور میشود. در این بخش آثاری از فرانچسکو رزی، جولیانو مونتالدو، الیو پتری، دامیانو دامیانی از جمله فیلمهای سالواتوره جولیانو، ماجرای ماتئی و ساکو و وانزتی به نمایش در میآیند. ظاهرا ایده ایجاد این برنامه واکنشی است به فوت فرانچسکو روزی در ماههای گذشته. اما به جز این، چند دهه توجه جدی و بیوقفه جشنواره کارلووی واری به سینمای سیاسی روز ایتالیا – حتی در سالهای اخیر- نشان میدهد که نگاه دستاندرکاران جشنوارههای جمهوری چک به این سینما یک نگاه ویژه است.
مرور سینمای صامت هیچکاک نیز با نمایش نه فیلم او که در فاصله سال های ۱۹۲۵ تا ۱۹۲۹ ساخته شدهاند بخش دیگری سینمای کلاسیک امسال جشنواره را شکل میدهد.
روز اول آگوست در اوهرسکه هرادیشته در شرق جمهوری چک- شهری که از نظر مسافت به وین اتریش نزدیکتر است تا پراگ- چهل و یکمین دوره از جشنواره با برپایی مراسم اختتامیه به کار خودپایان میدهد.