افزایش نگرانیها از وقوع «جنگ تجاری» یا درگیری نظامی ایالات متحده با کره شمالی و یا ایران، بر بازارهای بورس، اوراق قرضه و نفت تاثیر گذاشتهاست.
بنا بر گزارشها انتخاب جان بولتون، بهعنوان مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، سبب افزایش گمانهزنیها از وقوع درگیری نظامی با ایران و یا کره شمالی شدهاست.
احتمال درگیری نظامی با ایران و پیامد آن بر صادرات نفت این کشور، سبب افزایش قابل توجه بهای نفت در روز سوم فروردین ماه شد.
روزنامه فایننشالتایمز، به نقل از الیویر جیکوب، تحلیلگر امور نفتی در «پتروماتریکس» میگوید «تقریبا غیرممکن است که مقالهای با نام او (جان بولتون) را ببینید که در آنها «جنگ» و یا «بمب» استفاده نشده باشد و معمولا این کلمات را کلمه «ایران» نیز همراهی میکند».
جیکوب میگوید آقای بولتون در کنار مایک پومپئو، گزینهای که آقای ترامپ برای وزارت خارجه معرفی کرده، «برای بیشتر بازارها به این معنیست، که دستکم برجام به پایان رسیدهاست».
دونالد ترامپ، در روز ۲۲ اسفند، پس از ماهها گمانهزنی، رکس تیلرسون، وزیر خارجه خود را برکنار و مایک پومپئو، رئیس سازمان سیآیای، را به عنوان جانشین او انتخاب کرد. پومپئو از مخالفان سرسخت توافق اتمی با ایران به شمار میرود.
جایگزینی دیگری که در روزهای گذشته صورت گرفته، قرارگرفتن جان بولتون بهجای ژنرال مکمستر، در مقام مشاور امنیتی رئیسجمهوریست. مقامی که نقشی تعیینکننده در سیاستهای دستگاه رهبری ایالات متحده دارد. جان بولتون از منتقدان سرسخت حکومت ایران است و زمانی خواستار حمایت دولت آمریکا از اقدام برای «تغییر رژیم» در ایران شده بود. او مواضع تندی نیز در قبال کره شمالی دارد.
مایکل هسون، یک تحلیلگر اقتصادی به خبرگزاری فرانسه گفتهاست انتخاب آقای بولتون، که از مخالفان توافق اتمی با ایران است سبب شده تا در مورد ادامه و وضعیت صادرات نفت ایران نگرانی ایجاد شود. افزایش چشمگیر صادرات نفت ایران، پس از توافق اتمی و برنامه جامع اقدام مشترک بود که ممکن شد.
گزارشها حاکیست ارزش دلار نیز، بهدلیل بالاگرفتن نگرانیها از وقوع درگیری نظامی با کره شمالی، در صورت ناموفق ماندن مذاکرات با پیونگیانگ، و یا درگیری با ایران، کاهش یافتهاست.
همزمان با همه اینها، افزایش احتمال وقوع «جنگ تجاری» میان دو اقتصاد بزرگ جهان، یعنی آمریکا و چین، نیز بر بازارهای جهانی تاثیر گذاشتهاست.
رئیسجمهوری آمریکا، پنجشنبه هفته پیش فرمانی را امضا کرد که می تواند بیش از ۵۰ میلیارد دلار تعرفه بر کالاهای چینی اِعمال کند. ترامپ گفته است این تعرفهها می تواند شامل بیش از ۶۰ میلیارد دلار از کالاها شود. در این فرمان ریاست جمهوری آمریکا تاکید شده کالاهای چینی پس از یک دوره مشورت با مقامهای چینی، هدفِ تعرفههای جدید قرار خواهند گرفت. در پی اعلام این موضوع، مقامهای جمهوری خلق چین، به تغییر رویکرد آمریکا در این باره ابراز امیدواری کرده، اما افزودهاند پکن «هراسی از جنگ تجاری ندارد».
دو هفته پیش دونالد ترامپ تعرفههای جدیدی را برای واردات فولاد و آلومینیوم نیز وضع کرد که مقامهای تجاری چین آن را یک «حمله توجیهناپذیر» علیه نظام تجاری چندجانبه جهانی توصیف کردند.
علاوه بر چین، اتحادیه اروپا نیز میگوید، تهدیدهای اقتصادی علیه اعضای آن، این اتحادیه را بهسوی مذاکره با واشینگتن سوق نمیدهد. سسیلیا مالمستروم، کمیسر تجارت اتحادیه اروپا، گفتهاست که این اتحادیه همواره حاضر به مذاکره با همتاهای آمریکایی خود است، «ولی ما تحت فشار و تهدید حاضر به مذاکره نیستیم».
آقای ترامپ از سوی دیگر میگوید سیاستهای سختگیرانه او در زمینههای اقتصادی برای آن است که طرفهای تجاری با آمریکا، به سوی مذاکراتی پیش بروند که سود بیشتری برای کشور او داشته باشد. رئیسجمهوری آمریکا همواره تاکید کردهاست که با حمایت بیشتر از تولیدات داخلی، قصد احیاء صنایع آمریکا را دارد و در این راستا از «سوء استفاده تجاری» دیگر کشورها از آمریکا جلوگیری خواهد کرد.
در واپسین روز هفته میلادی گذشته، بازارهای آمریکا در حدود دو درصد افت کردند، دآایکس آلمان، ۱.۸ درصد، و کک-۴۰ فرانسه، ۱.۴ درصد سقوط کرد. سقوط ارزش بازارها به غرب محدود نشده و وضعیت در بازار بورس ژاپن، و کره جنوبی، هنگکنگ و چین نیز همینطور بود.