ژاپن بدنبال الگوی ایتالیایی؛ پنج نخست‌وزیر در چهار سال

هشت ماه پس از کسب قدرت در ژاپن، يوکيو هاتوياما نخست وزير سابق ژاپن، بدليل کاهش حمايت پارلمانی ، ناگزير از واگذاری منصب رياست دولت به نائوتو کان گرديد. کان در دولت سابق عهده دار وزارت دارايی بود. با تغيير هاتوياما، کان پنجمين نخست وزيری است که طی چهار سال گذشته رياست دولت را در آن کشور عهده دار ميشود.

هاتو ياما در ابتدای کار، در کشور سنت گرای ژاپن، از ۷۲ در صد حمايت رای دهندگان بر خوردار بود. تعلل در حل مشکلات داخلی و خارجی، از جمله ايجاد اشتغال کافی برای جوانان و همچنين کوتاهی در مديريت انتقال پايگاه نظامی امريکا در اوکيناوا به محلی تازه، ميزان محبوبيت نخست وزير سابق را طی آخرين روزهای رياست دولت به ۱۷ در صد کاهش داد.

بيکاری جوانان

نارضايی های فزاينده از دولت سابق بيشتر ناشی از سرخوردگی جوانان ژاپنی و بخصوص افزايش بيکاری نزد آنها بود. نسبت بيکاری در ميان جوانان ژاپنی بيشتر از بيکاری در گروههای ميان سال است.

اگرچه بخشی از مشکل عدم تناسب بيکاری در آن کشور، ناشی از مديريت سنتی در ژاپن و پرهيز واحد های توليدی و خدمات از اخراج کارکنان قديمی است، با اين وجود، انتظار ميرفت که دولت گذشته در جهت ايجاد فرصت های تازه اشتغال به نتايج بهتری دست يابد.

جمعيت ژاپن بصورت مستمر در حال پيرتر شدن است و جوانان به تدريج در حال از دست دادن اميد به آينده. در نتيجه رکود اقتصادی سالهای اخير، از ميزان رشد اقتصادی در ژاپن کاسته شده و دولت بمنظور تامين هزينه های جاری مجبور به اخذ وامهای بيشتر شده است. ميزان بدهی های دولت ژاپن به نسبت توليد ناخالص ملی، اينک بيشتر از هر کشور پيشرفته ديگری در جهان است. ادامه اين شرايط در ژاپن که دارای دومين اقتصاد بزرگ جهان است ميتواند به بروز عوارض ناگواری در بقيه دنيا منجر شود.

فساد اداری

نخست وزير سابق که بدليل در اختيار داشتن رهبری حزب ليبرال ژاپن هشت ماه قبل رياست دولت را در آن کشور بدست آورده وعده داده، که چهره سياسی ژاپن را تغيير خواهد داد و تدريجا قدرت دولت را کاهش داده و آنرا به مردم منتقل خواهد کرد.

او همچنين وعده داده بود که با فساد اداری مقابله خواهد کرد و در تصميم گيری های سياسی قاطعيت بيشتری نشان خواهد داد. آشکار شدن چند مورد فساد مالی منصوب به نزديکان او در دولت و همچنين تعلل و ترديد در اتخاذ تصميمات سياسی، موقعيت او را نه تنها نزد رای دهندگان که مابين اعضاء حزب نيز ليبرال دمکرات نيز بشدت کاهش داد.

دولت بی ثبات

تغييرات سريع دولت، در کشور ژاپن عارضه سياسی نسبتا کم سابقه ای است. از زمان جنگ جهانی دوم تا چهار سال قبل دولت هايی که حزب ليبرال دمکرات تشکيل ميداند نسبتا ماندگار و انتقال قدرت در داخل حزب حاکم بصورت آرام انجام ميشد. اينک بنظر ميرسد، ژاپن از لحاظ تشکيل دولتهايی با عمر کوتاه، از همان شرايطی رنج ميبرد که ايتاليا تا ده سال پيش دچار بود.

يکی از عوارض تشکيل دولتهای کوتاه مدت از دست رفتن اعتماد عمومی نسبت به ساختار قدرت و اعتبار عمومی دولت است. بعلاوه فرصت برنامه ريزی بهتر و اجرای طرحهای اساسی، بدليل تغيير سريع مديريت و جابجايی در سطوح بالای تصميم گيری نيز در دولتهای بی ثبات از دست ميروند.

احساس همين نگرانی، و ترس از پشت کردن مردم به دولت موجب شد که نخست وزير تازه، چند ساعت پس از در اختيار گرفتن مسئوليت اداره دولت، مردم ژاپن را مورد خطاب قرار داده و خواستار حمايت آنها بشود.

حقه انتخاباتی

طی چهار سال اخير، مردم ژاپن که از انضباط سياسی قابل ملاحظه ای برخوردارند، بيش از پيش از دولت های وقت فاصله گرفته اند و از ميزان اعتماد آنها به مسئولان دولتی کاسته شده است. نخست وزير تازه وعده داده است که اعتماد عمومی را به دولت باز خواهد گرداند. او همچنين اعلام داشته که در ماه ژوئيه انتخابات پارلمانی را برگزار خواهد کرد.

در جبهه مخالف حزب حاکم، سادازاکو تانيگاکی رهبر حزب ليبرال دمکرات، ضمن رد وعده های رييس دولت تازه، مدعی شد که تغيير رييس دولت در فاصله اندکی پيش از برگزاری انتخابات پارلمانی، يک اقدام تاکتيکی برای پوشاندن عدم محبوبيت حزب حاکم و ناموفق ماندن برنامه های آن است.

طی سخنان تندی که پس از انتصاب رييس دولت تازه در پارلمان ژاپن بزبان آورد، تانيگاکی ياد آور شد که نخست وزير تازه، بعنوان وزير دارايی سابق و معاون نخست وزير در تمام کوتاهی های دولت گذشته شريک است و از اين لحاظ نميتواند منبع اميد تازه برای مردم ژاپن تلقی شود.

در صورت بدست نيامدن اکثريت روشن توسط هر يک از دو حزب بزرگ ژاپن طی انتخابات پارلمانی ماه آينده، و در نتيجه تشکيل يک دولت نيم بند ديگر در آن کشور، دومين اقتصاد بزرگ دنيا در مسير بی ثباتی سياسی و گسيختگی اجتماعی بيش از پيش قرار خواهد گرفت.