دولت افغانستان در پی اخراج گروهی افغانی در روز چهارشنبه، از اخراج اتباع این کشور از ايران انتقاد کرد و آن را موجب بروز يک «فاجعه انسانی» دانست.
دولت ايران گفته است که قصد دارد تمام يک و نيم ميليون مهاجر غيرقانونی افغان را از ايران اخراج کند، چرا که غالب آنها به دلايل اقتصادی در ايران سکنی گزيده اند.
ايران همچنين سعی دارد ۹۰۰ هزار پناهنده قانونی افغان را به بازگشت به کشورشان ترغيب کند.
گفته می شود بسياری از اين مهاجران هيچ خانه و زندگی ای در افغانستان ندارند و اجبار در بازگشت آنها به افغانستان مساوی با زندگی در خيابان ها در اين سرمای زمستان خواهد بود.
يک مقام افغان در مرز ايران گفت: «که روز چهارشنبه حدود ۲۲۰ نفر افغان از ايران اخراج شده اند. ايران غالبا مهاجران غير قانونی افغان را به صورت گروه های کوچک از کشور اخراج می کند و به افغانستان باز مي گرداند و اين اولين گروهی بودند که در سال ۲۰۰۸ از ايران اخراج شدند».
اما اين اخراج اين بار اعتراض نامعمولی را از سوی وزارت خارجه افغانستان که همواره به سبب عدم حمايت کافی از افغانی های مهاجر در کشورهای همسايه، مورد انتقاد بوده، موجب شده است.
سلطان باهين، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان، که در کابل با خبرنگاران گفت و گو می کرد، ضمن اشاره به تلفات سرما در روزهای اخير گفت:« ادامه اخراج پناهنده های افغانی از ايران، يک فاجعه بشری را موجب خواهد شد و مشکلات بزرگی را در اين سرمای هوا بوجود خواهد آورد.»
وی افزود:«اين عمل به روابط دوستانه دو کشور لطمه می زند و دولت و مردم افغانستان را نگران می کند.»
پناهندگان افغانی؛ از دهه هشتاد تا به امروز
در سال های پس از جنگ، در ميانه دهه نود ميلادی، افغانستان بيشترين تعداد پناهنده در جهان را داشت: ۸ ميليون نفر در بيش از ۷۰ کشور مختلف در سراسر جهان.
پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱، ميليون ها افغانی ها به کشور خود بازگشتند، گرچه هم اکنون دو ميليون از آنها در کشور همسايه يعنی پاکستان زندگی می کنند.
اولين موج مهاجرت افغان ها به ايران در سال ۱۹۸۰ آغاز شد و از آن پس روز به روز به تعداد پناهجويان افغانی افزوده شد.
ايران افغانی ها را در کمپ های ويژه ای که ساخته بود جای داد و رفته رفته بسياری از افغانی ها وارد شهرهای بزرگی چون تهران و مشهد شدند و در اين شهرها به کار پرداختند. مشاغلی چون بنايی تا سال های متمادی توسط مهاجران افغانی انجام می شد و غالب ديگر مهاجران افغان هم در صورت خوش شانسی شغلی در همان رده ها به دست می آوردند.
امکان يافتن مشاغلی از اين دست و مشکلات و جنگ های داخلی افغانستان باعث شد که سيل مهاجرت به ايران گسترش يابد و جامعه افغانی در ایران از نيمه دهه هشتاد ميلادی به اين سو به شدت گسترش يابد.
پس از سقوط طالبان و برقراری آرامش نسبی بيشتر در افغانستان، ايران پروژه ای را آغاز کرد که طی آن قصد داشت ميليون ها مهاجر افغانی را ظرف هجده ماه به اين کشور بازگرداند .
اين امر با فشار دولت ايران و سختگيری های بيشتر در قبال مهاجران افغان آغاز شد تا آنها را به بازگشت ترغيب کند.از جمله اين اقدامات، لزوم پرداخت پول برای هزينه تحصيل فرزندان افغان ها،عدم اجازه برای بيمه درمانی، تنظيم قرارداد اجاره خانه تنها با اجازه و تائيد دولت و بالاخره عدم اجازه برای افتتاح حساب بانکي، از جمله فشارهای دولت ايران برای بازگردانی مهاجران افغانی است.