وزیر خارجه آلمان روز سهشنبه ۱۷ دی از قدرتهای اروپایی خواست به شکل یکپارچه به تصمیم ایران در مورد لغو تعهدات آن کشور در زمینه غنیسازی اورانیوم واکنش نشان دهند. وی اما خواهان از سرگیری تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران نشد.
با وجودی که اتحادیه اروپا کماکان خواستار حفظ برجام است هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، پس از یک دیدار اضطراری با وزرای خارجه بریتانیا و فرانسه در شهر بروکسل شدیدترین انتقادها از تصمیم اخیر ایران را عنوان کرد.
او گفت: «به اعتقاد ما آنچه که ایران اعلام کرده اقدام درستی نیست و ما باید واکنش متحدی نشان دهیم.»
بیشتر در این باره: روسیه: کاهش تعهدات هستهای ایران تهدیدی در زمینه اشاعه هستهای نیست
ایران روز یکشنبه اعلام کرد که به دنبال کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در حمله پهپادی آمریکا تعهدات خود در مورد درصد و حجم غنیسازی اورانیوم را لغو میکند.
با این تصمیم توافق هستهای بین ايران و قدرتهای جهانی که در سال ۲۰۱۵ امضا شد عملا بیاعتبار میشود. دولت آمریکا در اردیبهشت سال گذشته از این توافق خارج شد.
ژان ایو لو دریان، وزیر خارجه فرانسه، نیز روز دوشنبه گفت مضمون برجام به مرور از بین رفته و کشورهای اروپایی در روزهای آینده در واکنش به نقض تعهدات ایران در مورد آغاز مکانیسم حل اختلاف که در توافق هستهای گنجانده شده تصمیمگیری خواهند کرد.
مقامات فرانسه روز سهشنبه بدون ارائه جزییات گفتند که امانوئل مکرون، رییس جمهور این کشور با حسن روحانی، رییس جمهور ایران حدود یک ساعت تلفنی گفتگو کردهاند.
دیپلماتها روز دوشنبه به خبرگزاری رویترز گفتند که طرفهای اروپایی امضاکننده برجام همین هفته مکانیسم حل اختلاف را به جریان خواهند انداخت.
طبق توافق هستهای سال ۲۰۱۵ که هدف آن پیشگیری از تولید سلاحهای هستهای توسط ایران بود آن کشور پذیرفت که در قبال لغو بخش عمدهای از تحریمهای بین المللی فعالیتهای هستهای خود را محدود کند.
هر یک از طرفهای امضاکننده این توافق میتواند مکانیسم حل اختلاف را به جریان بیاندازد و در صورتی که اختلاف حل نشود این موضوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع داده خواهد شد و این نهاد میتواند «بلادرنگ» تحریمهای بین المللی علیه ایران را از سر بگیرد.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، گفت: «ایران نمیتواند سلاحهای هستهای خود را بسازد.»
به گفته مقامات و دیپلماتهای اروپایی، اتحادیه اروپا ابتدا میخواهد آژانس بین المللی انرژی اتمی تصمیم اخیر ایران در مورد لغو محدودیتهای غنیسازی را بررسی کند.
وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز جمعه برای بررسی بحران ایران و با تمرکز بر کاهش تنش بین تهران و واشنگتن در بروکسل دیدار خواهند کرد.
برخی از وزرای خارجه اتحادیه اروپا از جمله وزیر خارجه لوکزامبورگ پیشنهاد کردهاند که برای تشویق مذاکره بین دو طرف و پرهیز از سوءتفاهمهایی که ممکن است به درگیری نظامی بیانجامد یک خط تماس مستقیم بین دو کشور ایجاد شود.
ژان بپتیست لموین، یکی از معاونان وزارت خارجه فرانسه، نیز گفت: «یافتن راه حلهایی برای کاهش تنش بسیار حیاتی است.»
او افزود: «اروپا باید صدای منطق باشد. به خاطر همه اتفاقهایی که اخیرا روی داده برقراری تماس با همه طرفها و پرهیز از بدترین حالت و تکرار چرخه باطل تلافیجویی و وقوع درگیری بسیار حیاتی است.»