رژیم‌های تغذیه؛ لباس مریلین مونرو نپوشید!

کیم کارداشان با لباس مریلین مونرو در مت‌گالای ۲۰۲۲

رژیم لاغری کیم کارداشیان، یکی از سلبریتی‌های شرکت‌کننده در مت‌گالا ۲۰۲۲، بحث‌های زیادی را در زمینه درستی یا نادرستی رژیم‌های محدودکننده برانگیخته است.

این رژیم لاغری که به منظور پوشیدن لباس مریلین مونرو صورت گرفته، گویا در طول سه هفته باعث کاهش وزنی در حد هفت کیلوگرم شده است.

مخالفان، با حمله‌های شدید، رژیم محدود و سخت داشتن را احمقانه خوانده‌اند و کارداشیان در پاسخ گفته است که سونا، ورزش، خوردن سبزیجات تازه، و محدود کردن زیاد کربوهیدرات‌ها، مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی بوده که برای کاهش وزن انجام داده است.

اینکه کاهش هفت کیلوگرم وزن در سه هفته، تنها به کاهش میزان چربی‌های بدن مربوط نمی‌شود و درصد بالایی از آن در نتیجه از دست دادن آب بدن است، نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد؛ این نوع کاهش وزن که معمولاً با از دست دادن میزان قابل توجهی از آب بدن همراه است، به زودی و با برگشتن به نوشیدن نرمال از بین خواهد رفت.

در واقع رژیم‌های محدودکننده به دلایلی که در زیر ذکر می‌شود، رژیم‌هایی هستند که برای یک کاهش وزن پایدار توصیه نمی‌شوند.

اما نکته دیگری که قابل ذکر است این است که اگر این رژیم‌ها برای زمان محدود مثلاً یک هفته گرفته شوند و روزانه، میزان مناسبی از فیبر و ویتامین‌ها دریافت شود، به نظر پر خطر نمی‌آیند. خطر رژیم‌های محدودکننده زمانی است که برای مدت طولانی و به منظور کاهش وزن‌های زیاد، مورد استفاده قرار گیرند.

کالری پایه مورد نیاز روزانه

یک کالری در واقع میزان گرمای مورد نظر برای بالا بردن دمای یک گرم آب به اندازه یک درجه سانتیگراد (١.٨ فارنهایت) است.

این در حالی است که ممکن است کلمه کالری، واحد اندازه‌گیری انرژی را که بدن از غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید، به ذهن شما متبادر کند.

بدن برای عملکرد صحیح و ادامه حیات به سه دلیل به کالری‌ها احتیاج دارد:

انرژی متابولیسم پایه (BMR): در واقع میزان کالری مورد نیاز روزانه برای ادامه فعالیت‌های پایه و حیاتی بدن که شامل فعالیت قلب، ریه، کلیه‌ها، مغز و سیستم عصبی می‌شود.

هضم: بدن، میزان مشخصی از کالری را روزانه صرف هضم و سوخت‌وساز غذای دریافتی می‌کند که به عنوان اثر گرمایی غذاها (TEF) هم از آن نام می‌برند.

فعالیت بدنی: که شامل کالری مورد نیاز روزانه برای حرکت و انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود.

به طور مشخص، دریافت میزان کالری زیادتر از میزان مورد نیاز روزانه، سبب افزایش وزن و عموماً به شکل تجمع چربی‌ها در بدن می‌شود و کم کردن کالری‌های دریافتی، کاهش وزن را به دنبال دارد.

این مفهوم مشخص در زمینه کالری‌ها که توسط تحقیقات گسترده و بارها به اثبات رسیده است، دلیل محدود کردن کالری در افرادی است که قصد لاغری دارند. این در حالی است که محدود کردن کالری‌ها، در موارد زیر می‌تواند هشدار تلقی شود.

کاهش میزان متابولیسم

مصرف کالری‌هایی کمتر از میزان مورد نیاز روزانه به شکل دائم، باعث می‌شود میزان متابولیسم بدن کاهش یابد.

تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که کم کردن قابل توجه کالری‌های دریافتی شبیه رژیم‌های VLCD قادر به کم کردن میزان سوخت‌وساز بدن به اندازه ٢٣ درصد؜ است.

نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که تا مدت‌ها پس از کنار گذاشتن رژیم‌های غذایی بسیار محدود در کالری، سطح متابولیسم بدن پایین می‌ماند و دلیل این نیز که ٨٠ درصد؜ افراد بعد از این رژیم‌ها با مقدار خوردن متناسب چاق می‌شوند، همین است.

همچنین کاهش توده ماهیچه‌ای افراد، یکی از پیامدهای رژیم‌های محدود در کالری، متابولیسم را کم می‌کنند. که بیشتر از همه در آن دسته از رژیم‌های محدود در کالری که پروتیین کافی و ورزش ندارند دیده می شود. توجه به این دو مورد، تا حد زیادی مشکل برطرف می‌شود.

خستگی زیاد و کمبود مواد مغذی

خوردن مداوم میزان کمتری کالری، نسبت به آنچه بدن شما به آن احتیاج دارد، دریافت مواد مغذی مورد نیاز روزانه را تبدیل به چالش می‌کند.

به عنوان مثال با داشتن رژیم غذایی بسیار محدود در کالری، احتمال دریافت ناکافی آهن، ویتامین ب١٢ و اسید فولیک زیاد است و ریسک ابتلا به کم‌خونی وجود دارد.

از دیگر مواد مغذی که احتمال دارد در این نوع رژیم‌ها به اندازه کافی مصرف نشوند، پروتئین‌ها، کلسیم، بیوتین، تیامین، ویتامین آ و منیزیوم است.

کاهش قدرت باروری

رژیم‌های بسیار کم‌کالری، قادر به تأثیر منفی بر قدرت باروری به خصوص در زنان است. چرا که باروری در زنان به توان تخمک‌گذاری و سطح هورمون‌ها وابسته است.

به شکل تخصصی‌تر باید گفت رژیم‌های بسیار کم‌کالری، سطح هورمون زنانه LH را که از عوامل شروع تخمک‌گذاری است، تحت تأثیر قرار می‌دهند.

ضعیف شدن استخوان‌ها

رژیم‌های بسیار کم‌کالری تأثیری منفی بر استخوان‌ها دارند. این رژیم‌ها با کاهش میزان هورمون‌های استروژن و تستسترون، از جمله به کاهش کلسیم در استخوان‌ها منجر می‌شوند و از این طریق استخوان‌ها ضعیف می‌شود.

تضعیف سیستم ایمنی

رژیم‌های بسیار کم‌کالری، بدن را در مقابله با عفونت و بیماری‌ها تضعیف می‌کنند. این موضوع در رابطه با بیماری سرماخوردگی در کسانی که فعالیت بدنی زیادی داشته‌اند، تأیید شده است.

در تحقیقی روی ورزشکارانی که به ویژه در رشته‌های ژیمناستیک، غواصی، باله و بوکس و بدن‌سازی، به دلیل نیاز به توده بدنی بدون چربی‌تر، برنامه غذایی مشخصی را دنبال کرده‌اند، نشان می‌دهد که میزان سرماخوردگی در آنها در طول سه ماه مطالعه، دو برابر شده است.

در تحقیقی روی تکواندوکارانی که یک هفته قبل از مسابقه، تحت رژیم غذایی کاهش وزن با رژیم‌های کم‌کالری قرار داشته‌اند، مشخص شده سیستم ایمنی آنها ضعیف شده و ریسک عفونت در آنها بالا رفته است.

سلامت و تغذیه

مدهای تغذیه‌ای در دوران کرونا؛ برگشت به عقب یا حرکت به جلو؟چقدر بدن‌مان به امگا ۳ و امگا ۶ نیاز دارد؟کدام مواد غذایی به رفع یبوست کمک می‌کنند؟سویا، بادام یا نارگیل؛ کدام شیر گیاهی را مصرف کنیم؟آیا مصرف سویا هورمون‌های مردانه را کاهش می‌دهد؟‎