سال ۲۰۲۱ را می‌توان از درخشان‌ترین سال‌های فضایی در یک دهه اخیر قلمداد کرد. در این سال اولین هلیکوپتر فضایی پرواز کرد، بزرگ‌ترین تلسکوپ جهان با موفقیت راهی فضا شد و چینی‌ها موفق شدند به مریخ برسند.
موفقیت پرتاب تلسکوپ جیمز وب
موفقیت در پرتاب تلسکوپ جیمز وب از درخشان‌ترین لحظات تاریخ فضانوردی بود. این تلسکوپ را می‌توان امید انسان برای دیدن رازهای هستی توصیف کرد.
این تلسکوپ شاید بتواند برخی از قوانین فیزیک را هم به چالش بکشد و علم بشر را یک مرحله به جلو حرکت دهد. حتی شاید این محصول فضایی بتواند فیزیک کوانتوم را نیز چند پله به جلو براند.
بیشتر در این باره: باز شدن سپر خورشیدی پنج لایه جیمز وباین مجموعه فضایی بیش از ۱۰ میلیارد دلار قیمت دارد. آینهٔ اصلیِ ۶.۵ متری تلسکوپ شامل ۱۸ قطعهٔ شش‌ضلعی است.
این تلسکوپ با استفاده از نگاه فروسرخ درون ابرهای فضایی را خواهد دید که کمک زیادی می‌کند برای این‌که بشر بفهمد ستاره‌ها چگونه شکل گرفته‌اند. دانشمندان امیدوارند این تلسکوپ بتواند به سرنخ‌هایی از انفجار بزرگ دست پیدا کند.
موفقیت در پرواز هلیکوپتر فضایی
هلیکوپتر فضایی «نبوغ» توانست بیش از انتظار موفق باشد. این هلیکوپتر بارها توانست رکورد قبلی خود را ارتقا دهد.
پره‌های فیبرکربنی نبوغ در جو رقیق مریخ با سرعت دو هزار و چهارصد دور بر دقیقه می‌چرخند. این بالگرد سعی دارد نقشهٔ راه ایمنی برای مریخ‌نوردهای ناسا تهیه و از سطح مریخ عکس‌برداری کند.
در نتیجهٔ موفقیت‌های نبوغ، راه برای ارسال هلی‌کوپترهای فضایی پیشرفته‌تر در آینده باز شده است.
هلیکوپتر فضایی نبوغ که قیمتی در حدود ۸۵ میلیون دلار دارد و وزن آن کمتر از دو کیلوگرم است، اولین دستگاه موتورداری است که توانسته در سیاره‌ای غیر از زمین با شرایط جوی کاملاً متفاوت پرواز کند.
ساخت این پرنده پیچیدگی‌های فنی زیادی داشته است. به دلیل جو بسیار رقیق مریخ که بارها از جو زمین رقیق‌تر است، نیروی بَرآر (Lift) لازم برای پرواز بسیار سخت به دست می‌آید. شرایط پروازی در ارتفاع پایین در مریخ مانند پرواز در ارتفاع چند کیلومتری از سطح زمین است.
عکسی از هلی‌کپوتر نبوغ بر خاک مریخ
گرانش مریخ هم تقریباً یک‌سومِ زمین است. جو مریخ بسیار رقیق‌تر از زمین است و غلظت آن حدود یک درصد جو زمین است.
چینی‌ها به مریخ رسیدند
پس از آمریکا چین دومین کشوری است که توانست به مریخ برسد. این اتفاق در سال ۲۰۲۱ رقم خورد و باعث شد فصل تازه‌ای از مسابقه فضایی بین دو قدرت اقتصادی جهان آغاز شود.
مریخ‌نورد چینی پس از مریخ‌نوردهای ناسا توانسته است روی سطح مریخ حرکت کند.
بیشتر در این باره: چین چگونه به مریخ رسید؟تیان‌ون- یک چین با یک مدارگرد، یک سطح‌نشین و یک مریخ‌نورد به‌صورت سیستمی کار می‌کند. این مجموعه در ژوئیه ۲۰۲۰ با موشک چانگ‌ژنگ ۵ (به‌معنای راهپیمایی طولانی) راهی فضا شد. کل این مجموعه در ماه فوریه ۲۰۲۱ وارد مدار مریخ شد، حدود سه ماه در مدار مریخ چرخید و پس از این مدت عملیات فرود روی سطح مریخ رخ داد و حدود هفت دقیقهٔ سرنوشت‌ساز طی شد و در نهایت مریخ‌نورد سالم روی سطح مریخ فرود آمد.
از جمله لوازمی که این مریخ‌نورد به آن مجهز است، یک رادار زیرسطحی است که توانایی دارد خاک مریخ را به‌طور دقیق اسکن کند. دوربین طیف‌نگار از دیگر تجهیزات این اکتشافگر است. از طرفی ژورونگ دارای یک ردیاب میدان مغناطیسی و یک ابزار هواشناسی هم هست.
مونتاژ بزرگ
موفقیت‌های اسپیس ایکس در سال ۲۰۲۱ ادامه داشت و این شرکت توانست بزرگ‌ترین موشک جهان را مونتاژ کند تا برای پرتاب به سمت ماه و مریخ و ارسال انسان به این دو جرم فضایی هموار شود.
مونتاژ و روی هم قرار دادن فضاپیمای استارشیپ و موشک سوپرهوی (فوق سنگین) یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های هوانوردی تاریخ را پدید آورد؛ مجموعه‌ای ۱۱۹ متری که قرار است انسان را دوباره به ماه و پس از آن به مریخ ببرد.
البته فعلاً نمونهٔ آزمایشی از استارشیپ و سوپرهوی روی هم مونتاژ شده‌اند. در سوپرهوی آزمایشی، ۲۹ موتور نصب شده است؛ موتورهایی که سوخت آن‌ها متان و اکسيژن است و برای خنک‌کاری این موتورها از روشی جدید در راکت‌های فضایی استفاده خواهد شد.
موتور قدرتمند ناسا
در سال ۲۰۲۱ موتور قدرتمند ناسا آزمایش شد. در این آزمایش قرار بود موتورها در آزمایشی موسوم به داغ، حدود هشت دقیقه روشن باشند که این میزان برابر با زمان انجام عملیات آن‌ها بود، اما موشک‌ها تنها پس از یک دقیقه خاموش شدند.
لحظه آزمایش یکی از موتورموشک‌های قدرتمند ناسا
ناسا تأیید کرده که به داده‌های مفیدی در این آزمایش رسیده است. احتمال داده می‌شود شیر تنظیم فشار درست مدل‌سازی نشده باشد و ناسا برای جلوگیری از بروز خطر موتورها را زودتر خاموش کرده باشد.
از این موتورهای قدرتمند قرار است در سفرهای کاوشگرهای آینده در ماه و مریخ استفاده شود.