آیینهای یادبود قربانیان هولوکاست، که به کشته شدن میلیونها یهودی در دوران حکومت نازیها انجامید، روز پنجشنبه ۲۳ فروردین در اسرائیل برگزار شد.
پیش از ظهر پنجشنبه آژیر احترام به مدت دو دقیقه در سراسر اسرائیل طنین انداخت و مردم با ایستادن و سکوت، به قربانیان هولوکاست ادای احترام کردند.
همچنین در این روز آیینهای متعددی با عنوان «هر انسان نامی دارد» نیز در موزه هولوکاست اورشلیم، کنست، پارلمان اسرائیل، و دهها مکان دیگر برگزار شد و اسرائیلیهایی که اجداد آنها از بازماندگان هولوکاست بودهاند، اسامی افراد خانواده و آشنایان خود را که در حکومت نازیها کشته شدند، خواندند.
شماری از مقامهای سیاسی و نظامیان ارشد اسرائیل از جمله بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، در میان کسانی بودند که اسامی بستگان و اجداد کشته شده خود را میخواندند.
همچنین شماری از آخرین بازماندگان سالخورده هولوکاست، یا نسلهای بعدی از خانوادههای بازمانده دوران نازیها، با حضور در برنامههای ویژه رسانههای اسرائیل، خاطرات خود را از آن دوران بیان میکنند.
هر سال چند روز پیش از سالروز تذسیس اسرائیل، آیینهای یادبود هولوکاست در این کشور برگزار میشود. امسال این مراسم با هفتادمین سال تأسیس اسرائیل مصادف شده است.
با این حال مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۵ با تصویب قطعنامهای که با حمایت ۱۰۴ کشور و با مخالفت شماری از کشورها از جمله ایران روبهرو شد، ۲۷ ژانویه، سالروز آزادسازی اردوگاه مرگ آوشویتس، را روز یادبود جهانی هولوکاست اعلام کرده است.
در رخدادهای موسوم به «هولوکاست» در حکومت نازیها در آلمان و بخشهایی از اروپا، به ویژه از سال ۱۹۴۱ تا آخر جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵، میلیونها تن کشته شدند اما نازیها در چارچوب طرح موسوم به «راه حل نهایی» قتل بیش از شش میلیون یهودی را به دلیل نژاد و دین آنها، عامدانه طراحی و اجرا کردند؛ نازی ها یهودیان را در گتوها محصور کرده و سپس با انتقال آنها به اردوگاههای کار اجباری و مرگ، میلیونها تن از آنها را کشتند.
از سوی دیگر، همزمان با آیینهای یادبود هولوکاست در اسرائیل، شماری از مقامهای ارشد این کشور به همراه هزاران دانشآموز به لهستان رفتهاند تا در مراسم یادبود قربانیان هولوکاست در اردوگاه بیرکنائو- آوشویتس شرکت کنند. یوسی کهن، رییس موساد، ژنرال گادی آیزنکوت، رییس ستاد ارتش اسرائیل، و دهها تن از افسران ارشد اسرائیل از جمله کسانی هستند که در روزهای گذشته به لهستان رفتهاند.
امسال اما هیئتهایی از دهها کشور دیگر نیز، از جمله آمریکا، کانادا، اروپا و ژاپن، و همچنین گروههای فعال در مبارزه با نژادپرستی و از جمله تیم فوتبال انگلیسی چلسی با اعزام هیئتهایی در آیین یادبود قربانیان هولوکاست در اردوگاه آوشویتس حضور دارند. بلندپایگان لهستان، از جمله اندژی دودا، رییس جمهوری آن کشور، در آیینهای یادبود هولوکاست حضور یافتهاند.
با وجود سابقه سی ساله برگزاری آیین های یادبود هولوکاست در لهستان، به تازگی تصویب قانونی در مجلس این کشور که نازی نامیدن لهستان و اردوگاههای مرگ واقع در این کشور را منع و برای آن مجازات حبس و جریمه نقدی تعیین کرد، مناسبات لهستان با اسرائیل را متشنج کرد.
قانون جدید با این استدلال که لهستان در جنگ جهانی دوم به اشغال حکومت نازی درآمد و نازیها اردوگاههای مرگ، از جمله بیرکنائو- آوشویتس را در خاک لهستان برپا کردند، تاکید دارد که اردوگاههای مرگ را نباید لهستانی نامید.
لهستان در دوره اخیر اعتراضهای شدید مقامات اسرائیل را در خصوص این قانون تازه رد کرده اما مجلس اسرائیل که هشدار داد که قانونی علیه قانون لهستانی وضع خواهد کرد، فعلا از پیگیری این تهدید باز ایستاده است.
آیینهای یادبود هولوکاست امسال با تشدید وضع امنیتی منطقه و آمادهباش در شمال اسرائیل از احتمال حمله از طرف سوریه یا لبنان مصادف شده است.
در پی حمله هوایی بامداد دوشنبه به پایگاه هوایی تی – ۴ در استان حمص سوریه، که روسیه آن را به اسرائیل نسبت داد، و در آن دستکم هفت نظامی ایران نیز کشته شدند، اسرائیل ارزیابی کرده که ایران یا همپیمانان آن به اسرائیل حمله کنند.
اسرائیل مسئولیت حمله دوشنبه به سوریه را نپذیرفته اما علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران در امور بینالملل، در سفر به دمشق گفته است که «جنایت انجام شده، قطعا بی پاسخ نخواهد ماند».
بنیامین نتانیاهو اما شامگاه چهارشنبه در آیین گشایش یادبود هولوکاست گفت: «دههها بعد از کشتار یهودیان به دست نازیها و همکاران آنها، رژیم ایران اکنون در صدد نابودی اسرائیل است».
آقای نتانیاهو به سران ایران «پیام» داد که «اراده اسرائیل را امتحان نکنند» زیرا به گفته او «اسرائیل در دفاع از منافع خود مماشاتی ندارد و هر تعرضی را در نطفه سرکوب میکند».
محمود احمدینژاد، رییس جمهوری پیشین ایران، به عنوان یکی از انکارکنندگان معاصر هولوکاست در جهان شناخته شده است.