موسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم، «سیپری»، در گزارشی که روز دوشنبه ۲۳ اسفند منتشر کرد، از افزایش چشمگیر خرید تسلیحات نظامی توسط کشورهای اروپایی و آسیای جنوب شرقی خبر داد.
بر اساس این گزارش، خرید تسلیحات در منطقه خاورمیانه اگرچه هنوز در سطح بالایی است اما رشد چندانی نداشته است.
همچنین صادرات تسلیحات طی پنج سال گذشته نسبت به سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ حدود ۴.۶ درصد افت داشته و به ۱۳۶ میلیارد دلار رسیده است.
در این بازه زمانی، خرید تسلیحات توسط کشورهای اروپایی ۱۹ درصد، آسیای جنوب شرقی ۲۰ درصد و منطقه اقیانوسیه ۵۹ درصد رشد داشته است.
پیتر وِزمن، از کارشناسان ارشد این موسسه بین‌المللی، گفته است در حالی که در برخی مناطق خرید تسلیحات کاهش داشته و خصوصا آمریکای جنوبی هزینه‌های خرید سلاح را به کمترین میزان طی ۵۰ سال گذشته رسانده است، اما در نقاط دیگر شاهد رشد معاملات تسلیحاتی هستیم.
کشورهای اروپایی طی پنج سال گذشته، سهمی ۱۳ درصدی در کل واردات تسلیحات نظامی را در جهان داشته‌اند. بیشترین خرید تسلیحات توسط بریتانیا، نروژ و هلند انجام شده است.
آقای وزمن می‌گوید با توجه به بحران اوکراین، انتظار می‌رود خرید تسلیحات در اروپا در آینده رشد چشمگیری را تجربه کند، خصوصا این‌که تسلیحات در امنیت کشورهای عضو ناتو نقش مهمی دارد.
بیشتر در این باره: باقری: اگر تحریم‌ها برداشته شود، یکی از بزرگترین صادرکنندگان سلاح خواهیم بوددر مورد اوکراین، این کشور طی پنج سال گذشته خرید تسلیحات را افزایش نداده و کلا ۱۵۳ میلیون دلار واردات سلاح و نزدیک به یک میلیارد دلار صادرات تسلیحات نظامی داشته است.
روسیه بعد از آمریکا بزرگترین صادرکننده تسلیحات نظامی دنیا بوده و طی پنج سال گذشته بیش از ۲۵ میلیارد دلار تسلیحات صادر کرده است.
آمریکا در این دوره زمانی ۵۲.۵ میلیارد دلار صادرات تسلیحات داشته است و فرانسه با ۱۴.۵ میلیارد دلار در رده سوم بوده است. چین نیز مانند آلمان بیش از شش میلیارد دلار تسلیحات صادر کرده است.
اسرائیل نیز ۳.۳ میلیارد دلار صادرات سلاح داشته است و بعد از ایتالیا، بریتانیا و کره جنوبی، تقریبا هم‌ردیف اسپانیا قرار گرفته است. هلند، ترکیه و اوکراین در رتبه‌های بعد هستند.
در مجموع طی پنج سال گذشته صادرات تسلیحات آمریکا ۱۴ درصد داشته که ۴۳ درصد آن راهی خاورمیانه شده است. این کشور سهمی ۳۹ درصدی در کل صادرات سلاح در جهان داشته است. صادرات سلاح فرانسه نیز افزایش یافته، اما فروش تسلیحات روسی شاهد افت ۲۶ درصدی بوده است.
در میان خریداران عمده، خرید تسلیحات توسط استرالیا ۶۰ درصد رشد داشته است.
آقای وزمن می‌گوید مناقشات چین با بسیاری از کشورهای آسیای شرقی باعث رشد خرید تسلیحات توسط این کشورها شده است. خرید تسلیحات توسط هند اگرچه ۲۱ درصد افت داشته، اما هنوز هم بزرگترین واردکننده سلاح در دنیا است.
منطقه خاورمیانه طی پنج سال گذشته کمتر از سه درصد رشد خرید تسلیحاتی نسبت به سال‌های ۲۰۱۲-۲۰۱۶ را تجربه کرده است، در حالی که رشد خرید تسلیحات در این منطقه طی سال‌های ۲۰۱۲-۲۰۱۶ نسبت به پنج سال قبل از آن ۸۶ درصد بود.
برخی از کشورهای خاورمیانه خرید تسلیحات را کاهش و برخی دیگر افزایش داده‌اند.
عربستان دومین خریدار بزرگ تسلیحات در جهان است و طی پنج سال گذشته خرید سلاح را ۲۷ درصد افزایش داده است. خرید تسلیحات توسط قطر نیز بیش از سه برابر شده است، اما امارات واردات سلاح را ۴۱ درصد کاهش داده است.