تشکیل دو پرونده جنایی علیه روسیه در دیوان بین‌المللی کیفری

دیوار یادبود کشته‌شدگان تهاجم روسیه به اوکراین در کی‌یف

در سیزدهمین ماه از حمله نظامی روسیه به اوکراین، دیوان بین‌المللی کیفری با گشودن دو پرونده جنایات جنگی درباره ربودن دسته‌جمعی کودکان و هدف قرار دادن زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین، نخستین احکام بازداشت را برای مقام‌های روسی صادر می‌کند.

خبرگزاری رویترز و نیویورک‌تایمز روز دوشنبه، ۲۲ اسفند، گزارش دادند که کریم خان، دادستان ارشد دیوان لاهه، بر اساس شواهد گردآوری شده در زمینه این دو جرم بین‌المللی، از قاضی دیوان خواسته حکم جلب مقامات روس را امضا کند.

هر چند دیوان لاهه متهمان را به صورت غیابی محاکمه نمی‌کند و بعید است که روسیه در نبود عضویت در این نهاد، متهمان را برای محاکمه به این دیوان تسلیم کند، اما تعقیب قضایی بین‌المللی،دارای اهمیت ویژه‌ای است.

کریم خان خود در یک سال اخیر در سه سفر به اوکراین از مناطقی که «جنایات جنگی» در آن رخ داده، بازدید کرده است.

روسیه مدعی است با «انگیزه‌های انسانی»، کودکان و نوجوانان اوکراینی انتقالی به روسیه را تحت تکفل خانواده‌های نظامیان روس درآورده است.

یک دستیار رئیس‌جمهور روسیه تأیید کرده که ۳۵۰ کودک اوکراینی به «فرزندخواندگی» از سوی خانواده‌های روسی پذیرفته شده و «بیش از یک هزار کودک دیگر در انتظار پذیرش هستند».

بیشتر در این باره: سازمان ملل: ویدیوی اعدام سرباز اوکراینی توسط روس‌ها به نظر واقعی است

به نوشته گاردین، یک تحقیق آمریکایی نشان داده که روسیه دست‌کم شش هزار کودک اوکراینی را در یک سال گذشته به «اردوگاه‌های بازپروری» در روسیه اعزام کرده است.

در زمینه پرونده آسیب عمدی به زیرساخت‌های اوکراین نیز وزارت دفاع روسیه در مواردی این امر را تأیید کرده است. به گفته دیده‌بان حقوق بشر، نظامیان روس بارها مناطق شهری، بیمارستان‌ها و مدارس را به طرزی «بی‌رویه و نامتناسب» گلوله‌باران و بمباران کرده‌اند.

از این نظر که آمریکا عضو دیوان لاهه نیست، دولت جو بایدن بر سر اشتراک اطلاعات خود برای کمک به تحقیقات دیوان لاهه در مورد اقدامات روسیه، دچار اختلاف شده است؛ کاخ سفید و وزارت خارجه خواهان همکاری هستند اما وزارت دفاع با چنین همکاری، در زمینه نگرانی از ایجاد سابقه برای تحقیقات از نظامیان یک کشورِ غیرعضو، مخالفت کرده است.

نام جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل تجهیز روسیه به پهپادهای تهاجمی، که با آن به تأسیسات حیاتی اوکراین حمله شده، در تحقیقات دیوان لاهه مطرح شده است.

در این میان، رئیس‌جمهور اوکراین گفت که نتیجه «نبردهای بسیار سخت» جاری در شرق اوکراین، برای آینده کشور «تعیین‌کننده» است.

ولودیمیر زلنسکی شامگاه دوشنبه، ۲۲ اسفند، در ویدئویی گفت نبردهای نواحی شرق، «بسیار دردناک است». او افزود «باید قدرت نظامی دشمن را نابود کنیم».

به گزارش رادیو اروپای آزاد، نیروهای اوکراینی در عملیات باخموت و چند مکان دیگر در جبهه شرقی دونتسک، به سختی مقاومت نشان می‌دهند.

ژنرال الکساندر سیرسکی، فرمانده نیروی زمینی اوکراین، روز دوشنبه اعلام کرد مزدوران گروه روسی واگنر از چند جهت حملات را تشدید کرده‌اند تا با شکستن خطوط دفاعی نظامیان اوکراین، به مرکز شهر باخموت برسند.

روسیه از واردشدن خسارات سنگین جانی به نیروهای اوکراینی در شبانه‌روز اخیر خبر داده اما همچون ۱۳ ماه اخیر، تعداد قربانیان خود را اعلام نمی‌کند.