بعضی از منتقدان تلویزیون در آمریکا معتقدند که ما در دورهای منحصربهفرد از برنامههای با کیفیت طنز شبانه زندگی میکنیم؛ برنامههایی که ساختاری کمابیش شبیه به هم دارند و در شبکههای تلویزیونی مختلف، در ساعات پایانی روز پخش میشوند. (بعد از دههها موفقیت این برنامهها در آمریکا، یک کپی ایرانی از این برنامهها به نام «خندوانه» هم در ایران محبوبیت خیره کنندهای به دست آورده است.)
و نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در روزهایی که به سختی در تلاشند تا درون حزب خود، خاص و متفاوت به نظر برسند، نمیتوانند به این راحتی از این برنامههای کمدی چشم بپوشند. به ویژه در این سالها که باراک اوباما، تصویری به کلی متفاوت از «رئیسجمهور» به افکار عمومی آمریکا معرفی کرده و وجنات این پست را از یک موقعیت عصاقورت داده عبوس، به یک انسان خاکی، پرانرژی و خلاق تغییر داده است.
در چنین وضعیتی است که هر چه به نخستین انتخابات درون حزبی برای معرفی نامزد نهایی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نزدیک میشویم، هفتهای نیست که یکی از مدعیان انتخابات از یکی از برنامههای طنز معروف سر درنیاورد. این برنامهها هر چند که عموماً مجریهایی لیبرال و طرفدار حزب دموکرات دارند، اما به دلیل مخاطبهای میلیونی، فرصتی اسثنایی برای تبلیغات هستند به همین دلیل، نامزدهای هر دو حزب در آنها شرکت میکنند.
ضمن اینکه در مصاحبههای موفق این چنینی، همه چیز به تبلیغ برنامهها و کوبیدن رقبا خلاصه نمیشود، بلکه نامزدهای انتخابات فرصت دارند تا تصویری متفاوت از خود نشان بدهند و با کمی طنازی، از تصویر خشک و رسمی یک «سیاستمدار» فاصله بگیرند و خود را یک شهروندان عادی نشان بدهند. و البته همین جنبه از این مصاحبههاست که آنها را به شدت جذاب میکند.
به بهانه توفان این دست مصاحبهها در این مطلب، چند تا از بامزهترین مصاحبههای نامزدها را با کمدینهای مطرح، مرور میکنم:
درخشش هیلاری
در میان حضورهای نامزدها در این برنامههای متفاوت، یکی از موفقترین حضورها، همین هفته رخ داد. شنبه در برنامه «شنبه شب، زنده» یا «Saturday Night Live»، هیلاری کلینتون در برابر بازیگری که قبلاً هم در چند قسمت، نقش خودش را بازی کرده بود، حاضر شد. این برنامه، «ساعت خوش» آمریکاست که از میانه دهه ۷۰ میلادی تا امروز، به شکل زنده هر هفته از نیویورک پخش میشود.
کلینتون در این قسمت، نقش یک مشروبفروش را بازی کرد که در ساعات پایانی شب با بازیگری که نقش خودش را بازی میکند، گپ میزند.
زنده بودن برنامه، آمادگی کلینتون برای اجرایش، بامزه بودن دیالوگها در حدی که حتی در میانه کار بازیگر نقش کلینتون هم ریسه رفت و البته پیامهای نه چندان پیچیده مبنی بر پیشرو بودن و لیبرال بودن هیلاری کلینتون، این حضور را به یکی از بهترین حضورهای یک نامزد در یک برنامه کمدی تبدیل کرد.
همه جا ترامپ
دونالد ترامپ یکی از تکراریترین موضوعات شوخیهای نامزدهاست و کمابیش در تمامی برنامهها، به او اشاره میشود و کمدینها سعی میکنند با او، مخاطب را بخندانند.
اما این موضوع موجب نمیشود تا خود ترامپ، از خندهدار بودن خودش استفاده نکند! یکی از بهترین کسانی که در میان مجریهای برنامههای کمدی، ادای او را در میآورد، جیمی فالن است. شخصیت ترامپ او با کلاهگیس نارنجی و پوست تیره، حرف ندارد و تاکنون بارها، او با بازسازی این شخصیت، مخاطبانش را خندانده. اما اوج این هنرنمایی، روزی بود که خود دونالد ترامپ برای مصاحبه به برنامه جیمی فالن آمد. در این روز، جیمی فالن به جای مصاحبه معمولی رودرو، یک آیتم طنز ساخت که در آن، خودش در نقش ترامپ، در برابر آیینه نشسته بود و در آن سو، ترامپ واقعی حضور داشت.
شاید کمتر سیاستمداری تا این حد در برابر انتقاد از خود انعطافپذیر باشد. ترامپ در این مصاحبه که با شوخیهای تند و انتقادهای گزنده جیمی فالن همراه بود، کماکان موفق شد که از برنامههایش دفاع کند و پیامش را به گوش مخاطبان متفاوتی برساند.
جب بوش و ترامپ
استیون کلبر که از امسال در CBS جای دیوید لترمن افسانهای را گرفته، در برنامههایش نامزدهای مختلف را در صندلی مصاحبهشونده نشانده. او که سالها در برنامه قبلیاش در کمدیسنترال (کلبر ریپورت)، پوست دونالد ترامپ را کنده، در برنامههایش در CBS هم به او رحم نمیکند.
یکی از موفقترین شوخیهای کلبر با ترامپ در مصاحبهاش با جب بوش اتفاق افتاد. او در میانه این مصاحبه که اتفاقا گاهی لحنی جدی پیدا میکرد و به بوش اجازه میداد تا حسابی برای خودش تبلیغ کند، از بوش خواست که شبیه به ترامپ به یک سئوال پاسخ بدهد.
بوش این پاسخ را از روی متنی که نویسندههای برنامه تهیه کرده بودند خواند، و هم خودش بامزه به نظر آمد، هم موفق شد حسابی ترامپ را دست بیاندازد و هم برنامه خندهداری تولید شد.
باز هم ترامپ
استیون کلبر در این مدت با خود ترامپ هم مصاحبه کرد. شاید انتظارات از این مصاحبه آنقدر زیاد بود که وقتی مصاحبه پخش شد، عدهای ناامید شدند. اما بهرحال صرفا رویارویی کلبر با ترامپ میتوانست خیلیها را به هیجان بیاورد.
شاید اوج این مصاحبه جایی بود که کلبر خیلی بیتعارف به سالها انتقادش از ترامپ اشاره کرد و خیلی صادقانه از او عذرخواهی کرد! کاری که از کلبر بعید به نظر میرسید. و البته او فورا بعد از این عذرخواهی از ترامپ پرسید که آیا او هم از کسی عذرخواهی کرد یا نه؟
در زمان پخش این مصاحبه، ترامپ شدیداً تحت فشار بود تا به دلیل اظهارات ضد مکزیکی و ضد زن خود از مهاجران مکزیکی و زنان عذرخواهی کند. ترامپ اما با یک حرکت نمایشی و به ظاهر مردد، رو به کلبر گفت که نه! او از هیچ کس عذرخواهی نخواهد کرد.
محبوبیت برنی سندرز
از میان نامزدهای دو حزب، برنی سندرز، نامزد حزب دموکرات که لایههای پیشروی این حزب را نمایندگی میکند و سالها خود را «سوسیالیست» توصیف میکرده، یکی از محبوبترین نامزدها برای حضور در برنامههای طنز شبانه است.
او اول از همه در برنامه بیل مار به عنوان مهمان ویژه ابتدای برنامه حاضر شد؛ حضوری که همزمان بود با اوجگیری برنی سندرز در نظرسنجیها و از نظر برخی، نشانهای از جدی شدن کمپین سندرز.
بیل مار که یکی از سیاسیترین کمدینهای آمریکایی است، در جریان مبارزات انتخاباتی در چند انتخابات اخیر نقشی فعال در حمایت از حزب دموکرات بازی کرده و همانطور که بارها در برنامهاش اعلام کرده، در انتخابات قبلی به کمپین باراک اوباما، یک میلیون دلار نیز اهدا کرده است.
بیل مار در مصاحبهاش با سندرز به او فرصت داد تا با حوصله برنامههایش را تبلیغ کند.
سندرز تاکنون در برنامههای استیون کلبر و همچنین ست مایر هم حاضر شده که کمابیش، هر دوی این مصاحبهها، فرصتهای رسانهای مناسبی برای او بودهاند.
او از معدود نامزدهایی است که وقتی در برنامههای طنز شبانه در برابر کمدینهای محبوب ظاهر میشود، با سؤالات چالشی سخت روبهرو نیست و همیشه از همدلی مخاطبان درون استودیو و دست زدنهای مداوم آنها بهره می برد.
خلاقیتهای جیمی فالن
در میان توفان حضورهای نامزدها در برنامههای طنز، سه مصاحبه جیمی فالن با کریس کریستی و کارلی فیورینا (هر دو از حزب جمهوریخواه) و هیلاری کلینتون (از حزب دموکرات)، در دسته خلاقانهترین مصاحبهها جا میگیرند.
در واقع یکی از ویژگیهای برنامه جیمی فالن در شبکه NBC این است که مصاحبههای او در اکثر مواقع با دستکم یک حرکت نمایشی خاص، همراه هستند.
او گاهی با مهمانانش در مسابقههای من درآوردی بامزه شرکت میکند. گاهی هم مهمانانش بر اساس سؤالی از پیش برنامهریزی شده فرصت پیدا میکنند تا خاطرهای جالب را با حوصله تعریف کنند و مخاطب را بخندانند.
این ویژگی فالن که در مصاحبهاش با ترامپ به شکل حضور ترامپ در برابر آیینه ظهور کرد، در مصاحبه های دیگرش هم دیده میشوند.
او در مصاحبه با هیلاری کلینتون با شمایل ترامپ ظاهر شد:
در مصاحبهاش با کارلی فیورینا، ماجرای سگهای او و آواز خواندنش را پیش کشید و خانم فیورینا فرصت پیدا کرد تا آواز بخواند:
و در مصاحبهاش با کریس کریستی، با نشان دادن یک عکس، مصاحبه را به خاطرهای کشاند که کریستی از بیرون رفتن خانوادگی با میت رامنی و مارکو روبیو تعریف کرد. (کریس کریستی چنان به خوبی این خاطره را تعریف کرد که فردای مصاحبه بعضیها درباره استعداد بازیگری او مطلب نوشتند!)