ارزيابی تازه اداره اطلاعات انرژی آمريکا درباره ايران

بندر خارگ

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در تازه‌ترین گزارش خود در مورد ایران گفته است که تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۱۱ در حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه است که بخاطر فرسودگی و کهنگی چاه‌ها سالانه ۴۰۰ الی ۷۰۰ هزار بشکه از تولید نفت ایران کاسته می‌شود. ایران کاهش ۴۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت خود را تایید کرده است.

برپایه این گزارش، ایران برای تثبیت تولید نفت، نیاز به حفظ و بهبود ساختارهای تکنیکی ازدیاد برداشت از مخازن نفت، از جمله تزریق گاز به میدان‌های نفتی دارد، اما باتوجه به نیاز فزاینده داخلی ایران به گاز این امر نیز با مشکلاتی روبروست.

یکی دیگر از ابزارهای افزایش تولید نفت از میدان‌های کهنه که طبق گزارش‌ها ۸۰ درصد از چاه‌های نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و دچار افت فشار نفت هستند، نصب پمپ‌های درون چاهی است که در فهرست اقلام تحریمی آمریکا برای فروش به ایران قرار دارد.

به تازگی هرمز قلاوند مدیر عامل شرکت مناطق نفت خیز جنوب در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر یکی از مشکلات کاهش تولید نفت ایران را کمبود پمپ‌های درون چاهی عنوان کرد.

به گفته وی، هم اکنون ۳۰ میدان نفتی در خوزستان نیاز به تزریق گاز دارند که تنها در ۱۰ میدان نفتی تزریق گاز طبیعی انجام می‌شود.

طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ایران در سال ۲۰۱۰ به میزان ۱۴۷ میلیارد متر مکعب گاز در سال تولید کرده که ۱۴۴ میلیارد متر مکعب آن به مصرف داخلی رسیده است. ایران تا ۱۰ سال آینده بطور متوسط شاهد افزایش سالانه ۷ درصدی مصرف داخلی گاز خواهد بود.

این گزارش در ادامه می‌گوید که صادرات نفت خام ایران در شش ماه نخست سال جاری به طور متوسط ۲ میلیون و ۲۵۸ هزار بشکه در روز بوده است که چین، اتحادیه اروپا، ژاپن، هند و کره شمالی بعنوان عمده خریداران نفت ایران به ترتیب ۵۴۳، ۴۵۰، ۳۴۱، ۳۲۸ و ۲۲۴ هزار بشکه در روز از ایران نفت خریده‌اند.

این درحالی است که محمد علی خطیبی نماینده ایران در اوپک، ماه گذشته اعلام کرد که برخلاف گزارش اوپک، جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی ۲ میلیون و ۵۸۳ هزار صادرات نفت داشته است.

سازمان کشورهای تولید کننده نفت، اوپک، در گزارش تیرماه خود اعلام کرده بود که ایران در سال گذشته میلادی ۲ میلیون و ۲۴۶ هزار بشکه در روز صادرات نفت داشته است، آماری که با گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز همخوانی دارد.

«سرعت لاک پشتی تکمیل پالایشگاه‌ها»

برپایه این گزارش، ایران در حال حاضر ساخت ۶ پالایشگاه جدید با ظرفیت پالایش بیش از یک میلیون بشکه در روز را در دستور کار دارد، اما با توجه به مشکلات مالی، پیشرفت بسیار اندکی در پیشبرد پروژه‌های ساخت پالایشگاه حاصل شده است.

ایران بعنوان دومین مصرف کننده بزرگ نفت خاورمیانه، در سال ۲۰۱۰ روزانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام مصرف داخلی داشته که نسبت به سال قبل آن رشد ۱۰ درصدی داشته است. کل ظرفیت پالایشگاهی ایران در ژانویه سال ۲۰۱۱ روزانه یک و نیم میلیون بشکه نفت بوده است که در ۹ پالایشگاه موجود در ایران انجام پذیرفته است.

این گزارش در ادامه می‌گوید که تحریمات امریکا باعث شده است که ایران برای کاهش مصرف بنزین، متوسل به لغو یارانه‌های انرژی شود، اقدامی که باعث جهش فزاینده قیمت بنزین شده، اما به میزان قابل توجهی مصرف داخلی بنزین را کاهش داده است.

ایران در سال ۲۰۱۰، روزانه ۴۰۰ هزار بشکه مصرف بنزین داشته که نسبت به سال ۲۰۰۹ به میزان ۴ درصد کاهش داشته است، با اینهمه، ظرفیت پالایشگاهی ایران بازهم جواب ده مصرف داخلی بنزین نیست. این کشور در سال گذشته میلادی ۷۸ هزار بشکه واردات بنزین داشته است.

ایران از ماه دسامبر سال گذشته، طرح هدفمندسازی یارانه‌ها را اجرا کرد که بر پایه آن، قیمت برخی اقلام مصرفی، از جمله بنزین افزایش یافت. با اجرای این طرح، قیمت یک لیتر بنزین از ۱۰ سنت (۱۰۰ تومان) به ۴۰۰ تومان بنزین سهمیه‌ای (۶۰ لیتر برای هر نفر) و ۷۰۰ تومان بنزین بنزین آزاد افزایش یافت.

این گزارش با اشاره به حادثه اخیر انفجار واحد بنزین سازی پالایشگاه آبادان بخاطر نشت گاز در حین مراسم بازگشایی آن توسط محمود احمدی‌نژاد اشاره کرده و می‌گوید که تعمیر و راه اندازی مجدد این واحد چهار ماه طول کشیده است.

در رابطه با گفته ایران مبنی بر افزایش ظرفیت پالایشگاهی برای صادرات بنزین، این گزارش می‌گوید که اگر ایران بتواند بر مشلات تکنیکی و مالی این پروژه‌ها فائق آید، حداقل تا سال ۲۰۱۵ به صادرکننده بنزین تبدیل خواهد شد.

ایران واردکننده گاز

این گزارش در ادامه می‌نویسد، ایران در سال جاری در پی تکمیل خط لوله دولت آباد-هاشم‌نژاد، واردات گاز از ترکمنستان را به ۳۱ میلیون متر مکعب در روز افزایش داده (۱۰ میلیارد متر مکعب در سال) است. ایران هم اکنون کمتر از ۲۵ میلیون متر مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند که با احتساب صادرات جزئی روزانه ۷۰۰ هزار متر مکعب گاز به ارمنستان بعنوان دومین وارد کننده گاز ایران، کفه ترازوی واردات گاز ایران پایین‌تر از صادرات آن قرار می‌گیرد.