قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، از تشکیل یک «کمیته اقتصادی» در این نیروی نظامی برای «کمک به خنثی نمودن تحریمها» علیه جمهوری اسلامی خبر داده است.
این موضوع در حکم صادره قاسم سلیمانی برای انتصاب سرتیپ حسن پلارک به عنوان «مشاور و دستیار ویژه» فرمانده نیروی قدس سپاه عنوان شده است.
آقای پلارک پیش از این به عنوان «رئيس ستاد بازسازی عتبات عالیات» در عراق فعالیت داشت.
مشخص نیست که این کمیته اقتصادی برای دور زدن تحریمها در چه حوزههایی فعالیت میکند ولی انتشار احکام انتصاب قاسم سلیمانی در نیروی قدس سپاه و مشخص کردن رویکردهای این نیروی نظامی، امری کمسابقه است.
نیروی قدس به عنوان شاخه برون مرزی سپاه، به طور عمده در منطقه خاورمیانه فعال است. این نیروی نظامی علاوه بر ارتباط با گروه حزبالله لبنان، اقدام به راهاندازی دو گروه فاطمیون و زینبیون در سوریه کرده است که شامل اتباع افغانستانی و پاکستانی است.
نیروهای حشدالشعبی در عراق و گروه شبهنظامی حوثی در یمن هم از دیگر گروههای شبهنظامی تحت حمایت به نیروی قدس سپاه محسوب میشوند.
این نیرو نقش تعیینکنندهای در سیاست خارجی ایران در منطقه خاورمیانه دارد و در کشورهایی چون عراق، سوریه، لبنان، افغانستان و یمن، سفیر ایران در صورت موافقت نیروی قدس سپاه تعیین و اعزام میشود.
قاسم سلیمانی از سال ۱۳۹۰ تحت تحریمهای دولت آمریکا قرار دارد. ایالات متحده بارها نقش او را در آنچه «اقدامات مخرب» تهران در منطقه مینامد نکوهش کرده است.
وزارت خزانهداری آمریکا همچنین اردیبهشت ۱۳۹۷ شرکتهای «جهان ارس کیش»، «صرافی راشد» و «خدمتی و شرکا» را به عنوان شرکتهای پوششی و همکار نیروی قدس سپاه مورد تحریم قرار داد.
واشینگتن همچنین ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ یک شرکت عراقی و دو مسئول آن را به خاطر کمک به نیروی قدس سپاه تحریم کرد.
دولت آمریکا بارها اشاره کرده است که فعالیتهای اقتصادی نیروی سپاه قدس تحت عنوان شرکتهای پوششی در حوزههای مختلف از جمله تامین سلاح، تولید اسکناس جعلی و خرید و فروش ارز برای دور زدن تحریمها در حال انجام است.
دولت آمریکا همچنین نیروی قدس سپاه را مشارکت به دخالت در قاچاق مواد مخدر کرده است.
رئیس جدید «ستاد بازسازی عتبات عالیات»
قاسم سلیمانی همچنین در حکم دیگری، «محمد جلال مآب» را به عنوان رئيس ستاد بازسازی عتبات عالیات منصوب کرده است. آقای جلال مآب، پیش از این جانشین ستاد بازسازی عتبات عالیات مشغول به کار بود.
فعالیتهای ایران در بازسازی اماکن مذهبی شیعیان در عراق از سال ۱۳۸۲ شروع شده و ستاد «بازسازی عتبات عالیات» هسته مرکزی این فعالیتها بوده است.
این ستاد در شش شهر عراق و شهر دمشق سوریه در حال فعالیت است و اجرای بیش از ۱۵۰ پروژه توسط این شرکت، سبب شده که مجموعه گستردهای از شرکتهای عمرانی و تجاری در زیرمجموعه آن مشغول به فعالیت باشند.
این مجموعه فعالیتهای اقتصادی در دو دهه اخیر تحت نظر حسن پلارک انجام شده که از مدیران معتمد قاسم سلیمانی محسوب میشود.