زندگی نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش چهارم)- شیفته نواب صفوی

  • مراد ویسی
در بخش پیشین تحصیلات شش ساله دوره ابتدایی آقای خامنه‌ای را در دارالتعلیم دیانتی مشهد بررسی کردیم و حالا به نحوه ورود او به حوزه علمیه مشهد می‌پردازیم.

آیت الله خامنه‌ای آن گونه که خود می‌گوید بخشی از دروس مقدماتی مذهبی را نزد پدرش خوانده است. وی پس از پایان دوره شش ساله ابتدایی به مدرسه سلیمان خان که بخشی از حوزه علمیه آن زمان مشهد بوده می‌رود.

مدرسه سلیمان خان در دوران سلسله قاجاریه و در دوره سلطنت فتحعلی‌شاه تاسیس شده و موسس آن فردی بوده به نام سلیمان خان اعتضادالدوله. افرادی که در سال های اخیر از مدرسه سلیمان خان بازدید کرده‌اند تایید می‌کنند که یادمانی از دوران حضور آقای خامنه‌ای در این مدرسه نصب شده است.

آیت‌الله خامنه‌ای در خاطراتش که در سایت اینترنتی او منتشر شده می‌گوید: آشنایی‌اش با سیاست در همین مدرسه سلیمان خان و در جریان سفر نواب صفوی، رهبر فداییان اسلام، به مشهد در سالهای اول دهه ۳۰ بوده است.


Your browser doesn’t support HTML5

مروری بر زندگی آیت‌الله خامنه‌ای (بخش چهارم)



تاثیرپذیری از نواب صفوی

آقای خامنه‌ای می‌گوید در جریان آن سفر دو روز متوالی، یک بار در مدرسه سلیمان خان و روز بعد در مدرسه نواب پای سخنرانی نواب صفوی نشسته و از او بسیار تاثیر پذیرفته و شیفته او شده است.

آقای خامنه‌ای پس از مدتی تحصیل در مدرسه سلیمان خان چون برادر بزرگترش محمد در مدرسه نواب بوده و به نوعی امور درسی آقای خامنه‌ای را نیز رتق و فتق می‌کرده از مدرسه سلیمان خان به مدرسه نواب نقل مکان می‌کند. مدرسه نواب نسبت به مدرسه سلیمان خان مدرسه بزرگتری بوده و آقای خامنه‌ای دروس پایه سطح را دراین مدرسه تحصیل می‌کند که این دوره مصادف با دوره نوجوانی و آغاز دوره جوانی او است.

آیت الله خامنه‌ای خود می‌گوید دروس سطح حوزه را در سال ۱۳۳۶ به پایان رسانده و سپس در درس خارج آیت‌الله العظمی میلانی شرکت کرده است. آیت‌الله میلانی از علمای آذربایجانی‌الاصل مقیم مشهد بود و آقای خامنه‌ای نیز آذربایجانی‌الاصل بود و بعد‌ها نیز که به قم رفت در مدرسه حجتیه که متعلق به آیت‌الله حجت، از مراجع تقلید آذری مقیم قم بود، سکنی گزید.

سفر به نجف و تحصیل در قم

آقای خامنه‌ای همچنین در سال ۱۳۳۶ سفری به نجف داشته و آن گونه که خود می‌گوید قصد داشته در نجف بماند اما پدرش با ماندن او در نجف مخالفت کرده است. آقای خامنه‌ای سرانجام در اواخر سال ۱۳۳۷ و در ۱۹ سالگی برای تحصیل به قم می‌رود و در مجموع پنج سال یعنی از سال ۳۷ تا ۴۳ در قم تحصیل کرده، اگرچه این مدت را کامل در قم نبوده و بین مشهد و قم در حال آمد و شد بوده است.‌‌ همان گونه که گفته شد آقای خامنه‌ای در هنگام ورودش به حوزه علمیه قم در مدرسه حجتیه مستقر شد و حجره گرفت.

محمدجواد حجتی کرمانی که در آن زمان در همین مدرسه با آقای خامنه‌ای نشست و برخاست داشته در خاطرات خود می‌گوید برای اولین بار آقای خامنه‌ای را در کنار حوض این مدرسه دیده است.

نزدیک‌ترین دوست

علی اکبر ناطق نوری نیز در خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ شده می‌گوید در آن زمان آقای خامنه‌ای را در مدرسه حجتیه دیده است. علی اکبر ناطق نوری می‌نویسد نزدیک‌ترین دوست آقای خامنه‌ای در آن مدرسه شیخ حسین ابراهیمی دینانی بود که بعد‌ها لباس روحانیت را کنار گذاشت و حالا به نام دکتر ابراهیم دینانی معروف است که از اساتید شناخته شده فلسفه و حکمت در ایران به شمار می‌رود.

از هم دوره‌ای‌های دیگر آقای خامنه‌ای در مدرسه حجتیه می‌توان از هادی خسروشاهی و نیز عبدالحسین معزی نام برد. عبدالحسین معزی موقعی که آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری جمهوری اسلامی رسید از نزدیکان وی در بیت رهبری شد و حالا نیز به عنوان نماینده آیت‌الله خامنه‌ای، در لندن مرکز اسلامی انگلیس را اداره می‌کند.

خود آقای خامنه‌ای می‌گوید در قم در دروس فقه و اصول آیت‌الله خمینی، آیت‌االله شیخ مرتضی حائری و نیز آیت‌الله بروجردی که آن زمان مرجع عام شیعیان بوده شرکت کرده و فلسفه را نیز نزد حسین طباطبایی معروف به علامه طباطبایی خوانده است.

هم‌دوره‌ای‌های آقای خامنه‌ای در قم نظیر حجتی کرمانی و ناطق نوری تایید می‌کنند که وی در حجره‌اش اهل حافظ خوانی بوده و طلبه‌ای خوش مشرب به شمار می‌رفته اما کسی درباره اینکه وی از شاگردان برجسته اساتید خود در آن دوران بوده باشد سندی ارائه نکرده است.
در بخش آینده به بررسی سوابق مبازراتی آیت الله خامنه‌ای در دهه ۱۳۴۰ می‌پردازیم.