شهبانو فرح پهلوی در گفتوگو با رادیو فردا، در واکنش به ادعای سخنگوی دولت جمهوری اسلامی درباره خروج جواهرات سلطنتی از ایران، تأکید کرد که همه این جواهرات در گنجینه بانک مرکزی ایران قرار دارد.
ملکه پیشین ایران میگوید دیماه ۱۳۵۷ و هنگام خروج از کشور، او بخش بزرگی از جواهرات شخصیاش را هم در «گنجههای کاخ نیاوران» برجای گذاشت.
فرح پهلوی افزود: «با خودم پوتینهایم را آوردم اما حتی تنها نیمتاجی را که متعلق به خودم بود که الماس و فیروزهنشان بود، گذاشتم ایران و آمدم.»
به گفته او، «در آن حالت روحی که بودم، گفتم این نیمتاج را میگذارم باشد در کاخ نیاوران، اگر برگشتم آن را [بر سر] میگذارم و اگر برنگشتم، هیچ وقت نمیخواهم نیمتاج بگذارم.»
روز دوشنبه توئیت علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی، درباره خروج جواهرات سلطنتی از ایران به دست محمدرضا شاه پهلوی و شهبانو فرح جنجالآفرین شد.
آقای جهرمی در این توئیت ادعا کرد که شاه و شهبانو به هنگام ترک کشور، بخشی از جواهرات خزانه بانک مرکزی ایران از جمله تاج معروف «پهلوی» و تاج «شهبانو» را با خود بردند.
ادعای سخنگوی دولت جمهوری اسلامی در حالی مطرح میشود که بنابر مصوبه مجلس شورای ملی در سال ۱۳۱۶ خورشیدی، جواهرات ملی ایران به عنوان پشتوانه اسکناس کشور، به موزه جواهرات ملی، زیر نظر بانک مرکزی ایران، منتقل شد.
در این گنجینه تاج شاهان قاجار موسوم به «تاج کیانی»، تاج شاهان پهلوی موسوم به «تاج پهلوی» و تاج شهبانو فرح پهلوی در مراسم تاجگذاری سال ۱۳۴۶ معروف به «تاج شهبانو» نگهداری میشوند.
تیرماه امسال، خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، در گزارشی درباره خزانه سلطنتی ایران، از تاجهای یادشده نیز نام برده بود که در موزه جواهرات ملی بانک مرکزی نگهداری میشوند.
ملکه پیشین ایران میگوید: «تعجبی ندارد این آقایان این حرفها را بزنند، ولی یک کسی رسمی این حرفها را بزند، [جای شگفتی است].»
او همچنین توضیح داد که در دوران پیش از انقلاب ۱۳۵۷، در مواردی که برای مراسمی رسمی نیاز به خروج جواهرات از گنجینه بانک مرکزی بود، این اقلام تحت تدابیر شدید امنیتی از بانک مرکزی به کاخ منتقل میشدند و بعد از مراسم هم به همراه نگهبانان بانک بازگردانده میشدند.
واکنشها به «ادعای مهمل»
در واکنش به نوشته بهادری جهرمی، شماری از پژوهشگران و کارشناسان حوزه تاریخ در شبکههای اجتماعی، اظهارات وی را «مهمل، دروغ، حاکی از بیسوادی» او توصیف کردهاند.
وحید بهمن، پژوهشگر تاریخ، در پاسخ به سخنگوی دولت رئیسی نوشت: «همینجا اعلام میکنم با توجه به اسناد و دفاتر و صورتجلسههای خزانه ملی، دقیقا نام و تصویر و شماره ثبتی جواهراتی را که ادعا میکنید محمدرضا شاه پهلوی با خود از ایران برده را اعلام کنید، تا با توجه به اسناد قبل و بعد ۵۷ ثابت کنم که دروغ میگویید.»
حسین دهباشی، نویسنده و تاریخنگار، نیز در پاسخ به توئیت سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی نوشته: «برخلاف ادعای مهمل شما، کلیه جواهرات خاندان سلطنتی، از جمله دو تاج مذکور هم اینک در موزه جواهرات بانک مرکزی موجود است و ساعت ۱۴ تا ۱۷ روزهای شنبه تا سهشنبه هر هفته جهت بازدید عموم در دسترس است. زشت است به خدا! شما به سلامتی سخنگوی دولتاید پسرم!»
محمدرضا شاه پهلوی در کتاب «پاسخ به تاریخ» با اشاره به خدمات پدرش رضا شاه پهلوی، از جمله به روند سازماندهی این ثروت تاریخی اشاره کرده است.
شاه پیشین ایران در واپسین کتاب خود نوشت: «[به فرمان پدرم] یک نظام پولی ایجاد گشت و پشتوانه واحد پول ایران، طلا و جواهرات سلطنتی قرار گرفت. جواهراتی که قسمت اعظم آنها یادگار فتوحات نادرشاه در هند بود. یکی از این سنگهای گرانبها الماس معروف و زیبای دریای نور است که ظاهرا زیباتر از الماس کوه نور میباشد که متعلق به بریتانیای کبیر است.»
وی در ادامه نوشته: «این گوهر گرانبها و همه جواهرات دیگر سلطنتی که متعلق به ملت ایران است در خزانه بانک مرکزی ایران نگاهداری میشود. تمام هدایا و گوهرهای گرانبهایی نیز که در زمان سلطنت خاندان ما دریافت یا خریداری شد به همین خزانه سپرده شده و به ارزش و تنوع آن افزوده است.»
شاهزاده رضا پهلوی، ولیعهد پیشین ایران، هم در گفتوگویی که سال ۱۳۸۹ با صدای آمریکا انجام داد در پاسخ به پرسشی درباره ثروت خانواده سلطنتی به هنگام ترک ایران توضیح داد که به دلیل وجود پرونده قضایی علیه وی از سوی یکی از اعضای پیشین دفترش، اسناد و مدارک مربوط به ثروت برجای مانده از محمدرضا شاه در دستگاه قضایی ایالات متحده موجود است.
به گفته رضا پهلوی، جمهوری اسلامی در طول سالیان «چندین مرتبه، در سه کشور مختلف» خانواده پهلوی را دادگاهی کرده است و «هر بار خانواده ما تبرئه شد، چرا که کوچکترین سند و مدرکی برای پشتیبانی از ادعا و اتهامشان نداشتند.»
پسر ارشد محمدرضا شاه در عین حال تصریح کرد که در خارج از ایران «پدرم در زمان فوت حدود ۶۲ میلیون دلار دارایی داشت.»
فرح پهلوی در بخشی از گفتوگوی خود با رادیو فردا، پرسید چگونه است که آقایان بعد از ۴۳ سال به ناگاه به یاد آوردهاند که جواهرات سلطنتی، به زعم آنان، به دست خانواده پهلوی از ایران خارج شده، در حالی که «همان سالها که ما از ایران خارج شدیم، در یکی از روزنامهها که فکر کنم کیهان بود، نوشته بودند که یک کسی [برای بازرسی از گنجینه جواهرات بانک مرکزی] رفته بود و نگاه کرده بود و همه جواهرات سر جای خودش بود.»
ملکه پیشین ایران همچنین در پاسخ به اتهام خروج «۳۸۴ چمدان جواهر و الماس» از سوی سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی به طعنه گفت: «اگر [چنین ثروتی] آورده بودم، اینها را میفروختم و با آن پول این آقایان را میخریدم و الان دیگر در ایران بودیم!»