آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۱۲ بهمن از جمهوری اسلامی ایران بهدلیل ایجاد تغییرات اعلامنشده در اتصال دو مجموعه از سانتریفوژهای غنیسازی ۶۰ درصدی در تاسیسات غنیسازی فردو انتقاد کرد.
آژانس میگوید در جریان یک بازرسی سرزده در روز اول بهمن از تاسیسات فردو متوجه این تغییرات شده است. این تاسیسات که در عمق کوهستان ساخته شده است بهدلیل تصمیم اخیر جمهوری اسلامی برای افزایش حجم و غلظت غنیسازی اورانیوم یکی از اهداف اصلی بازرسیهای آژانس است که اخیرا افزایش یافته است.
تاسیسات فردو حساسیت فراوانی دارد و به همین دلیل براساس توافق هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی که در تیرماه سال ۹۴ امضا شد، غنیسازی در این تاسیسات ممنوع شده است.
در پی خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال ۹۷ و از سرگیری تحریمهای شدید علیه تهران، حکومت جمهوری اسلامی بسیاری از تعهدات خود در قبال برجام و به خصوص حد نصاب تعیین شده برای حجم و غلظت غنیسازی اورانیوم را نقض کرده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در یک گزاش محرمانه به اعضای این نهاد که نسخهای از آن در اختیار خبرگزاریهای بینالمللی قرار گرفته، تغییرات ایجاد شده در نحوه اتصال دو مجموعه از سانتریفوژهای پیشرفته «آی آر ۶» را دقیقا مشخص نکرده است. این نهاد وابسته به سازمان ملل فقط این نکته را خاطرنشان میکند که «نحوه اتصال آنها با آنچه که سازمان انرژی اتمی ایران به آژانس اطلاع داده بود بسیار متفاوت است».
آژانس در یک بیانیه علنی که در واقع خلاصهای از این گزارش محرمانه است میگوید: «رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، از تغییرات ایجاد شده در طراحی اطلاعاتی دستگاههای موجود در تاسیسات فردو و افزایش غنیسازی با غلظت بالا بدون اطلاع آژانس بسیار نگران است».
اين بیانیه علنی میافزاید: «این اقدام نقض تعهدات حکومت ایران در قبال پادمانهای مربوط به کنترل فعالیتهای هستهای است و به امکان نظارت دقیق و موثر آژانس بر اجرای این پادمانها در تاسیسات فردو لطمه میزند».
آژانس در بخشی از گزارش محرمانه خود به اعضای این نهاد میافزاید که برای انجام بازرسیهای خود بهطور مستمر به تاسیسات فردو دسترسی دارد و در مورد افزایش غنیسازی در این تاسیسات با مقامات جمهوری اسلامی در حال مذاکره است.
این گزارش خاطرنشان میکند که «مذاکرات آژانس با ایران ادامه دارد. آژانس تناوب و سطح بازرسی از تاسیسات فردو را افزایش داده است. با این همه، انجام اقدامات نظارتی دیگر ضروری است و اين موضوع در مذاکرات با ایران عنوان شده است».