نصب دیوارنگارهای در میدان ولیعصر تهران که عکس دهها تن از مشاهیر زن ایران – پیش و پس از انقلاب ۵۷ – در عرصههای مختلف ادبی، هنری و ورزشی، در آن گنجانده شده است، جنجالبرانگیز شد.
سازمان اوج، وابسته به سپاه پاسداران، روز پنجشنبه ۲۱ مهر دیوارنگارهای تحت عنوان «زنان سرزمین من، ایران» را در مرکز شهر تهران نصب کرد که با اعتراض چهرههای در قید حیات و یا بازماندگان آنها روبهرو شد.
در این پوستر از مریم میرزاخانی، ریاضیدان ایرانی-آمریکایی، و فروغ فرخزاد، شاعر پیشرو و سنتشکن ایران، هم عکسی با روسری گنجانده شده است.
این اقدام در شرایطی صورت گرفته است که در چهار هفته گذشته، زنان نقشی محوری و پُررنگ در اعتراضات جاری در ایران در واکنش به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد داشتهاند و خواهان لغو قانون حجاب اجباری هستند.
با این حال، شماری از زنان سرشناسی که سازمان اوج از تصویر آنها در این دیوارنگاره استفاده کرده است، بلافاصله در شبکههای اجتماعی به این اقدام واکنش نشان دادند.
فاطمه معتمدآریا: عکس من را از میدان ولیعصر پایین بیاورید
فاطمه معتمدآریا، بازیگر سرشناس سینمای ایران، در ویدئویی با اعتراض به کشته شدن نوجوانان و جوانان در خیابانها از اقدامات حکومت در مقابله با معترضان بهشدت انتقاد کرد و در پیامی اینستاگرامی خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی نوشت: «عکس من را از میدان ولیعصر پایین بیاورید».
او در پیام ویدئویی خود تصریح کرد: «من در سرزمینی که در میادین آن بچههای جوان، دختران کوچک و جوانان آزادیخواه را میکشند، زن به حساب نمیآیم. من مادر مهسا هستم. من مادر سارینا هستم. من مادر تمام بچههایی هستم که در این سرزمین کشته شدند. من مادر همه سرزمین ایران هستم. نه زن در سرزمین قاتلان».
پیام خانم معتمدآریا درست در روزی منتشر شد که دیوارنگاره مزبور در میدان مرکزی پایتخت نصب شده و تصویر این بازیگر شناختهشده نیز در گوشهای از آن دیده میشود.
او پیشتر روز پنجم مهر در مراسم خاکسپاری امین تارخ، بازیگر سینما و تلویزیون، حجاب از سر برداشته بود.
تصاویر شمار دیگری از بازیگران درگذشته و یا در قید حیات ایرانی نیز در این تابلو به چشم میخورد از جمله هما روستا، حمیده خیرآبادی (نادره)، ثریا قاسمی، ژاله علو، مرضیه برومند، پروانه معصومی، ماهچهره خلیلی، فاطمه معتمدآریا، مریلا زارعی و نرگس آبیار که برخی از آنها از سینماگران ستایششده از سوی حکومت جمهوری اسلامی بهشمار میروند.
فرزند هما روستا: حق نداشتید تصویر مادرم را تصاحب کنید
کاوه سمندریان، فرزند هما روستا و حمید سمندریان، با انتشار تصویری از جوانی مادر خود در اینستاگرام، این اقدام حکومت جمهوری اسلامی را «رفتار شرمآور» خواند و خطاب به مسئولان آن نوشت: «بههیچوجه، چنین حقی نداشتید».
در این یادداشت همچنین آمده است: «مادرم، هما روستا، در تمام مدت زندگی شخصی و هنریاش در کنار مردم بود و با شرافت و سربلندی زندگی کرد ... (در حالیکه) سالها به خاطر نام و موقعیت پدرش، رضا روستا، حتی نامش را سانسور میکردید».
کاوه سمندریان افزوده: «حالا بعد فوتش (هما روستا)، تصویرش را تصاحب کرده و در میدانی نصب کردید که مدتیست به لطف شما، منظره کریه ارعاب و بیاحترامی به زنان و مردان را هر روز در آنجا با چشم خود شاهدم ... استفاده بیاجازه از عکس زیبای مادرم را روی این تابلوی زشت نادیده میگیرم تا هرچه زودتر برش دارید».
مرضیه برومند: عکس مرا از دیواری که زیرش سرکوب کردید بردارید
مرضیه برومند، از بازیگران و کارگردانان شناختهشده سینما و تئاتر در ایران، نیز از مقامهای جمهوری اسلامی خواست عکس او را از دیوارنگاره میدان ولیعصر تهران بردارند.
او در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «آقایان، عکس مرا از دیواری که زیرش بچهها و جوانها را سرکوب کردید، بردارید».
پروانه کاظمی، کوهنورد سرشناس ایرانی، نیز در واکنش به استفاده از تصویرش در دیوارنگاره حکومتی در میدان ولیعصر تهران نوشت: «بسیار از دیدن عکسم در این نگاره، در حالی که تصویر زنان و مردان خونآلود میهنم در همین خیابانها نقش می بندد، خشمگینم!»
خانم کاظمی با انتشار یک استوری در صفحه اینستاگرام خود این اقدام سازمان اوج را «سوءاستفاده» از نام و تصویر زنان ایران و «شرمآور» توصیف کرده است.
جمهوری اسلامی از ابتدای اعتراضات اخیر، عوامل بروز آن را به خارج از مرزهای کشور نسبت داده و علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در این زمینه آمریکا و اسرائیل را متهم کرده است.
بر اساس اعلام سازمانهای حقوق بشری، تاکنون بیش از دویست نفر از جمله دهها کودک در اعتراضات جاری در ایران با شلیک مستقیم گلوله نیروهای نظامی و انتظامی کشته و هزاران نفر از جمله صدها کودک بازداشت شدهاند.