سناتورهای جمهوری‌خواه تد کروز، مایک براون و تام کاتن، از وزارت دادگستری آمریکا خواسته‌اند در مورد «نایاک» و یک سازمان هم‌پیوند با آن تحقیق شود. این شورا نیز در بیانیه‌ای به این موضوع واکنش نشان داده‌است.
بنا بر آن‌چه ۲۴ دی ماه در صفحه سناتور تام کاتن، در وب‌سایت سنای آمریکا، منتشر شده، این سه قانون‌گذار جمهوری‌خواه در نامه‌ای به ویلیام بار، دادستان کل، از او خواسته‌اند تحقیق شود آیا «نایاک» و «نایاک‌اکشن»، قانون «ثبت به‌عنوان عامل خارجی» را نقض کرده‌اند یا نه.
بر اساس قانون «ثبت به‌عنوان عامل خارجی»، چنانچه گروه یا نهادی به‌نیابت از یک قدرت یا دولت خارجی لابی می‌کند، باید روابط خود با طرف خارجی را فاش و جزئیات مربوط به روابط فی‌مابین و امور مالی خود را مشخص سازد.
شورای ملی ایرانیان آمریکا، به اختصار از سرواژه‌های انگلیسی آن «نایاک»، نهادی است در ایالات متحده که در سال ۲۰۰۲ تأسیس شد و دفتر مرکزی آن در شهر واشینگتن قرار دارد.
این شورا هدف خود را «تقویت صدای ایرانی‌آمریکایی‌ها و اشاعه درک بهتر بین مردم ایران و آمریکا» توصیف می‌کند.
نامه سناتورها
بنا بر نامه سه سناتور جمهوری‌خواه با وجود ماموریتی که «نایاک» به عنوان یک «سازمان غیرانتفاعی» برای خود مشخص کرده اما «پشت این چهره‌پردازی عمومی و بی‌گناه، رفتارهایی نگران‌کننده پنهان شده است».
آن‌ها در توضیح این موضوع به برخی فعالیت‌های نایاک و نایاک‌اکشن اشاره کرده‌اند؛ از جمله پخش یادداشتی ای‌میلی که در آن «دولت آمریکا، به خاطر حملات مکرر شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران علیه نیروهای آمریکایی در عراق و تلاش گستاخانه برای حمله به سفارت آمریکا، سرزنش شده است».
از موارد دیگری که در این نامه به آن اشاره شده توئیت یا ری‌توئیت‌های کارکنان نایاک و نایاک‌اکشن در ۹ ژانویه، برای ارائه «تئوری‌های توطئه» در منحرف‌کردن افکار عمومی از اتهام‌ها به نهادهای نظامی ایران در سرنگونی هواپیمای اوکراینی، است.
سناتورها در بخشی دیگر از نامه خود به دیدارهایی بین محمد جواد ظریف، سفیر وقت جمهوری اسلامی در سازمان ملل، و شماری از اعضای کنگره آمریکا اشاره می‌کنند، که گفته شده تریتا پارسی، یکی از بنیانگذاران نایاک، در برنامه‌ریزی آن نقش داشته است.
سناتورها کاتن، کروز و براون، به موارد دیگری نیز اشاره کرده و از دادستان کل آمریکا خواسته‌اند در مورد نقض قانون «ثبت به‌عنوان عامل خارجی» تحقیق کند.
آن‌ها می‌گویند «نگران هستند» که برخی از نهادها «به‌طور مشخص نایاک، ممکن است، در هماهنگی یا به نیابت از دولت جمهوری اسلامی» دست به لابی‌گری و روابط عمومی برای تهران زده باشند.
واکنش نایاک
«شورای ملی ایرانیان آمریکا» در واکنش به این نامه، بیانیه‌ای در وب‌سایت خود منتشر کرده‌است.
در این بیانه اتهام‌ها «بی‌پایه» توصیف و گفته شده «اتهام‌های افتراآمیز سناتورها… فاقد هرگونه ارزش است».
این شورا می‌گوید «ما از فعالیت‌هایی که برای جامعه‌ی خود می‌کنیم سربلند هستیم. ما هرگز از اقدامات خود برای پیشبرد صلح و دیپلماسی، یا مقابله برای سیاست‌های مهاجرتی منصفانه، و حقوق مدنی آمریکایی‌ها دست نخواهیم کشید».
این سازمان افزوده است «متاسفانه در فضای سیاسی فعلی، نهادهای مهاجرتی و جوامعی مانند ما، زیر حملات فزاینده گروه‌ها و افرادی با اهداف مشخص قرار دارند، که به کرات برای بی‌اعتبار کردن مخالفان خود به اتهام‌های واهی روی می‌آورند».
این شورا می‌گوید نایاک و نایاک‌اکشن «از هیچ دولتی پول نمی‌گیرند، عامل هیچ دولتی نیستند، و به شفافیت خود می‌بالند».
نایاک افزوده همواره نقض تعهدات بین‌المللی دولت ایران در زمینه حقوق بشر را محکوم کرده‌است «از جمله سرکوبی [اعتراضات] آبان‌ماه و اعتراضاتی که پس از سقوط هواپیمای مسافربری توسط دولت، شکل گرفت».
شورای ملی ایرانیان آمریکا در ژانویه ۲۰۰۲ تاسیس شده است. نهاد هم‌پیوند با آن «نایاک‌اکشن» نیز در سال ۲۰۱۵ در اصل برای حمایت از توافق اتمی بین تهران و شش قدرت جهانی شکل گرفت.
جمهوری‌خواهان تقریبا یک‌پارچه مخالف توافق اتمی دولت دمکرات باراک اوباما بودند. دولت دونالد ترامپ در بهار سال گذشته از این توافق خارج شد.