همزمان با آغاز اجلاس سالانه شورای همکاری خلیج فارس، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی اعلام کرد سران کشورهای عضو این شورا با قطر بر سر تفاهم‌نامه «همبستگی و ثبات» موسوم به «العُلا» (شهر محل برگزاری اجلاس) به توافق رسیدند.
این تفاهم‌نامه میان سران شش کشور عضو شورای خلیج فارس، با هدف پایان دادن به مناقشات دیپلماتیک سه سال اخیر با قطر، روز سه‌شنبه ۱۶ دی در شهر العلا در شمال غربی عربستان امضا شد.
ولیعهد سعودی پس از امضای این تفاهم‌نامه، بر «ضرورت حیاتی» دستیابی به چنین توافقی به منظور حفظ اتحاد میان کشورهای حوزه خلیج فارس برای مقابله با تهدیدها در منطقه به‌ویژه از سوی برنامه هسته‌ای و موشکی حکومت ایران تاکید کرد.
محمد بن سلمان در دیدار روز سه‌شنبه خود با سران کشورهای عضو شورا، ضمن قدردانی از میانجی‌گری ایالات متحده آمریکا و کویت در این زمینه گفت: «این تلاش‌ها کمک کرد تا به تفاهم‌نامه العُلا دست یابیم که در این اجلاس امضا خواهد شد.»
او تصریح کرد که حکومت ایران با برنامه هسته‌ای و موشکی خود در صدد «خرابکاری» و «ویرانی» در منطقه است و امضای این تفاهم‌نامه، مهر تاییدی بر «ثبات و همبستگی» اسلامی میان کشورهای عرب خلیج فارس خواهد بود.
براساس این تفاهم‌نامه، عربستان سعودی، بحرین و امارات ضمن پایان بخشیدن به محاصره قطر، کلیه مرزهای زمینی، دریایی و هوایی خود را بر روی این کشور باز خواهند کرد.
قطر نیز در مقابل متعهد خواهد شد که شکایات خود علیه سه کشور یاد شده در سازمان تجارت جهانی و سایر نهادهای بین‌المللی را به حالت تعلیق درآورد.
به علاوه، کلیه کشورهای عضو شورا متعهد خواهند شد فعالیت‌های رسانه‌ای مخرب علیه یکدیگر را متوقف کنند.
عربستان سعودی شامگاه دوشنبه از بازگشایی مرزهای زمینی خود به روی قطر پس از سه سال محاصره این کشور خبر داده بود.
عربستان سعودی و سه متحدش شامل مصر، امارات متحده عربی و بحرین در سال ۲۰۱۷ با متهم کردن قطر به نزدیک شدن به حکومت ایران، حمایت از تروریسم و پشتیبانی از گروه‌های افراطی از جمله داعش و القاعده، روابط دیپلماتیک و تجاری خود را با این کشور قطع کردند و تمامی راه‌های زمینی، هوایی و دریایی خود را با قطر بستند.
قطر همواره اتهامات مربوط به نزدیک شدن به جمهوری اسلامی را رد کرده است.
برخی کارشناسان بر این باورند که اگرچه تصمیم سعودی برای حل مناقشه قطر، گامی بزرگ در مسیر برطرف کردن بحران خلیج فارس محسوب می‌شود اما تا آشتی کامل میان این کشورها همچنان راهی طولانی باقی است.
این توافق، تازه‌ترین مورد از سلسله توافق‌های اخیر خاورمیانه است که با پیگیری و میانجی‌گری واشینگتن به دست آمده است، از جمله توافق میان اسرائیل و کشورهای عربی که با هدف تشکیل جبهه‌ای متحد علیه حکومت ایران و منزوی ساختن جمهوری اسلامی انجام گرفته است.
تمام کشورهایی که در این توافق‌ها حضور دارند، از متحدان ایالات متحده آمریکا به شمار می‌روند.