آنکتاد: کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران

رادیو فردا- گزارش سال ۲۰۱۵ سازمان «آنکتاد»، که عصر چهارشنبه منتشر شد، نشان می‌دهد که سهم ایران از سرمایه‌گذاری خارجی در جهان باز هم کمتر شده است. محمد ضرغامی در گفت‌وگو با فریدون خاوند از تحولات سرمایه‌گذاری‌های خارجی در جهان به روایت آخرین گزارش سازمان «آنکتاد» پرسیده است.

کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران؛ گفت‌وگوی محمد ضرغامی با فریدون خاوند

فریدون خاوند: «آنکتاد»، که مخفف نام انگلیسی «سازمان تجارت و توسعه ملل متحد» است، هر سال در ماه ژوئن گزارش بسیار مهمی منتشر می‌کند درباره تازه‌ترین تحولات و داده‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در جهان.

گزارش ۲۰۱۵ این سازمان نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۴ حجم سرمایه‌گذاری خارجی در دنیا نسبت به سال پیش از آن با شانزده درصد کاهش تنزل پیدا کرده و به حدود ۱۲۰۰ میلیارد دلار رسیده است؛ آنهم به دلایل مختلف از جمله در جا زدن رشد جهان و بالا رفتن خطرهای ژئوپولیتیک.

ولی آنچه که در این گزارش بیش از همه جلب توجه می‌کند، جایگاه مسلط کشور‌های در حال توسعه است هم در نقش صادرکننده سرمایه و هم به عنوان دریافت‌کننده سرمایه. گذشت آن روزگاری که شرکت‌های چندملیتی فقط غربی بودند. حالا چند ملیتی‌های چینی، هندی، کره‌ای، آفریقای جنوبی، برزیلی و غیره بیش از بیش در این جا و آنجا، از جمله در اروپا و آمریکا سرمایه‌گذاری می‌کنند.

از طرف دیگر می‌بینیم که در سال ۲۰۱۴، ۵۵ درصد سرمایه‌گذاری خارجی هم در کشورهای در حال توسعه انجام گرفته و به خصوص چین به مهم‌ترین کشور جذب‌کننده در دنیا بدل شده است. می‌بینیم که اقتصاد جهانی درگیر تحولاتی بسیار مهم است.

در مورد ایران، سازمان «آنکتاد» از کاهش سرمایه‌گذاری خارجی خبر می‌دهد. چرا این کاهش رخ داده است؟

در سال ۲۰۱۲، سرمایه‌گذاری خارجی در ایران به چهار میلیارد و ۶۶۲ میلیون دلار رسید، ولی این حجم از سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۱۳ سی و چهار صد سقوط کرد و در سال ۲۰۱۴ هم، دوباره با یک سقوط ۳۱ درصدی، رسید به دو میلیارد و ۱۰۵ میلیون دلار. به عبارت دیگر از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴، سرمایه‌گذاری خارجی در ایران از نصف هم کمتر شده.

این پرسش پیش می‌آید که چرا با وجود روی کار آمدن دولت حسن روحانی و تفاهم نامه ژنو، خارجی‌ها کمتر در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند. در واقع این کاهش تعجب‌برانگیز نیست، چون ادامه منطقی تحریم‌ها است و سرمایه‌گذاران منتظرند ببینند سرنوشت نهایی گفت‌وگوهای هسته‌ای به کجا می‌کشد تا در مورد ایران تصمیم بگیرند.

آیا با حصول توافق نهایی در مورد پرونده هسته‌ای ایران، سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور واقعاً بیشتر می‌شود؟

رفع تحریم‌ها شرط لازم برای ورود انبوه سرمایه‌گذاری‌های خارجی به ایران است، ولی شرط کافی نیست. باید موانع موجود در فضای کسب و کار ایران هم کم بشود.